Jemen: weekblog over het land dat al decennia aan de rand van de afgrond staat (maar nog steeds bestaat)

Sinds augustus 2014 verkeert Jemen in een onoverzichtelijke oorlog, met vertakkingen tot ver daarbuiten. Hieronder omgekeerd chronologisch de laatste ontwikkelingen, uitleg, achtergronden, verwijzingen en kaartjes, te openen door op het plusje te klikken. Wordt meestal wekelijks, soms zelfs dagelijks ververst:

  • Onbekenden met Jemen lezen sowieso ter inleiding eerst dit Jemen Lexicon
  • Lees mss ook dit artikel rond de korte stadsoorlog van eind 2017 te Sana’a
  • en/of de analyse over de slag om Hodeidah in juni 2018 
  • voor de eenmalige bijdrage van €0,44 lees je ook alle volgende afleveringen
  • blog is gratis doe af en toe ‘ns donatie doen om dat zo te houden

[olimometer id=4]
Blog loopt achter. Om de auteur aan te moedigen en de frequentie van verschijnen van dit blog te verhogen dit donatiemodelletje. Elke cent telt!*


*zero banking fees. vermeld svp 'blog' onder de betaling. thnx!

Week 23 in Jemen; Tot op het bot verdeeld/Onrust in Mahra/


Gebroken suikerfeesten

Behalve twee regeringen, twee nationale banken, twee legers -kortom vanalles twee- heeft Jemen sinds vandaag ook twee suikerfeesten.


Het ene Suikerfeest is afgekondigd door de verjaagde regering en begint morgen, waarschijnlijk vooral in het zuiden. Het andere Suikerfeest is afgekondigd door de Houthi’s en begint overmorgen, in de rest van Jemen.


Suikerfeest – عيد of Ied- markeert het einde van vastenmaand Ramadan. Turkse moslims hanteren vooraf vastgestelde data, maar de meeste Arabische moslims volgen schriftgeleerden die de sikkel van de nieuwe maan daadwerkelijk moeten waarnemen, soms met nog extra eisen gesteld aan die waarneming.


Vaak valt het einde van de Ramadan daarom op verschillende dagen voor Turkse en Arabische moslims, maar dit jaar juist niet. Morgenavond eindigt voor hen allemaal de Ramadan en begint vrijwel tegelijkertijd het Suikerfeest.


Nog niet voor de Jemenieten van Noord-Jemen. De Houthi regering in het noorden volgt kennelijk -indachtig de religieuze en politieke connecties- de Iraanse kalender en waarnemingsmethoden. En die bepalen dat het Suikerfeest pas woensdagavond begint. Over de verwarring en politiek rond Ramadan 2019 lees je hier meer.


Onrust in Mahra

Opnieuw onrust in Mahra. Volgens verscheidene bronnen zouden lokale tribale leiders hun volgelingen hebben opgeroepen Saoedische troepen te blokkeren. Hierop zouden de Saoedies begonnen zijn met bombarderen van strategische posities van de opstandige stammen, al zet Zuid-Arabië-deskundige Elisabeth Kendall bij de berichtgeving nog een vraagteken.


Mahra is de meest oostelijke provincie van Jemen, net voor Oman begint en dst is ongeveer 900 km vanaf hoofdstad Sana’a. De Mehri delen de taal en cultuur met de Dhofari, de Omaanse bevolking net over de grens. Mahra en Dhofar hebben meer gemeen met elkaar dan met hun respectievelijk moederlanden Jemen en Oman.


Saoedie Arabië is een jaar of twee militair geleden neergestreken in Mahra.  Officieel om de Mehri te helpen een einde te maken aan de levendige smokkel, vanouds een van de belangrijkste economische pijlers van de dunbevolkte provincie. Die smokkel voorziet ook Saoedie Arabiës vijand -de Houthi’s- van allerlei moois, inclusief wapens.


Maar er is ook een ander stratgisch belang; Saoedie Arabië bouwt in Mahra een nieuwe haven en naar die haven een nieuwe pijpleiding, om de olie uit de Zuid-Saoedische gas- en olievelden af te voeren. Deze zuidelijke route is voor de Saoedies voorts een ontsnappingsroute, mocht de nauwe straat van Hormuz geblokkeerd raken door oorlog met Iran.


Tenslotte betekent hegemonie over Mahra ook hegemonie over Socotra, het veraf gelegen wondereiland van Jemen. Socotra wordt betwist door Jemen, de Verenigde Arabische Emiraten en sinds kort ook Saoedie Arabië. Ook de internationale gemeenschap is vanwege Socotra’s unieke biodiversiteit betrokken met het eiland.


Later meer over week 23 in Jemen …


Week 22 in Jemen; VN kiest Houthi/Boedelscheiding in de steigers/Journalistenprijzen vallen in Jemen/Foto uit Aden/en een interessante kaart


VN kiest Houthi, verjaagde regering boos

Ophef rond een foto van de UNDP, de ontwikkelingsorganisatie van de VN. Die is sinds vorige week bezig de rotzooi in havenstad Hodeidah -levensader van Noord-Jemen- op te ruimen, zie vorige aflevering. Dat was nadat het rebellenleger van de Houthi’s zich terugtrok en de macht overdroeg aan een lokale politiemacht; de Yemeni coastguard. Wiens antecedenten volgens velen wijzen op een onderafdeling van de Houthi’s.


Maar daar ging de VN dus toch mee in zee, mogelijk omdat het de enige partij is waarmee het in zee kan gaan; #yemencantwait is immers hun motto. Daarover vorige week al de nodige ophef; het Jemenitische parlement (in ballingschap) verbood de Jemenitische regering (in ballingschap) nog zaken te doen met Martin Griffiths, de onderhandelaar namens de VN.




Waar Houthi’s vertrekken blijven veel landmijnen achter. Zo ook in en rond Hodeidah. Om die op te ruimen is de VN in zee gegaan met YEMAC, wiens antecedenten ook al wijzen op een sterke relatie met de Houthi’s. YEMAC kreeg twintig Hilux, dat zijn supersterke Toyota fourwheeldrives. De redacteur social media zette de foto van de overhandiging trots op twitter.


Verontwaardiging behalve bij de verjaagde Jemenitische regering nu ook onder activisten en meer neutrale bronnen, die vrezen dat de splinternieuwe Hiluxxen gewoon voor de gewapende strijd gebruikt zullen worden. Het markeert een duidelijke trendbreuk; de VN kiest voor de Houthi’s als gesprekspartner in Noord-Jemen. Kennelijk is dat een voldongen feit: ze zijn steeds duidelijker de autoriteit in Noord-Jemen.


Boedelscheiding Noord-Zuid-Jemen in de steigers

Ook elders noteren we een verdere marginalisering van de verjaagde Jemenitische regering, nog slechts op papier de enige legitieme autoriteit in Jemen. Die regering faalde ook in de verwezenlijking van de in januari op papier overeengekomen gevangenenruil -een van de trustbuilding measures uit Stockholmse verdesbesprekingen.  Wat we intussen wel zien is een bilaterale gevangenruil tussen Houthi’s en hun zuidelijke evenknie: de STC.


De STC (Southern Transitional Council) is wat de naam zegt: de zuidelijke overgangsraad. In feite een samenraapsel van zuidelijke onafhankelijkheidsstrijders, met name in en rond Aden de feitelijke autoriteit, in weerwil van de verjaagde Jemenitische regering. De gevangenruil is volgens sommigen een prelude op een boedelscheiding tussen Noord-Jemen en Zuid-Jemen, volgens de grenzen uit 1990, toen de twee Jemens fuseerden.


Een scheiding tussen Noord en Zuid is volgens meer analytici de oplossing die het snelste een einde aan de oorlog kan maken. De STC wordt echter bewapend, getraind en betaald door de Verenigde Arabische Emiraten, en het is de vraag of een Jemenitische vrede wel in het belang is van de Emirati’s.


Voorts is er het struikelblok Taiz, de stad die al vier jaar kapot geschoten wordt in de frontlinie en die tegen velen hun zin bij het Noorden ingedeeld zou worden. Allergrootste probleem misschien nog wel zijn de olie- en gasvelden, die in het zuiden liggen, maar wiens opbrengsten het noorden niet kan missen.


Pullitzerprijswinnaar mag VS niet in

In April won een klein collectiefje journalisten -onder aanvoering van AP- de pullitzerprijs, voor een serie indrukwekkende, baanbrekende en onthullende reportages. Maar de Jemenitische journalist Maad al-Zikry mocht de VS niet in om de prijs op te halen. Het doet een beetje denken aan de vier Jemenitische koffieboeren die vorig jaar hun unieke koffiebonen wilden aanprijzen op een grote koffiebeurs, maar niet welkom waren in Nederland.


Ook een prijs -de Tegel– kreeg Volkskrant-journaliste Ana van Es, die vorige zomer zeven weken door Jemen trok en daar drie mooie reportages over schreef, waarvan deze de prijs won. Lees meteen even dit verhaal over Franse journalisten die van hun president de discutabele Franse wapenleveringen aan Saoedie Arabië niet mogen onderzoeken. Lees ter evenwicht ook even dit twitterthread van de Amerikaans-Jemenitische Fatima, over de invloed van Iran in Jemen.


Foto

Nog even deze foto uit Aden, Jemen, omdat die zo mooi is. Heb geprobeerd de fotograaf te achterhalen voor toestemming, vooralsnog mislukt, dus dit betreft geleend materiaal. Maar wel mooi, deze foto van een haven die ooit een van de belangrijkste van de wereld was, maar samen met de rest van Jemen teloor ging. Foto werd geplaatst bij dit bericht over een stroomstoring in Aden, maar dat is niet echt nieuws.



Kaart

Tot slot deze kaart, uit een tweet van de verjaagde Jemenitische regering, afdeling VS. Het laat zien hoe lang reizen duurt, in Jemen, met zijn vele oorlogsfronten en koninkrijkjes. Bij elke grens wordt je weer opgehouden. Deze kaart legt vanzelfsprekend the blame bij de Houthies,  je kunt ook varianten maken waarin de lucht- en zeeblokkades van de Saoedische coalitie zijn verwerkt. Dat zou nog interessanter zijn.



Week 21 in Jemen; WFP dreigt met opschorten noodhulp/Hodeidah revisited/Drones met raketten.


WFP dreigt met opschorten noodhulp

Belangrijkste nieuws rond Jemen is zonder twijfel het bericht van het World Food Program (WFP, een VN-onderafdeling die de voedselhulp coördineert) dat het de voedselhulp zal opschorten als het Houthi-bewind niet meewerkt aan een biometrisch systeem waarbij de hulp terecht komt daar waar die het hardst nodig is.


We hebben het nu over Noord-Jemen, het hartland van Jemen, waar de grote steden liggen en waar driekwart van de Jemenieten woont. Daar, in dat bergachtige en tribale gebied, heersen de Houthi’s al sinds maart 2014. Hun territorium is door een militaire coalitie onder leiding van Saoedie Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten van de buitenwereld afgesloten. Alleen via de havenstad Hodeidah komt nog voedsel het gebied binnen, zij het dat in Jemen ook altijd een parallele smokkeleconomie bloeit.


Achtergrond van het WFP-besluit is dat lokale Houthi-leiders nu en dan en hier en daar voedseltransporten confisceren en uitdelen onder eigen troepen en achterban, of de hulporganisaties daartoe dwingen. Dat is overigens geen nieuws, dat is al zeker drie jaar gaande. Ook zwerft voedselhulp rond op de vrije markt, geregeld worden delen van de paketten te koop aangetroffen in schappen van winkeltjes in Sana’a.


Onduidelijk is nog waarom de maat voor de WFP nu ineens vol is, mogelijk is dat de tegenwerking bij het biometrische systeem dat het WFP wil invoeren. Vragen aan WFP-woordvoering hierover worden helaas niet beantwoord. WFP-woordvoerders verwachten eind vorig jaar dat ze dit jaar ruim twintig van de bijna dertig miljoen Jemenieten van voedselhulp zouden moeten voorzien.


Het Houthi-bewind ontkende eerder dit jaar aantijgingen dat voedselhulp wordt geconfisceerd of naar de eigen troepen en achterban wordt toegeleid. Het WFP meldt nu ook dat lang niet alle Houthi-leiders de boel dwarsbomen, aldus WFP-directeur David Beasley op de BBC : “I know all the Houthis and the Houthi leaders aren’t like that. There are good Houthi leaders and I hope they can prevail.”


Sowieso stellen analytici veel vraagtekens rond de hulpstromen, ook die in het zuiden en gefinancierd door Saoedie Arabië en Verenigde Arabische Emiraten, de twee landen die niet alleen de Houthi’s bevechten, maar ook veruit het meeste hulp aan de slachtoffers financieren, althans in beloftes en op papier. Jemenitische ontvangers van hulp zijn inmiddels de hashtag #waar is het geld gestart.  Analytici wijzen intussen op Somalië, als scenario voor toekomstig Jemen: aan het infuus.


Hodeidah en Stockholm revisited

De Houthi’s hebben zich teruggetrokken uit havenstad Hodeidah, hun laatste formele fysieke lijntje met de rest van de wereld. Althans dat meldden de kranten afgelopen week. Het nieuws leek wishfull thinking, in dit geval van VN-onderhandelaars Lollesgaard en Griffiths, al bijna zes maanden bezig aan de aan de uitwerking van de Stockholm-akkoorden, genoemd naar de vredesbesprekingen in de Zweedse hoofdstad, tussen Houthi’s en de verjaagde regering.


In de akkoorden staat geschreven dat de beide legers zich in fases terugtrekken uit Hodeidah, waarna een lokale ‘politie’ er de orde gaat handhaven in samenspraak met de VN, die zelf de haven zal bestieren. De inkt van het Stockholm-akkoord was destijds -we spreken Kerst 2018- nog niet droog of de vraag welke lokale politie men bedoelde drong zich op.


De terugtrekking zou begin januari voltooid moeten zijn, bijna een half jaar later lijkt het dan eindelijk zover te zijn; we zagen Houthi-troepen uit Hodeidah en de haven vertrekken. Maar critici plaatsten vorige week direct hun vraagtekens. De verjaagde Jementische regering had een antwoord al klaar: de lokale macht is niets anders dan Houthi’s in andere uniformen, zoals in januari al werd gevreesd.


Wie de orde in Hodeidah nu werkelijk handhaaft is onduidelijk. Formeel dragen ze de nette, neutrale uniformen van een Yemen Coast Guard, al bestaat daar in het zuiden ook een andere versie van. Wel duidelijk is dat de onafgebroken schermutselingetjes in en rond Hodeidah direct op de terugtrekking -er waren omvangrijke troepenbewegingen- evolueerden tot volwassen gevechten. Maar dat was buiten de stad zelf en de gevechten waren relatief kort van duur.


Inmiddels lijkt er wel degelijk een nieuwe situatie in Hodeidah ontstaan. Onder aanvoering van de UNDP (VN ontwikkelingsfonds) ruimen 40.000 inwoners dezer dagen de rommel op in de straten van Hodeidah, in een cash for  work-operatie. De VN plantte bomen in de stad en in de haven heeft de VN een sub-office geopend, dat de vervanging van kapotte hijskranen overziet en de hulpstromen in de haven efficiënter moet doen verlopen.


De formuleringen van de VN in de stroom positieve berichten lijken steeds meer op een keuze voor de Houthi’s als belangrijkste gesprekspartner. Dat is in elk geval de interpretatie van de verjaagde regering van Jemen, die een steun in de rug kreeg van het Jemenitisch parlement, waarvan een deel resideert in Hadramawt, Oost Jemen. Dat parlement droeg afgelopen week de (verjaagde) regering op geen onderhandelingen meer te voeren met de officiële VN-onderhandelaar Martin Griffiths.


Een deel (145 leden) van dat laatst gekozen parlement (301 leden) kwam afgelopen maand bijeen in Seyun, Hadramawt. Dat parlement werd in 2009 gekozen, nog onder president Ali Abdallah Saleh, en telt formeel 301 leden. Ook president Hadi -die zijn zelfgekozen ballingschap in Ryaadh, Saoedie Arabië, zelden verlaat-kwam daar even langs.


De andere helft van het parlement resideert in Sana’a, onder het Houthi bewind en wil de daar vacante zetels spoedig invullen middels verkiezingen. Daarmee zijn er daadwerkelijk twee parlementen, net als er twee regeringen, twee presidenten, twee nationale banken etc van Jemen bestaan.


Officieel zijn er in Jemen ook twee regeringslegers, die bestaan beide uit voormalige legeronderdelen, aangevuld met een waaier aan tribale en religieuze milities. Verder vechten er in Jemen Saoedische bommenwerpers en jagers in de lucht, op de grond zijn er Emiraatse troepen en huurlingenlegertjes, waarvan de Soedanese Janjaweed -berucht om hun moordpartijen in Darfur- waarschijnlijk het talrijkst is.


Publiek geheim is voorts de aanwezigheid van rond de duizend Amerikaanse special forces -met name in Zuid-Jemen-  terwijl er ook aanwijzingen zijn voor een beperkte aanwezigheid van Libanese (Hezbollah) en Iraanse special forces, in het noorden.


Drones, met raketten

De Houthi’s blijken hun drones, met eronder raketten, steeds vakkundiger in elkaar te knutselen. Op 20 mei stuurden de Houthi’s hun drones richting de luchthaven van Abha, een stad in het diepe zuiden van Saoedie Arabie.  Dat leidde tot lichte paniek in de Saoedische luchtvaartwereld; verscheidene toestellen landden niet op hun eindbestemming Abha, andere vluchten werden geannuleerd.


Eergisteren, gisteren en vandaag vlogen Houthi-drones naar de Saoedische luchtmachtbasis in Najran. Volgens de Houthi’s is een wapendepot geraakt, volgens de Saoedies zijn de drones voor hun bestemming al neergehaald. In dat soort berichten heten deze onbemande vliegtuigjes ‘Iranian backed Houthi suicide drones’.


Maandag onderschepten de Saoedies ook drones die de steden Jeddah en Taif naderden, dat is bijna negenhonderd kilometer vliegen vanaf Sana’a. Begin vorige week vlogen er drones naar twee oliepompstations in het geografische midden van Soaedie Arabië. Daarop reageerde Khalid bin Salman -onderminsiter van defensie en broer van troonprins Mohamed- met de beschuldiging dat ‘Houthi militia attack on two pumping stations of Aramco confirms the subordination of militias to Iran.’


Begin januari viel de allereerste Houthi-drone op een bijeenkomst van de Jemenitische legertop net voorbij het zuid-oostelijke front, in Al-Anad, Lahj. Verscheidene militairen en de gouverneur van Lahj vonden daarbij de dood.


Volgens de Britse krant The Guardian zou de raket gelijkenis vertonen met de Iraanse Qasef-2K. In tweets en toespraken rekenden VS-woordvoerders de drones gemakshalve tot de Iraanse strijdkrachten, die de laatste weken opvallend veel vijandige operaties zouden uitvoeren in het Midden Oosten. Daarmee zitten de Houthi’s definitief in de As van Kwaad. Volgens de Saoedische diplomaat Al Jubeir is ‘Al-Huthi an integral part of the Iranian Revolutionary Guard Corps and carry out operations on their orders.’


Even terugkomen op dat diepe zuiden van Saoedie Arabie, voor een zeldzaam kijkje in dat gebied -dat een kleine eeuw geleden nog Jemen was en dat de Houthi’s daarom terug willen veroveren-, kijk dan naar een bezoek dat Kefah Allush daar bracht aan mannen die bloemen in hun haar vlechten. Het is een ontwapenende documentaire over een streek die nogal lijkt op Jemen.


War, qat & the sale of Weapons

Er zijn veel fronten in Jemen langs de territoriumgrens van de Houthi’s, waar de strijd oplaait en weer luwt. Zware gevechten de laatste tijd in de provincie Ad Dhale, aan het oostelijke front tussen noord en zuid.  Delen van de provincie wisselen al maandenlang stuivertje tussen Houthi-troepen en troepen van de verjaagde regering. De laatste weken concentreert de strijd zich op de stad Qatabah. Berichten dat de stad onder controle is van de Houthi’s worden afgewisseld met berichten dat de Houthi’s voor eens en altijd zijn verjaagd.


Eigen bronnen meldden dat de opmars van de Houthi’s in de richting van Aden momenteel onstuitbaar is. Er zouden zelfs slechts twee stadjes tussen Aden en het front liggen. Als reden voor het succes van de Houthi’s noemt bron desertie van militairen van de verjaagde regering: ‘De strijders worden niet betaald, dan vechten ze niet. Terwijl de Houthi’s ook zonder soldij gewoon doorvechten. Ja, dat zijn vechters, die kunnen met zijn drieën een hele berg overnemen.’


Gevraagd naar de hoogte van het soldij het volgende antwoord: ‘60.000 riyaal per maand. Dat is nauwelijks honderd dollar. Daar komt dagelijks nog drieduizend riyaal bij voor voedsel en een dagelijkse portie qat. De intrinsiek sterker gemotiveerde Houthi’s vechten vaak zonder soldij, maar krijgen wel altijd voedsel en qat, veel qat. Ze kauwen zelfs met ontbijt al qat.’


Overigens zucht het noorden al ruim vier jaar onder dagelijkse Saoedische bombardementen, die in eenderde van de gevallen een burgerdoel treffen.  Franse journalisten die onderzoek deden naar de wapenleveranties zijn afgelopen maand op de vingers getikt door de Franse AIVD. Een Saoedies schip dat wapens kwam halen in Frankrijk is door Franse activisten belet te laden.


Pogingen van het schip om te laden in Santander, Spanje en Genua, Italie, strandden op havenarbeiders die weigerden twee generatoren in te laden. Het schip kreeg eerder wel wapens ingeladen in Antwerpen en de VK en is intussen doorgevaren via Alexandrië naar eindbestemming Jeddah. Amnesty International noemt de reis van de Bahri-Yanbu een serieuze test voor de EU-staten om te zien of ze overeengekomen wapenrestricties wel naleven.


In de VS proberen parlementariërs dezer dagen ook de leverantie van precisieraketten aan Saoedie Arabië te voorkomen, maar stuiten daarbij op een president die hen daarbij buitenspel probeert te zetten.  Ook in het Verenigd Koninkrijk zoekt de regering naar mazen in wapenwetten om die wapens toch te kunnen leveren. Voor een beeld wat de wapens aanrichten bekijk je dit filmpje of lees je dit artikel in NYT. Vanuit eigen bronnen kan ik daar aan toevoegen dat de Saoedische campagne in Jemen minder terughoudend is dan voorheen: De No Strike List lijkt korter.


The South

Vanuit het roerige zuiden weinig nieuws, wat op een relatieve rust duidt. Uit de meest oostelijke van Jemens provincies – Al Mahra- wel berichten van onrust, wegens de komst van oorlogschepen voor de kust van Hawf, net aan de grens bij Oman. De berichten zijn afkomstig uit dubieuze bron, maar spanningen langs de oostgrens van Jemen nemen al maanden toe.


De Saoedies proberen in Mahra voet aan wal te krijgen, om strategische redenen en om eeuwenoude handels-of smokkelroutes af te dammen. Die routes voorzien Jemen en dus ook de Houthi’s van wapens en alle andere goederen. Verder azen de Saoedies op de haven van Nishtun, die hen en hun olie ontsluit via de golf van Oman, als door oorlog de straat van Hormuz -daar waar de Perzische golf tussen Iran en SA net zo nauw is als het Kanaal tussen Calais en Dover- wegens militaire toestanden gesloten wordt.


Etnisch en cultureel hoort Mahra bij Dhofar, de meest westelijke provincie van Oman. Dat is de  reden dat de Omanse sultan hier ook een stevige voet aan wal heeft. De Mehri hebben geen visum nodig voor Oman en de sultan van Mahra luistert naar de Omaanse sultan Qabus. Vanochtend werden er bij een operatie in Mahra’s hoofstad Al Ghaydah vier terroristen opgepakt.


Eindigen doen we dit Jemenjournaal met Socotra, het wondereiland ver van Jemen. Net als vorig jaar steken geruchten over annexatie door de verenigde Arabische Emiraten er de hardnekkige kop op. Anders dan vorig voorjaar zou het ditmaal gaan om de komst van door de VAE-getrainde en betaalde milities afkomstig uit het zuiden van Jemen, waar de VAE in veel gebieden de scepter zwaait. Volgens Reuters bestempelde de Emiraatse minister van BuZa Gargash de berichten direct als fake news.


Hoog tijd voor een reporter om af te zakken naar Socotra. De vorige reporter die naar Socotra reisde -dat is ondergetekende- die schreef afgelopen maanden de volgende stukken over het prachtige, maar nogal kwetsbare eiland:


Socotra, eiland van Jemen: wie het hoogste biedt die mag het zeggen, waarin de complexe politieke verhoudingen worden geschetst, en

Ook de prehistorische natuur is slachtoffer, in Jemen, waarin de gevolgen voor de bijzondere en kwetsbare natuur van de politiek aan bod komen.


Week 14 in Jemen; De oorlog was jarig maar Jemen wordt opnieuw vergeten/Niet in de VS/en Socotra ook niet


 


Jarig

Excuses voor drie weken geen nieuws; er moest gewerkt aan artikelen voor gedrukte media. Zie laatste blokje.


Intussen werd vorige week de oorlog in Jemen vier jaar. Of dat ijkpunt ligt op 21 sept 2014 -toen de Houthi’s hoofdstad Sana’a innamen-  of op 19 maart 2015 -toen ze in een blitzkrieg bijna heel Jemen innamen- of op de nachtelijke uren van 25 maart -toen in reactie de eerste Saoedische bommen vielen op Jemen- dat zou een interessant debat zijn.


Helaas daarover nauwelijks een woord in Hollandse pers, en rtv. Hier en daar een foto ter gelegenheid van, verder lijkt Jemen opnieuw in de vergetelheid te verdwijnen, tegelijk met het naar de achtergrond verdwijnen van onderwerp Kashoggi.


Opvallend is het verdwijnen van veel twitterbronnen, die zijn kennelijk vermoeid of hebben de hoop opgegeven. Er zijn er ook die twitteren louter nog in het Arabisch.


Maar het klopt, Jemen is moeilijk uit te leggen. Ten eerste omdat Jemen veel belanghebbenden kent met onderling redelijk dynamische relaties; er wordt nogal ‘ns van kamp gewisseld. Ten tweede omdat de militaire situatie minimaal verschuift en nauwelijks lijkt te veranderen. En ten derde omdat al jaren geroep wordt dat het land aan de rand van de afgrond staat, maar er telkens niemand intuimelt.


Wel raken intussen tientallen miljoenen mensen zowel fysiek verzwakt en verminkt als geestelijk verknipt. Met gevolgen tot decennia van nu, uiteindelijk ook voor onze portemonnaie. Om nog niet te spreken over de vernieling van de rijke geschiedenis, nog te exploreren archeologie en kwetsbare natuur.  Jemen was potentieel een rijk land, maar is nu decennialang onleefbaar.


Dat heb ik met mijn stukken over Socotra-zie laatste blokje- inzichtelijk proberen te maken.


De Ontwikkelingen op het Slagveld


Op de vierde verjaardag van de oorlog Jemen viel er gewoon weer  een Saoedische bom op een ziekenhuis in Saada, toch al de zwaarst getroffen provincie van Jemen.


UK


Onder de titel Britans Hidden War zagen de Britten vorige week een documentaire die we hier niet kunnen zien, maar wel lezen.  Volgens sommigen verkocht de Britse wapenhandel de afgelopen vier jaar al voor €50 miljard aan wapens aan de Saoedies. Een van de grootaandeelhouders van de Britse wapenindustrie is de Capital Group, waarvan Philip May – de echtgenoot van premier Theresa May- een belangrijk bestuurder is.  Toevallig of niet dook er dezelfde week ook nieuws op over de hulp van Britse speciale troepen van SAS en SBS aan de Saoedies.


US


Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden stemde (voted 247-175 ) gisteren in met de War Powers Actto withdraw US military support for the coalition‘. De War Powers Act gaat nu naar president Trump, maar ingewijden verwachten een presidentieel veto.  Intussen rekenden militair deskundigen uit dat de VS sinds het begin van de oorlog in Jemen voor €87 miljard aan wapens verkocht aan  SA en VAE.


Cijfers


Belangrijk is het Yemen Data Project, dat deze week kwam met een nieuwe website waarop echt keiharde, dubbelgecheckte cijfers over aantallen luchtaanvallen en civiele slachtoffers: in 1496 dagen waren er  19.574 luchtaanvallen met 9.400 gewonde en 8.351 dodelijke burgerslachtoffers.


Als je denkt: dat valt mee: dit betreft de directe slachtoffers van Saoedische luchtaanvallen. Er vallen ook civiele slachtoffers in de grondoorlog, door opsluitingen en afrekeningen. En een veelvoud waarschijnlijk door honger en ziekte als rechtstreeks gevolg van de oorlog. In dat verband ook het nieuws dat cholera en dengue nog voor de komst van warmere, nattere maanden hun kop alweer hebben opgestoken.


Hodeidah


Strategisch veranderde er de laatste weken weinig. Vrede noch full-blown oorlog aan het front rond Hodeidah, al nemen beschietingen in aantal en hevigheid steeds toe. Opnieuw nul vorderingen bij het in december in Stockholm gesloten staakt-het-vuren, juist graven beide legers zich steeds dieper in. UN-officials mochten deze week niet naar de Red Sea Mills van de Houthi’s, omdat die niet de schuld willen krijgen ‘als er toch iets misgaat’. In die Red Sea Mills liggen duizenden tonnen graan, de angst is dat die verschimmelen.


Taiz en Stockholm


Ook geen vooruitgang rond de akkoorden over staakt-het-vuren en een hulp-corridor naar belegerd Taiz. Evenmin voltrokken is de gevangenruil, waarbij tienduizenden mensen zijn betrokken. Aanvankelijk leek dat het eenvoudigste te realiseren onderdeel van Stockholm, maar al die tienduizenden zitten nog altijd in kerkers, al dan niet zonder proces of marteling. Wel was er deze week de vrijlating van een Amerikaan die lang gevangen zat.


Zuid-Jemen


Ook het zuiden blijft onrustig. Gisteren sloot MSF/AZG een kliniek in Aden, elke dag lees ik wel over politieke doden in de straten van Aden. Gisteren ook over protesten in de bergen van Radfan, Dhale, een provincie tussen Aden en de hooglanden. Volgens Risk Intelligence was de VAE afgelopen week met speciale troepen nadrukkelijk in de slag met vermeende AQAP elementen, maar viel dat bij niet alle lokale groepen in goede aarde. Verder naar het oosten is er steeds meer gedoe aan de grens met Oman.


Analyses het lezen meer dan waard 


Lees vooral even deze analyse van Afrah Nasser: dat de strategie van de anti Houthi-coalitie volledig is mislukt en zelfs averechts werkt. Een citaat: The strength and resilience of the Houthis, and their refusal to surrender, are perceived by many Yemenis as heroism in today’s harsh reality of war. Some of my own family and friends in Yemen, some as young as teenagers, are joining the Houthis in the fight against the “enemy”.


Nog analytischer zijn vijf korte bijdrages van Jemenkenners in de jongste publicatie van het door NL gefinancierde Sanaa Center for Strategic Studies getiteld: A Grim Anniversary. De opvallendste strofe trof ik in de analyse van de Franse Jemenexpert Laurent Bonnefoy, die net als Afrah Nasser elke strategie mist, maar dat is niet toevallig: This is because of the lack of trustworthy information coming from Yemen but also due to the illusion of control granted by apparently unlimited military budgets


Maar lees voor meer inzicht vooral ook de andere bijdrages, onder die van Bonnefoy.


Socotra

Nogmaals excuses voor drie weken geen nieuws; er moest gewerkt aan artikelen voor gedrukte media. De belangrijkste verscheen vorige week in NRCH over de verwarrende strijd om het eiland Socotra, die verrassend veel parallelen heeft met de oorlog in Jemen, zij het gelukkig nog zonder wapenen.

Een net weer even ander stuk over Socotra verscheen in magazine en platform Oneworld en ging zelfs over de zuidgrens op Mo.be.

Er ligt nog een derde op de plank, voor NRCH/Wetenschap, over de teloorgang van de drakenbloedboom. En ik werk aan nog wat ‘vrije verhalen’, bijvoorbeeld over de zoektocht van mijn Russische vriend Vladimir naar de laatste Socotraanse gems. En nog een verhaal over hoe je in hemelsnaam op dat eiland kunt komen.

Week 11 in Jemen;Vredesproces op sterven na dood/Nieuw front/ Emiraatse wanorde in Zuid-Jemen


Vredesproces dood

Parallel aan de tanende aandacht voor de Kashoggi-moord dooft ook de belangstelling voor Jemen. Laatste nieuws in de kranten was een vredesproces, opgetuigd afgelopen december in de sneeuw van Stockholm. Door de inbreng van een Nederlandse generaal leefde dat proces begin februari nog even op in de Nederlandse pers, daarna niets meer vernomen uit Jemen.


De scepsis over het vredesproces onder deskundigen was altijd al groot, dat proces is intussen vastgelopen. De voorzichtige wederzijdse eerste stappen hebben geen vervolg gekregen en deze week zijn de schermutselingen hervat. Het wachten is nu alleen nog op de Amerikaanse senaat, die vanavond een anti-war resolutie behandelt die het vredesproces mogelijk reanimeert, of de oorlog juist intensifeert2.


Oorlog in Jemen breidt uit met Nieuw Front

Intussen hebben de partijen hun strijd verlegd naar het noordwesten, aan de linkerbovenrand van het Jemenitisch hoogland. In de regio Kushar (ook Kusher) hebben de Houthi’s daar een eind gemaakt aan een bestand met een lokale stam: de Hajur (ook: Hajoor). Die stam heeft nimmer positie genomen in de oorlog tussen oude (Saleh, Islah) en nieuwe (Houthi) machthebbers en de streek was sinds 2013 middels een bestand ook formeel neutraal.


zoem langzaam uit en weer in om de lokatie scherp te krijgen


Het is onduidelijk wat precies de aanleiding is geweest, maar sinds begin dit jaar zijn er gevechten losgebarsten in de ‘rugged, mountainous region’, zoals de buitenlandse pers graag schrijft. Inderdaad ligt de streek  rond de tweeduizend meter boven zeeniveau, is het er erg bergachtig, maar dat is in heel Jemen zo. Wel is de streek regenachtig, samen met het zuidelijke Ibb ontvangt het de meeste neerslag -tegen de 800mm, net zoveel als gemiddeld in Nederland- van Jemen.


 


(Ik ben er helaas nooit precies geweest, wel nabij -in Shiharah; een adembenemend dorpje op bijna drieduizend meter waar ik mijn toeristen placht heen te brengen toen ik de winter van 1997 fungeerde als reisbegeleider. Naar boven moest je met oude Toyota’s van de plaatselijke bevolking, de wandeling bergafwaarts de volgende ochtend was altijd feëriek zo mooi. Het koningsgezinde Shiharah was voornaam slachtoffer in de burgeroorlog in de jaren zestig, toen Egyptische jagers en bommenwerpers het dorpje vaak bestookten.)


Belangrijk gegeven is dat Kushair ligt pal in de noordwesthoek van het Jemenitische hoogland en daarmee een poort is tot dat schier onneembare bastion van de Houthi’s. Mochten lokale stammen daar alsnog kiezen voor de opponent dan zouden de coalitietroepen -die de laaggelegen streek ten westen, rond havenplaats Midi, al in handen hebben- gemakkelijk toegang krijgen tot het gebied waar de Houthi’s heer en meester zijn.


Volgens de Houthi’s zou een salafistische sjeich van Hajur al die kant op aan het manoevreren zijn, met wapenleveranties en geld van de coalitie, vandaar dat de Houthi’s  begin dit jaar de aanval zochten. Inderdaad kreeg de Hajur luchtsteun van Saoedische jagers, maar dat was tegen het einde van de strijd, die inmiddels gestreden is; de Houthi’ s hebben de streek in handen, huizen worden opgeblazen, opstandelingen vermoord, hun familie verjaagd.


Er zijn weer duizenden vluchtelingen bij het totaal gevoegd, plus een nieuwe regio die de hulporganisaties van voedsel mogen voorzien. Daarmee is volgens de Houthi’s een stuk Jemen gered uit de handen van huurlingen, maar volgens hun tegenstanders een heldhaftige opstand van een lokale stam tegen de brute Houthi’s verloren gegaan.  Lees vooral deze analyse van Baraa Shiban: ‘The revolt in Hajour showed that the Houthis do not enjoy local support amongst tribes.’


Rechteloze wanorde in Zuid-Jemen

Ook in het ‘bevrijde’ Zuid-Jemen is het helaas nog steeds allerminst pluis.  Dat ervoer ik persoonlijk ook. Een terugreis vanuit Socotra -waar in eind januari tot begin februari was, artikelen verschijnen binnenkort- via een vlucht naar Seyun en een half etmaal overland naar Mahra heb ik daarom niet aangedurfd, dus toch maar weer teruggevaren met de Indiasche cementboot.


Een Jemenitische vriend die de landroute wel volgde kreeg in Seyun een hoofd in zijn taxi die hem en zijn medepassagier monsterde: ‘De dag tevoren was een soortgelijke taxi beroofd en de chauffeur vermoord, ze wilden even kijken welk volk wij waren.’ De reis verliep verder zonder grote problemen.  ‘Maar als je blond bent zoals jij is het link. Er zit hier en daar Al Qaeda en als je niet snel genoeg doorreist groeit het risico dat je prooi wordt.’


Weg van de persoonlijke ervaring een rapport van Amnesty International over de financiering en bewapening door de Verenigde Arabische Emiraten van lokale milities en gangs in Zuid-Jemen, en via welke zij over een groot deel van Zuid-Jemen heersen. Omdat deze milities en strijdgroepen geen centraal commando hebben -bijvoorbeeld een land dat hen formeel aanstuurt- zijn ze unaccountable voor misstanden.


Dat die misstanden plaatsvinden lezen we nog eens een keer in een nog verser Amnestyrapport over misstanden van de milities aan het zuidelijke front in Taiz. We voegen daar een artikel aan toe over de moord op een getuige van dergelijke misstanden in Aden.


Tot slot voor hen die dieper willen nadenken een stuk van het onvolprezen Sana’a Center for Strategic Studies over waarom het aanvankelijk zo mooie plan voor een federaal Jemen mede aan de oorzaak ligt van de huidige oorlog.


Plus nog zo’n gedegen artikel, ditmaal over de sociale fragmentatie in Jemen.


En helemaal tot slot een kijkje in een vluchtelingenkamp in Djibouti.


Week 8 in Jemen;Praatjes vullen geen gaatjes


Excuses over de ontbrekende weken, auteur was zelf even in Jemen, zij het op een vredig stukje. Daarover eerst de opdrachtgevers tevreden stellen, later meer hier. Wel vast een fotootje



De actualiteit nu: diverse media melden een akkoord tussen Houthi’s en de Verjaagde regering over Hodeidah, maar dat gaat helaas gepaard met veel onzin. De deskundigen blijven intussen cynisch: eerst zien, dan geloven. Dus daarover maar even niets.


Wel: de NYTimes mocht mee met de Saoedische coalitie, aan het noordoostelijke front bij Nehm, tussen Marib en Sana’a en vertelt daar het verhaal over de landmijnen. Dat is slecht nieuws voor iemand die heel erg van hiken dwars door Jemen houdt, maar vooral voor de Jemenieten zelf.


Er zijn inmiddels zoveel mijnen geplaatst dat ze soms ver weg drijven, helemaal naar Saoedie Arabie:


Last month, a Houthi mine blew up a family car inside Jazan province, killing a 10-year-old child, according to a Saudi military spokesman and Saudi news reports. Officials told the Saudi news agency that heavy rainfall had carried the mine across the border from Yemen.


Overigens ontfutselt de NYTimes de Saoedische spokesman dat er veel gevochten wordt langs de grens met Jemen; dit is een van de eerste keren is dat de Saoedies toegeven dat de oorlog zich ook op hun grondgebied afspeelt. Normaal wordt dat ontkend of onder het tapijt geveegd.


Reporters – die de laatste maanden in selecte delen in SA erg welkom worden geheten om kond te doen van de glasnost in het land- mogen daar waar het wel interessant en spannend is helemaal nooit komen.


Nog even terug naar de actualiteit, want wat je zeker even moet lezen is het interview dat de Volkskrant had met Patrick Cammeart, net terug van twee maanden schermutselen tussen de strijdende partijen in Jemen. Het werd een interview dat inzichtelijk maakt hoe moeilijk oplosbaar het is, in Jemen.


Interview zou vertaald moeten worden in het Arabisch en dan verplicht leesvoer op de scholen in Jemen, opdat de Jemenieten weten -veel Jemenieten luisteren slechts naar de verzinsels van hun eigen leiders- welke amateurs hun land leiden en wat de paus er in hemelsnaam mee te maken heeft. 

Week 2/1 in Jemen;Jemen verliest van Iran

Even tussendoor de uitslag van de voetbalwedstrijd Iran-Jemen vanavond: 5-0. In de volgende tweets lees je meer:




Meer hier


Later meer, over serieuzer zaken.

Week 1/1 in Jemen;Staakt-het-vuren houdt nog steeds/Bemiddelaars terug aan het werk/


De vakantie van VN-envoy Martin Griffiths is voorbij. Vanmiddag arriveerde hij in Sana’a voor overleg met de Houthi’s, morgen reist hij door naar Ryadh, Saoedie Arabie, voor overleg met de verjaagde regering die daar in ballingschap zit.


In Sana’a spreekt Griffiths ook Patrick Cammeart, de Nederlandse generaal die het staakt-het-vuren moet implementeren en controleren. Die liet de VN het volgende schrijven: ‘Notwithstanding the media claims and incidents on the ground, the assessment of the United Nations is that both sides have largely adhered to the ceeasefire.’


De wegen die leiden naar het hotel waar de besprekingen zijn gehouden zijn schoongeveegd van landmijnen, vandaar kennelijk de goodwill: ‘The parties have thus far been generally cooperative with the United Nations and have facilitated the deployment of Mr. Cammaert and the advance team. Both parties have also demonstrated goodwill to ensure the start-up of the Committee, including by undertaking demining activities and providing security’


Ook is er een begin van overeenstemming over de opbrengsten van de haven. Omdat beide partijen die in hun Centrale Bank willen laten vloeien is een compromis gekozen: het geld gaat naar de afdeling Hodeidah: ‘All revenues, including customs revenues and port fees, are properly accounted for and deposited in the Hudaydah branch of the Central Bank ofYemen or other accounts, as agreed to by the parties.’ De vraag is nu nog wel onder welke centrale bank die afdeling resorteert…


Wat nog altijd niet goed is gegaan is het voldoende terugtrekken van de wederzijdse troepen van het lokale front: kruispunt Kilo16. Als dat gebeurd is kan de corridor voor hulpkaravanen weer open. En kan de VN-opslagsilo weer bereikt worden en het graan verspreid: ‘The front line that crosses the main Hudaydah-Sana’a road prevents access to five United Nations warehouses and the Red Sea Mills, where there is enough wheat to feed 3.5 million people for a month.’


Overigens meldt een andere bron dat er granaten vallen op de silo’s, die nu in brand staan.


Ook meldt het VN-bericht dat de ontschepingen in de haven van Aden -in ‘bevrijd’ gebied- niet goed lopen, wegens stremming (en corruptie): ‘The Aden container terminal remains congested, which is a challenge to humanitarian operations. A humanitarian organization has had around 1,000 containers in the Aden container terminal for several months and has incurred $2 million in port storage and container demurrage fees.’


Verder een melding over het wederrechtelijk blokkeren van een schip met brandstof, door de verjaagde regering. ‘On 23 December 2018, one commercial vessel carrying fuel was denied entry to Hudaydah port owing to regulations associated with Government of Yemen Decree 75 of 2018, despite having been inspected on 23 December and issued a clearance certificate by the Mechanism.


Meer van de VN lees je hier. En hier lees je een verslag vanuit Hodeidah, waar het leven weer een klein gangetje neemt, tot opluchting van teruggekeerde vluchtelingen die het in Sana’a veels te koud vonden: ‘The ceasefire came at the right time, as the cold of Sanaa in recent weeks has been unbearable and my children suffered from bad headaches because of the weather,” Buraey said.


Opnieuw geweld in Mahra

In de oostelijke provincie Mahra -waar Saoedische troepen steeds nadrukkelijker aanwezig zijn-  groeit de onrust, volgens Al Jazeera. Ook een verslaggever van de Wall Street Journal was even op bezoek in Mahra en om de onrust en de ontevredenheid te verslaan. De verjaagde regering meldt vandaag dat er een onderzoek is ingesteld.


USS-Cole bomber gedroned

Een Amerikaanse drone heeft een einde gemaakt aan het leven van Jamal al-Badawi, AQAp-leider en een van de daders van de aanslag op het Amerikaanse oorlogsschip USS Cole, destijds voor anker voor de haven van Aden, helemaal in 2002 2000,  waarbij verschillende slachtoffers vielen. Na de aanslag kreeg de destijdse president Ali Saleh een hoop wapens en geld om AQAP te bestrijden, wat hij soms deed maar vaak ook niet.


In Aden -bevrijd gebied, maar de VAE heeft er de touwtjes in handen – neemt de salafistische invloed toe en heeft iemand besloten dat strijders er best een tweede vrouw op na mogen houden. De strijders krijgen zelfs een toelage van Yemeni riyals (300,000), even hoog overigens als voor een eerste vrouw.


Nog een vreemd bericht betreft de vermeende aanleg van tunnels in Sana’a, door de Houthi’s. Bericht is afkomstig van Sky Arabia, een Emiraats kanaal, dus met korreltje zout. Kan waar zijn, dat Houthi’s net als hun broeders van Hezbollah alvast tunnels graven voor als de vijand toch komt.


Tot slot van dit blokje vreemde berichten nog de claim van verjaagde regeringsminister Eryani dat de Houthi’s het hoofdkwartier van de VN in Hodeidah willen bestoken met een drone.


De Hulpkaravaan en de Houthi’s

Gedurende de feestdagen kregen de Houthi’s het flink voor hun kiezen, want namen journalisten pauze en bleef het laatste nieuws van vlak ervoor lang rondzoemen:  Dat de Houthi’s de hulpkaravaan bestelen en dat lokale VN-helpers eigenlijk vermomde Houthi’s zijn. In The Guardian lees je een round-up van dat nieuws. En hier lees je een gekleurde, maar wel belangrijke nuance op dat nieuws.


Ook belangrijk is dit verhaal over de teloorgang van antiek Jemen, de roof van kunst en oudheden. Met name de vernieling en het leegroven van het museum van Taiz is een groot verlies. Ik mocht daar tweemaal rondlopen, nooit bezocht ik zo’n indrukwekkend museum. 

Week 52/2 in Jemen;Hoop vervliegt

De VN doet twee berichten  uitgaan, waarmee de eerste twee stapjes noodzakelijk voor het begin van het einde van de oorlog in het water dreigen te vallen: de corridor voor hulpkaravaan is toch onvoldoende geopend en de overdracht van de haven is niet overtuigend, want niet geverifieerd door de VN noch de verjaagde regering.


Wat dat betreft dat laatste waren de voortekenen niet gunstig: al dagenlang werden Houthi’s gezien die uniformen inwisselden voor die van de kustwacht. Bij de overdracht zelf zat een prominente Houthi commandant ineens aan tafel als havenautoriteit.


Aan die kustwacht lijken de Houthi’s de haven te hebben overgedragen. They handed it over to themselves, aldus cynische bronnen. Van de kant van de Houthi’s het verwijt dat aanvallen van Emriaatse troepen maar doorgaan, zelfs op het hotel waar de besprekingen gisteren werden gehouden.


Elders blijven ook gewoon de Saoedische bommen doorvallen. Het wordt moeilijk een hervatting van de fullblown oorlog te voorkomen, voor Patrck Cammeart. To be continued.


Lees vooral ook dit verhaal van journalistencollectief Mokhber Sahafi over de noodhulp die de hongerigen slechts soms bereikt, meestal verdwijnt het de zwarte markt op. Waarop deze opmerking van analist Hisham al Omeisy:


Ugly truth of this war, is that many fighting in it are doing so for pure survival necessity – with no jobs, lack of income, shortage of aid, and economic/security coercion, many join one faction or the other to simply survive, not out of deep ideological/political belief.


Omeisy komt ook voor in een verhaal in de Washington Post over het toenemende beklemmende klimaat in hoofstad Sana’a, waar Houthi’s en hun informanten iedereen in de gaten houden en als nodig oppakken en martelen.


Tot slot nog Mahra, de meest oostelijke provincie van Jemen, ver van de oorlog, die helaas wel steeds dichterbij kruipt. Het Saoedische leger bemande er een nieuwe controlepost, zonder toestemming van de (verjaagde) Jemenitische regering en tegen de zin van de lokale bevolking. Het kruidvat van Mahra staat ook op springen, aldus een bewoner.


Week 52/1 in Jemen;Er is hoop: de withdrawal begint echt/Bij de qatplukkers/De kindsoldaten uit Soedan/


Kilo 16 is weer open, dus kan de hulpkaravaan weer op gang

Generaal  Patrick Cammeart kan twee kleine succesjes bijschrijven: gisteren trokken zowel coalitie als Houthi’s zich terug bij kruispunt Kilo16, vandaag lopen de Houthi’s achteruit in de haven.


Cammeart is de Nederlandse generaal buiten dienst die namens de VN het staakt-het-vuren in Jemens havenstand Hodeidah moet monitoren. Cammeart is sinds vorige week zaterdag in Hodeidah en heeft de kemphanen binnen een week al enigszins in toom weten te brengen.


Kruispunt Kilo 16 -genoemd naar het afstandspaaltje in de Ringweg om Hodeidah- is een belangrijk verkeersknooppunt ten oosten van Hodeidah, sinds maanden al een front in de strijd om de stad. De terugtrekking bij  Kilo 16 betekent dat de hulpcorridor weer vrij is of komt; sinds begin november was die gestremd wegens het geweld, en zo lang bleef het achterland verstoken van voedselhulp.


Of die hulpkaravaan weer op gang is gekomen is nog onduidelijk. Er waren nog wat strubbelingen met mijnenvelden en de geruchten dat de Houthi’s  hun gesprekspartners in gijzeling hielden, geruchten die later weer werden gecorrigeerd; je moet oppassen met die geruchten.


De Houthi’s en de Mijnen; deel zoveel

Die mijnen in Jemen worden meestal -maar niet uitsluitend- gelegd door de Houthi’s. Ook bij de besprekingen van Cammeart moesten de Houthi’s eerst hun mijnen opriumen. Bekijk ook even dit filmpje over mijnenvegen elders in Jemen, in dit geval nadrukkelijke gefinancierd door SA en UAE.


Overigens ligt er bij verhalen veel nadruk op het excessieve gebruik van landmijnen door de Houthi’s, maar is dat maar een kant van het verhaal want zijn mijnen een van de vele wapens, zegt brigadier Yahya al-Sari, a Houthi official: The rebels use only landmines on the battlefield, rather than in civilian areas. ‘This is a war. What do you expect us to do?’ He asked. ‘To meet the other side with roses?’


De Houthi’s trekken zich een beetje terug uit de haven!

Vanochtend het nieuws dat de Houthi’s zich voorzichtig terugtrekken uit de haven van Hodeidah. Er staat nergens in de Stockholm-agreements omschreven hoe ver de Houthi’s zich moeten terugtrekken, iedereen geeft daar een eigen interpretatie aan.


De (mijn) verwachting is dat ze op schootafstand zullen blijven, om de mogelijkheid open te houden de haven weer in te nemen zodra dat opportuun is of een tegenpartij zich niet aan afspraken houdt. Er is bijvoorbeeld ook nog een afspraak, of eis, of voorwaarde dat hijskranen in de haven -ooit gesneuveld bij Saoedische bombardementen-  gerepareerd moet worden.


De beide terugtrekkingen volgden op het nieuws dat president in ballingschap Hadi de Centrale Bank van Jemen het sein had gegeven pensioenen en ambtenarensalarissen voor Hodeidah te betalen. Het niet betalen van pensioenen en salarissen in Noord-Jemen is een van de belangrijkste oorzaken van honger en ellende: mensen hebben geen geld meer.


Geld en Armoe

Het vrijgeven van de salarissen was ook een harde eis van de Houthi’s. Overigens liet tweede man Ali Mohamed Al Houthi vandaag weten dat het vrijgeven van alleen de Hodeidah-salarissen onvoldoende is, alle salarissen in heel Jemen moeten betaald. De logische verwachting is dat ze halverwege hun terugtrekking halt zullen houden tot ook andere steden betaald worden, en zo voort, stapje voor stapje.


Hoe arm het is in Jemen lees je in alweer een voortreffelijke reportage van de Washington Post. De Amerikaanse media zijn de onderbelichting  van Jemen op hoge snelheid en met grote kwaliteit aan het inhalen. In dit verhaal bezoekt de journalist qatplukkers in het uiterste noorden van Jemen, die met twee dollar per dag vele monden moeten voorzien van voedsel dat elke dag duurder wordt, door blokkades en corruptie.


Behalve voedseltekorten ook veel brandstoftekorten wegens de blokkade en de corruptie, met gevolgen als deze: een plaatje van een bakker uit de grote stad Sana’a die hout moet zoeken op het platteland om de broodovens te blijven branden.


Goed nieuws ook over de gevangenruil; die lijkt echt door te gaan, ergens de komende dagen zullen twee Rode Kruis-vliegtuigen heen en weer van Seyun (Hadrmawt, regeringegebied) naar Sana’ a (Hoofstad, rebellengebied) om opgepakte, aangehouden, verdwenen en gemartelden te herenigen met hun families.


Kindsoldaten uit Soedan

Was er vorige week (zie hieronder) de schokkende reportage over de kindsoldaten van de Houthi’s, vandaag is er de reportage -van New York Times– over Soedanese kindsoldaten in dienst van de tegenpartij: de Saoedies. Geen nieuws, wel schokkend. Het Soedaneze kanonnenvlees wordt op veilige afstand bestuurd -GPS systemen, headsets- door de Saoedische commandanten.


De Soedanezen staan bekend als -of eigenlijk berucht- als Janjaweed, milities die eerder in Soedan zelf huishielden. In Jemen zouden er wel 14000 rondlopen, we zien inderdaad geregeld plaatjes van gesneuvelde zwarte soldaten waar Houthi’s dan demonstratief Saoedies geld uit de zakken halen: zie je wel: huurlingen! Grofweg eenvjfde van de Soedanezen komt niet meer thuis, zij die wel thuiskomen krijgen er grof voor betaald: $530 per maand en $10.000 als ze de zes maanden volmaken.


Nog wat losse vermeldingen: een stuk over een stuk in de Washington Post over de vernieling van cultureel erfgoed. Dat is van belang want zo lezen de Jemenieten via een omweg toch over hun eigen erfgoed, In Jemen zelf is daar niet bijster veel aandacht voor.


Refugees

Eerder schreef ik al over het formele aantal van 107.000 vluchtelingen uit Jemen dat volgens de IOM dit jaar de Middellandse Zee is overgestoken: dat had ik verkeerd gelezen, dat betrof het totale aantal migranten naar Europa, niet alleen Jemenieten. Hoeveel Jemenieten het wel betreft is mij niet duidelijk. Wel hier een kort bericht over de route die deze vluchtelingen ongeveer volgen.


Overigens vernam ik van een goed ingevoerde bron dat een snel groeiend aaantal Jemenieten via een andere route nu ook aan de andere grens van Europa staan: in Marokko en de Spaanse enclaves. ‘ns kijken wie die durft weigeren.


Plus een bericht over interne migratie: dat sommige vluchtelingen uit Hodeidah -de stad van 600.000 is tweederde leeg- op de terugweg naar huis zijn nu de rust misschien terugkeert. Maar ook een bericht over een protest in de al eerder dit jaar ‘bevrijde’ havenstad Mokha, omdat de bevrijders jun handen niet kunnen thuishouden.


Via de Iraanse media lezen we dat grote bevrijder Tariq Al Saleh -neef van longtime president Ali Abdallah en belangrijk legeraanvoerder- de vredesprocessen frustreren zou. In dat verband ook nog even de link naar een interessante inleiding in de Houthi’s, van Dirk Wanrooij in Zemzem, zonder veel uitleg over de Iraanse Houthi-connectie en helaas ook met redelijk warrige conclusies.


Tot slot nog een vreemd bericht over een nieuwe airline die Aden met Amman moet gaan verbinden en tot helemaal slot een curieus bericht over Jemenitische grannatappelen die Saoedie-Arabie niet meer in mogen.


NB:  Als je vind dat ik dit blog moet volhouden : klik dan hier

Week 51/4 in Jemen;De Nederlandse generaal arriveert in Hodeidah en het vechten wordt hervat/Qatar is in Jemen de echte boeman/Saadah was misschien wel de mooiste stad van Jemen


Cammeart is in Hodeidah en het vechten wordt hervat

Het is zover: de Nederlandse generaal Patrick Cammaert is aangekomen in Hodeidah. Hij vloog zaterdag via Amman, Jordanië, naar Aden om daar te spreken met de (verjaagde) gouverneur van Hodeidah, vloog ’s avonds door naar Sana’a, voor overleg met de Houthi’s en vanochtend dus per auto de bergen af naar Hodeidah. Tegelijk met Cammearts aankomst braken gevechten los in de stad.


Hoe het afgelopen week was in Hodeidah is lees je in deze reportage van journalist Sudarsan Raghavan die de havenstad bezocht. Hodeidah wordt al zeven maanden belegerd, het leven staat er stil; vissers durven niet uit te varen, tweederde van de oorspronkelijke bevolking is al gevlucht. De Houthi’s hebben bovendien het internet geblokkeerd.


Overigens lees ik net dat de afgesproken troopwithdrawals uit de haven pas op 7 januari beginnen, waar ze in eerdere afspraken dan juist al zouden zijn voltooid.


De Qatari’ s zijn hoofdschuldig

Hoogstinteressant is dit interview met Isa Blumi, een Kosovaarse wetenschapper die in Zweden werkt en doceert. Blumi is een vertolker van het anti-imperialistische blok: een significant grote groep mensen die de oorlog in Jemen bezien vanuit de theorie dat Jemen -eigenlijk het gehele Arabische schiereiland, maar nergens zo duidelijk als in Jemen- geplunderd wordt door kapitalisten en imperialisten.


Blumi schreef afgelopen jaar het boek Destroying Yemen, waar hij die vernietiging gedetailleerd en overtuigend beschrijft, al vraag ik me bij lezing geregeld af of er aan zoiets een voorbedacht plan ten grondslag ligt; kortom: of dit niet een samenzweringstheorie betreft. De anti-imperialistische stroming steunt de Houthi’s in hun strijd, of is daar op zijn minst weinig kritisch over.


Het boek telt veel bladzijden vol kleine letters, het interview vertelt de kern van het verhaal ook, met een prominente duivelsrol van Qatar en de geproclameerde ondergang van Saudi Arabia. Vooral lezen, het geeft nieuwe inzichten.


Volgens Blumi zijn de vele slechte verhalen over de Emiraatse rol in Jemen overdreven en vaak vals, want afkomstig uit denktanks en journalisten gefinancierd door Qatar.


Alsof de duvel ermee speelt tegelijkertijd deze week een longread over de wandaden van de VAE (Verenigde Arabische Emiraten) in Zuid-Jemen, middels een portret van een delinquent die de Emirati’s tot krijgsheer promoveerden. Een citaat: ‘Yemen is now a patchwork of heavily armed fiefdoms and chaotic areas, where commanders, war profiteers and a thousand bandit kings, like Ayman Askar, thrive’.


Het lange verhaal is enigszins vergelijkbaar met een kortere reportage uit Taiz van begin december, waar milities op vergelijkbare manier tegen elkaar worden uitgespeeld. Ook vandaag protesteerden de Adeni’ s weer tegen de Emiraatse pratijken. Nog een laatste citaat uit de longread van The Guardian: ‘No one can compete with the detentions, torture and forced disappearances by the Emirati-sponsored troops.’  


Saadah was misschien wel de mooiste stad van Jemen

Voor beelden uit Jemen verwijs ik je nog even naar Al Jazeera dat een film maakte rond een Saoediche luchtaanval op een bus met schoolkinderen afgelopen zomer, met ouders van de kinderen, diverse analisten en de smoesjes van de Coalitie. Houdt altijd wel in het achterhoofd dat Al Jazeera een Qatarese zender is en dat Qatar ruzie heeft met SA en VAE. Maar behalve als het over Qatar zelf gaat is Al Jazeera een redelijk betrouwbaar medium.


Weet verder ook dat Saadah een prachtige stad is -of was-  vol lemen huizen  zo robuust als kastelen en andere architectonische hoogtepunten. Plus een lemen stadsmuur waarover je bij zonsondergang rond heerlijk hoog de mellowe stad kon lopen.


Ze bakken in Saadah ook het beste brood van Jemen en ze drinken er graag Qishr, een drank gemaakt van de koffiebes (dus niet de boon). Saadah ligt al sinds 2004 onder vuur; aanvankelijk alleen van het Saleh-regime in Sana’a en vervolgens onder het vuur van de Saoedische bommenwerpers.


Lees je iets dat niet klopt, laat het me weten.

Weet je iets dat ik niet weet, laat me weten.

En overweeg even een donatie aan abumelle.

Klik hieronder op een pictogram naar keuze of scan de QR met je mobiel en vul zelf een passend bedrag in




Link Bunq > Ideal


QR Bunq>Ideal


 Of klik hier (>>>)


Week 51/3 in Jemen;Het staakt het vuren, de Nederlandse generaal en Resolutie 2450/Niemand heeft belang bij vrede/Houthi's, Zaydi's, Saoedies en Ottomanen/De Houthi's zijn bereid als minderheid aan een nationale regering deel te nemen/ De Centrale Banken van Jemen/Het trieste lot van Jebel Sabr


Het Staakt-het-Vuren en de Nederlandse generaal

Op het moment van tikken een zitting van de VN-Veiligheidsraad. Die moet vanmiddag een resolutie aannemen die in woord en daad de missie van Patrick Cammaert ondersteunt: twee legers en al hun sublegertjes uit elkaar houden in Hodeidah en ruime omstreken. De voortekenen waren niet gunstig; de VS lag dwars, de Amerikanen wilden Iran met name genoemd hebben als boosaard in de resolutie, terwijl Rusland dat juist onevenwichtig vond.


Cammeart kan bijna aan de slag, tenzij de Amerikanen er alsnog een stokje voor steken wordt de resolutie om 19:00 aangenomen:  ‘UNSC resolution 2450 authorises UN Secretary-General Antonio Guterres “to establish and deploy, for an initial period of 30 days … an advance team to begin monitoring [Yemen’s Hodeidah] and to support and facilitate the immediate implementation of the Stockholm agreement.


Cammeart reist -naar verluidt morgen, hij is al in Jordanië- met twintig medewerkers af naar Hodeidah, waar hij  het staakt-het-vuren gaat monitoren, tesamen met drie afgevaardigden van elk van beide oorlogspartijen.


Overigens van bronnen ter plaatse gemengde signalen over het al of niet standhouden van het staakt-het-vuren. Dat is dinsdag om 00:00 ingegaan, met volgens bronnen slechts enkele schermutselingen, soms zelfs per ongeluk. Maar volgens een persoonlijke bron is de toestand erger dan die was voor de Ceasefire: ‘Integendeel, de oorlog is geëscaleerd en de confrontaties zijn intensiever  dan voorheen.’


Houthi’s, Zaydi’s, Saoedies en Ottomanen

Even los van de waan van deze dag moet je echt dit stuk van Robert Fisk even lezen. Hij vertelt daarin hoe de Ottomanen een eeuw geleden hun waterloo vonden in Jemen, omdat ze er maar niet in slaagden de lokale Zaidieten te onderwerpen en het van daaraf snel bergafwaarts ging met het Ottomaanse rijk. Fisk vergelijkt dat met het waterloo dat de Saoedies momenteel beleven in dezelfde streek, tegen de Houthi’s.


Opmerkelijke strofe in The Guardian, in een artikel over de Hodeidah-resolutie. De Britse BuZa-minister Jeremy Hunt zegt hierin te verwachten dat bij de volgende ronde vredesbesprekingen -tweede helft januari- de Houthi’s akkoord zullen gaan met een nationale regering waarin zij een minderheid vormen.


Lees daarna even dit stuk van een mij onbekende analist (het moet wel even door google translate). De auteur voert vier redenen aan waarom de oorlog voorlopig niet stoppen zal. Het zijn even cynische als realistische redenen die er op neerkomen dat geen van de nu heersende partijen belang heeft bij vrede.


De Banken

Voor financiële lezers heb ik dit stukje van Reuters over de zo verwarrende en verwoestende Centrale Banken van Yemen, een van de voornaamste oorzaken van de chaos, economische anarchie en desgevolg de hongersnood. Ook voor anderen goed te begrijpen en reuze interessant, al was het alleen maar de foto van een haai, die voor de oorlog 200o riyaal deed en nu 7000 kost.


Jebel Sabr!

Tot slot een minder toegankelijk verhaal over het trieste lot van Jebel Sabr, een berg die ik zelf in 1993 mocht afdalen, met open mond zo mooi.Ik zou het graag tonen, maar dat was in het analoge tijdperk, de illustraties liggen in diepe dozen verstopt.


Poging tot verbeelding: Jebel Sabr (3007 meter) torent hoog uit boven Taiz, de stad tussen Noord- en Zuid-Jemen die je qua slagveld mag vergelijken met het Syrische Aleppo.


Taiz ligt zelf op een voor Jemen bescheiden hoogte van 1400 meter, Jebel Sabr is een soort zachtgroene, verticale stad die zich daaruit opricht. De vrouwen zijn er brutaal en hullen zich er in kleurige doeken, ongeëvenaard  voor Jemen waar vrouwen zich juist verstoppen in heel veel zwart. Gaat dat zien, na de oorlog!


Week 51/2 in Jemen; Nog steeds stil in Hodeidah/De Houthi's en hun kindsoldaten/


In Hodeidah is het rustig, al beschuldigen beide groeperingen de ander van schendingen en berichtte een lokaal journalist dat de Houthi’s zich druk verschansen. Waarvoor precies is de vraag, immers worden ze geacht zch louter terug te trekken uit de stad, voor 7 januari.



In Sana’a vielen vanochtend wel bommen, waaronder een aantal op de luchthaven. De coalitie zou een lanceringsinstallatie voor drones en raketten hebben willen vernietigen, die daar staat ‘in weerwil van internationale humanitaire regels die dat verbieden’, aldus een verslaggever van Sky.


En weer een aangrijpend artikel van AP’s onvolprezen Mokhber Sahafi. Het collectief sprak diverse kindsoldaten, uit hun huis gesleurd om te fungeren als kanonnenvlees of om langdurig te wachtlopen, op 13-jarige leeftijd. Meest opmerkelijk vond ik dit citaat:


International relief agencies working on child protection programs in northern Yemen are not allowed to discuss the use of child soldiers, out of fear their agencies will be barred from delivering aid to Houthi-controlled territories, according to four aid workers who spoke on the condition of anonymity. “This is a taboo,” one said.


Lees ook  even dit stuk van AJ over Patrick Cammeart en zijn missie in Hodeidah. Die wordt ongewapend en liefst met mensen die politiemensen waren voor de oorlog. Wordt moeilijk.


Week 51/1 in Jemen; Het is nog stil in Hodeidah/'Legitimacy' weigert noordelijke paspoorten/Weinig vertrouwen dat ceasefire houdt


Vooralsnog is het stil in Hodeidah (update 15:00 nog steeds!), dat was de afgelopen dagen wel anders. Sinds het akkoord over een staakt-het-vuren vorige week donderdag schoten de Houthis met granaten en liet de coalitie veel bommen vallen, in heel Jemen, ook in Hodeidah.


Volgens een bron ter plekke houden de coalitietroepen op de grond -dus het verjaagderegeringsleger, aangevuld met Emiraatse troepen en andere legertjes- al sinds half november halt voor de poorten van Hodeidah, op verzoek van de VN. Of zij daarbij wel of niet schieten, daarover geen bericht.


Even de situatie verbeelden: verbeeld je dat in Nederland een Arabische lente heerst, waarop de oude leider wordt afgezet en allerlei verschillende bevolkingsgroepen in conclaaf gaan over het toekomstige Nederland.

Ergens stokt dat, waarna er een machtsvacuüm ontstaat waarin rebellen uit het noorden die lang zijn gemarginaliseerd -zeg de Groningers- het land overlopen, innemen en de tijdelijke regering verjagen.

Die tijdelijke regering krijgt overdadige steun van buurlanden Duitsland en Frankrijk om de Groningers te verjagen, want die zijn gelieerd aan en geinspireerd door een gezamenlijke vijand: Rusland.

Een oorlog ontbrandt. Limburg en Brabant worden rap heroverd, gestaag ook Zeeland en delen van Gelderland.

De strijd stokt rond de steile wanden van de Randstad en bij de haven van Rotterdam, ook in handen van de Groningers. De verjaagde regering omsingelt Rotterdam, er komt en gaat niets meer in en uit.

Die haven is voor de Groningers en hun onneembare Randstad  van levensbelang, want er is geen andere toegangsroute dan via Rotterdam naar de hooglanden, waar het gros van de mensen woont en nu honger lijdt, vanwege de belegering van Rotterdam.

De VN intervenieert en organiseert vredesbesprekingen in Senegal, waarop de partijen beloven zich uit Rotterdam en haven terug te trekken, zodat de Randstad weer van voedsel voorzien kan worden.

Dat is ongeveer de situatie in Jemen.

Een vergelijking die mank loopt natuurlijk, toch nog een laatste opmerking: de leiders van de Groningers zijn afstammelingen van kerkvader Luther en verre familie van de regenten die Nederland tien eeuwen regeerden, voordat ze in 1962 werden afgezet.


Local Force

Volgens de VN gisteren waren de vier dagen sinds vorige week donderdag nodig om de staakt-het-vurencommando’s te laten doorsijpelen naar alle strijders. Op de grond vechten niet twee duidelijke legers onder centrale commando’s, het zijn diverse legertjes samengesteld uit zeer diverse srijders, onder eigen commando’s.


Om 00:00 uur vannacht was het dan zover:  ophouden met schieten. De eerste twee uur nog wat schermutselingen, sindsdien is het rustig. Feitelijk komt er helemaal geen geluid uit Hodeidah. Of ze liggen er nog op een oor, het kan ook dat communicatie onmogelijk is. Hodeidah is al enige tijd afgesneden van internet, alleen mensen met sattelietschotels kunnen nog verzenden.


De lakmoesproef volgt sowieso later, als andere onderdelen van het akkoord moeten worden uitgevoerd. Een collectieve ‘local force’ moet de orde gaan handhaven in Hodeidah-stad, maar beide partijen vinden dat die local force bestaat uit hun achterban. Houthistrijders schijnen de kleermakers af te struinen op zoek naar burgerkleding, zodat ze kunnen fungeren als authentieke local force.


Voor wie is het Geld

Een ander twistpunt is de inkomstenstroom vanuit de haven, die gemanaget moet worden door de VN, onder toezicht van een gewapende macht onder leiding van de Nederlandse generaal Patrick Cammaert. Havengelden, douane- en belastinginkomsten zouden moeten vloeien naar de Centrale Bank van Yemen (CBY), die ermee eindelijk salarissen en pensioenen kan betalen.


Noordelijke ambtenaren krijgen al twee jaar geen of nauwelijks salaris, een van de redenen van het instorten van het economisch systeem. Een andere reden is de afwezigheid van een regulerende centrale bank.


De oude CBY werd in 2015 -op papier, met goedvinden van de internationale gemeenschap- verhuisd van Sana’a naar Aden, zodat de Houthie-rebellen die niet zouden kunnen ‘plunderen’. In Aden is die oude CBY er niet in geslaagd de ineenstorting van het economisch systeem te voorkomen.


Meanwhile hebben de Houthi’s een eigen CBY opgericht, waarheen zij vinden dat de Hodeidah-inkomsten moeten vloeien, terwijl de verjaagde regering vindt dat het geld naar de oude CBY moet.  De Houthi’s kunnen niet zonder die inkomsten; zij financieren hun strijd ermee, aangevuld met belastingen geheven op checkpoints elders in het land. Er zijn geruchten dat ze ook geld krijgen uit Iran en Qatar, maar daarvan geen bewijzen.


De verjaagde regering heeft wel zo’n eigen inkomstenbron: de Saoedische en Emiraatse sponsors financieren hun ambtenaren, hun soldaten en hun wapens. Een onderzoeksbureau concludeerde dat er zo ruim -ze maken de lijsten met soldaten iets langer dan werkelijk- gefinancierd en bewapend wordt dat het surplus verkocht wordt op de zwarte markt: aan de Houthi’s.


De Oorlogseconomie

Waarmee de coalitie dus de legers bewapent die het bevecht; een sterk voorbeeld van de oorlogseconomie die Jemen regeert. Er is ook oliehandel tussen de Houthi’s en de verjaagderegering; de olie die uit de velden van Marib wordt gepompt vervoeren vrachtwagens door Houthi-gebied naar de haven van Salif, in Houthihanden. De vijanden weten elkaar dus goed te vinden in de handel, nog niet in het geweldloos besturen van een land.


Belangrijk om te weten: SA en VAE zijn ook de belangrijkste financiers van de humanitaire hulp aan Jemen, voor ruim de helft. Dat is enerzijds lankmoedig, anderszijds hebben ze daarmee de hulpverleners in hun zak, zoals ze iedereen met geld kunnen kopen opdat kritiek verstomt.


Voorts is de vraag of het veiligstellen van de Hodeidahcorridor een oorlog niet onnodig prolongeert. Zolang er niemand sterft van honger is het minder nodig een einde te maken aan de gewapende strijd. Terwijl dat toch is wat de Jemenieten willen: eten alleen is onvoldoende, de oorlog moet ophouden, het leven moet zijn gewone gang weer nemen.


Lees daarom ook even deze opinie van Hind alEryani. Een citaat: Yemenis shake hands, then fight. En lees meteen ook even deze reportage over hoe de Jemenieten zelfs op zee verre van veilig zijn voor bommen en granaten.


Het polletje

Verder nog de bevestiging dat de verjaagde regering geen noordelijke paspoorten meer accepteert. Noch de oude die zij zelf uitgaf voor ze verjaagd werden, noch de nieuwe die door de Houthi’s daarna uitgaven. Mensen die willen reizen moeten nu eerst voor veel geld naar Marib reizen en daar een paspoort kopen, voordat ze weer verder kunnen reizen.


O, nog even een polletje uit Hodeidah. Een lokale journalist vroeg zijn netwerk -twitter boven, facebook onder- of het staakt-het-vuren samen met de andere Zweedse overeenkomsten ook echt -op de grond- gaan lukken. Een op de zeven respondenten denkt van wel, de andere zes van niet.




Week 50/3 in Jemen; Euforie in Zweden/Vrede in Hodeidah 'in a few days'/Toch weer zwartepieten/Eind januari verder praten


Euforie in Zweden

Vanmiddag brak kort de euforie uit rond de Jemenbesprekingen in Zweden. VN-chef António Guterres meldde dat een overeenkomst is gesloten over een staakt-het-vuren in Hodeidah, Jemens belangrijkste havenstad. Daarmee zou de levering van noodhulp via de Hodeidahcorridor hervat kunne worden.


In de Rode zee achter die haven drijft sinds mei 2015 een vloot van de Saoedische coalitie, om bevoorrading van hun vijand -het noordelijke Houthileger- te voorkomen. De coalitie laat maar spaarzaam schepen door, waardoor ook de rest van Jemen het zonder veel bevoorrading moet doen.


Sinds afgelopen juni wordt Hodeidah ook over land belegerd door troepen van dezelfde coalitie, die de laatste jaren gestaag vanuit het zuiden kwamen opgerukt. Begin november slaagde de coalitie erin de stad te omsingelen en een voor een alle toegangswegen te blokkeren.


Het Houthileger -dat begin 2015 heel Jemen innam- heeft haven en binnenstad nog wel in handen, plus een laatste toegangsweg naar hoofdstad Sana’a, tweehonderd kilometer verder het hoogland op.


Vanwege al het geweld is de voedselcorridor gestremd, waardoor ditmaal een formele hongersnood voor de deur staat. Hulporganisaties staan op het punt die te verklaren.


Dat lijkt nu afgewend. Beide legers zullen zich ‘de komende dagen’ terugtrekken uit stad en haven, en op korte termijn zelfs uit de gehele provincie. Een ‘local force’ zal de orde handhaven in de stad, de VN neemt het management van de haven op zich. ‘Assisterende lidstaten zullen technologische middelen leveren om het staakt-het- vuren te monitoren,’ aldus Guterres.


De persconferentie ging vergezeld van een symbolische handdruk door de woordvoerders. Guterres vloog direct na de persconferentie  door naar New York om de zitting van de VN-veiligheidsraad voor te bereiden  die morgen de overeenkomsten moet goedkeuren en ondersteunen.



Over de twee andere dossiers -een deëscalatievan geweld, een mijnopruimactie en algehele normalisering rond de zuidelijke stad Taiz en hervatting van luchtverkeer via de luchthaven van Sana’a- kon Guterres geen overeenkomst melden,  wel zou er voortgang zijn geboekt.


Die dossiers gaan op lager niveau de diplomatie in, om bij een nieuw rondje besprekingen eind januari weer op tafel te komen. Ook zou dan een politieke eindoplossing ter tafel komen, daarop hamerden vooral de Houthi’s. Een locatie voor de nieuwe ronde is niet genoemd.


Na het vertrek van Guterres naar New York gaven de twee delegaties ieder afzonderlijk nog een toelichtende persconferentie, waaruit bleek dat men het in hele grote lijnen misschien wel eens was, maar op details nog lang niet.


Zo zei woordvoerder Khaled al-Yamani -van de verjaagde regering- dat de coalitie pas uit Hodeidah vertrekt zodra de Houthi’s er zijn vertrokken, terwijl de Houthi’s -via tweets- erop lijken te rekenen dat eerst de salarisbetalingen aan ambtenaren in Houthigebied hervat worden.


Voorts meldt de overeenkomst dat een lokale autoriteit de orde moet gaan handhaven in de stad Hodeidah, zonder te preciseren wie daarmee bedoeld wordt. Vooralsnog vullen beide partijen daar de namen van hun lokale vertegenwoordigers in, die nu dus nog tegen elkaar vechten.


Onduidelijkheid is er verder over de ondertekening van de overeenkomsten. De Hodeidahovereenkomst meldt een periode van twee weken na ondertekening de overeenkomst, die in Zweden helemaal niet ondertekend werd. Op een vraag daarover tijdens de persconferentie kwam een onduidelijk antwoord; er zou nog geen ondertekening nodig zijn.


Ook hervatten de delegaties direct weer het zwartepieten. Beiden claimen voortdurend oplossingen te hebben aangedragen, die vervolgens door de ander zijn afgewezen. Over het geheel aan resultaten lijken de Houthi’s het meest te hebben toegegeven, volgens tegenstanders omdat het water hen militair gezien aan de lippen staat. En om tijd te kopen voor troepenversterkingen, nodig voor de volgende gevechtsronde.


Volgens voorstanders heeft het Houthi-bewind toegegeven in de hoop een volgende ronde een politieke oplossing te bereiken; een algemene oplossing van het conflict, waarin ze (een belangrijk) deel van hun huidige macht kunnen consolideren en legaliseren. Dat is ook een belangrijk argument van hun tegenstanders: met de overeenkomsten wordt een groep putschisten beloond voor hun illegale, gewelddadige daden.


De bronnen in Sana’a wachten intussen vermoeid op een hervatting van hun normale leven, zoals ze dat vroeger leefden. Vrijwel niemand gelooft nog in enige oprechtheid. ‘Iedereen haalt hier de schouders op. We hebben al zo vaak beloftes gehoord, die nooit worden nagekomen. We zijn moe, zo moe. Veel mensen hebben honger, zijn ziek. De situatie is slecht, heel erg slecht.’ aldus Zaid, die nog maar weinig geestdrift over de overeenkomsten merkte in de stad.


‘We willen een oplossing, een eindoplossing,’ zegt ook Mohammad, die denkt dat de Houthi’s wat betreft Hodeidah hebben toegegeven omdat ze toch al op het punt stonden de stad te verliezen. ‘Wapens zijn in dit conflict het grootste probleem, van al die wapens meten we af. We willen een burgerregering, gekozen na vrije verkiezingen. Al die oude, archaische groepen die elkaar nu bevechten moeten terug naar hun oude stek.’

Week 50/2 in Jemen; De gevangenenruil en de Jemenitische kus/Het korte leven van een bom/De Amerikanen zetten een stapje, misschien

Vandaag heb ik weinig tijd om dit weblog netjes en uitvoerig bij te houden. Voorlopig alleen wat links. Zoals deze link naar details over de gevangenenruil.


En deze link naar waar Hisham Omeisy nog eens uitlegt wat je doorstaan moet als je opgepakt wordt, en weer vrijgelaten.


Deze link naar een melding van verse ontvoeringen en deze link naar een nuancering over de blijde, vredelievende gezichten bij het handenschudden, ja zelfs kussen, van erstwhile vijanden.


Voorts kun je dit verhaal over de hulpkonvooien even lezen. Maar als je een kwartiertje hebt lees je beter dit intrigerende verhaal van de journalist die de bom volgde, van zijn geboorte in de VS tot zijn dood ergens bij even onschuldigde als verbaasde mensen in Jemen. Plus de bom die even later viel op de menigte die kwam kijken en helpen.


Wees er van verzekerd dat ondanks Zweedse vredesbesprekingen de bommen gewoon blijven vallen, maar dat vanavond de VS misschien weer een klein stapje zet naar het beeindigen van de bommencampagne. Hierover vast dit citaat: ‘A resolution backed by the Senate Republican leadership would condemn Crown Prince Mohammed bin Salman for the Khashoggi murder, while a bill before the foreign relations committee would cut arms sales.’ 


Tot slot een brief die de verjaagde regering zend aan de Amerikanen, om hen te bewegen vooral wel de coalitie te blijven steunen, ‘anders zou Jemen allang een failed state zijn.’

Week 50/1 in Jemen; Hoe rijk te worden van oorlog/Gevangenenruil in eindfase/Griffiths blijft optimistisch/

We openen met het weerbericht. Omdat dat voorspelt dat het -net als in Zweden- koud wordt in Jemen, met sneeuw en vorst. Dat de lezer weet dat -je zou het niet geloven- Jemen geen zandbak is, maar een machtig mooi land met steile bergen, superbe architectuur en bijzonder aardige mensen.



De Gevangenenruil krijgt gestalte

Het vordert gestaag met de gevangenenruil, maar rond is het nog niet. De gevangenenruil is het voornaamste ingredient van Griffiths confidencebuildingsoperatie  in Zweden, omdat de kans op falen gering is en de interactie tussen de strijdende partijen -en daarmee een soort van dooi- groot.


De klacht van de Houthi’s was eerst dat de verjaagde regering geen namen aanleverde, maar vanochtend kwam de verjaagde regering met een lijstje met daarop de namen van 279 activisten die ook onder de ruil zouden moeten vallen.


De activisten zouden zijn ontvoerd/gemarteld/gevangengezet door de Houthi’s. Een grap die de ronde doet is dat het moeilijk is lijstjes aan te leveren omdat het telkens geupdatet moet worden met namen van mensen die afgelopen uren zijn opgepakt.


Dat het ook in de ‘bevrijde gebieden’ van Jemen niet pluis is lezen we in dit interview met een fixer turned journalist. En in deze tweet van moeders uit Mukalla.


Breaking: zonet (14:10) bericht dat de gevangenenruil binnen 48 uur zou kunnen beginnen (en binnen 40 dagen voltrokken), zowel via de luchthavens van hoofdstad Sana’a als die van Seyun (Hadramawt, Oost-Jemen). Laatste bericht is dat het grofweg zou gaan om 7500 krijgsgevangen Houthistrijders in coalitiecellen tegen 8500 strijders en activisten in Houthicellen.


Rijk worden van Oorlog

Op deze verder zo rustige dag even aandacht voor de jongste uitgave van Sana’a center for Strategic Studies, een Jemenitisch denktank gefinancierd door (oa) Nederland, met vestigingen in zowel Houthi als regeringsgebied, alsmede daarbuiten.


In deze uitgave gaan de analisten in op de jojoënde koers van de Jemenitsiche riyaal, de verschuivingen op de verschillende slagvelden en op de rol van de VN. Meest prominent is de beschrijving van de groep mensen -aan beide kanten van het conflict, tot in verre buitenlanden aan toe-  die rijk wordt van dezelfde oorlog die heel veel anderen doet lijden en sterven. Een citaat:


‘At the heart of this particular money-making scheme are senior Yemeni anti-Houthi military commanders on the Saudi or Emirati payroll. After vastly inflating the number of soldiers in their ranks to receive excess salaries and armaments from their patrons, they then sell their weapons surplus across the frontlines to the same Houthi forces they are meant to be fighting.’ Lees hier meer over hoe oorlogscorruptie werkt.


Niets is hoe het lijkt. In dezelfde novemberuitgave van het door NL gefinancierde SCSS lezen we hoe voedsel- en geldhandelaren profiteren van de oorlog. Bottomline is dat niet iedereen belang heeft bij vrede.


Griffiths blijft positief

Nog even samenvattend terugkomen op de persconferentie gistermiddag van hoofdonderhandelaar Griffiths: Dank aan Zweden, we hebben hard gewerkt, we zijn er nog niet, maar de sfeer is goed en we houden hoop.


Wel vermeldenswaard was:



  • de nadruk op een groep van zes Jemenitische vrouwen waar Griffiths graag zijn oren te luisteren legt. ‘Scouts i call them.’ 

  • dat er flink wordt gesocialiseerd en gemingled en dat vijanden hartverwarmende gesprekken houden tussen de onderhandelingen door, over gemeenschappelijke vrienden en plaatsen,  ‘which i will not leak.  i’ m here simply to give them the opportunity to talk to eachother‘.

  • dat Griffiths belooft transparant te zijn over wat er wel en niet afgesproken wordt. ‘it is important that the any deal will be published so people in yemen and elsewhere know what was dealt with’ 

  • dat voortgang op alle onderwerpen erg ambitieus zou zijn. ‘it is easier to make progress on Taiz then on Hodeidah. Hodeidah is another very difficult one, it is now the point where we either can or cannot (secure the humanitarian corridor).

  • dat het geen geheim is dat de (verjaagde) regering van Jemen gesteund wordt door Saoedie Arabie, maar dat oplossingen komen van jemenieten en van niemand anders.

  • dat Griffiths moe is maar ‘we are enjoying ourselves up there. hope is the currency of the mediator.’

Week 49/6 in Jemen; Eindelijk face to face/ ICRC declares hongersnood in Jemen/Houthi's geeft hier en daar toe/VS blijft achter de coalitie staan


Face to Face

Zondag zaten de delegaties voor het eerst fysiek tegenover elkaar. Tot gisteren overlegden ze via mediators, die de kamers in- en uitliepen waar de diverse onderwerpen ter tafel komen. Tussendoor zijn er consultaties met buitenstaanders, zoals de groep van 23 ambassadeurs die ook aanwezig is. En treft iedereen elkaar informeel in de eetzaal, en ik neem aan: in de gangen.


Overigens schijnt in Zweden nog tot vrijdag doorgewerkt te worden aan confidence building; vertrouwen dus, die het gevolg zou zijn van de overeenstemming over de gevangenenruil. Het gevoel zou dermate zijn dat afspraken gemaakt kunnen over een volgende bijeenkomst, in januari, elders in de wereld, waarbij met name  Koeweit en Oman genoemd worden.


In de diverse artikelen en commentaren van buitenstaanders nog maar weinig bewijs van vertrouwen. Het is nog steeds hetzelfde gescheld, haatzaaijerij en pejoratieve jargon over elkaar.  In het kort komt het erop neer dat de ene partij bestaat uit verraders en huurlingen, de andere uit holbewoners. Ook de delegatieleden zelf worstelen met persoonlijk wantrouwen, lees bijvoorbeeld even dit stuk over (regerings)delegatieleider Khaled al-Yamani.


Sana’a airport

De feitelijke oogst van zondag: eigenlijk alleen het verdere uitwerken van die gevangenenruil, waarvan de contouren al voor Zweden getekend waren. Over heikelder onderwerpen als een neutraal Hodeidah, de heropening luchthaven Sana’a en de opheffing van het beleg van Taiz werd weinig voortgang gemeld, ten opzichte van de zaterdagse standpunten.


Het voorstel van de verjaagde regering was meer vliegtuigen toe te laten tot de luchthaven van Sana’a. Maar die vliegtuigen zouden wel eerst voor controle moeten landen in Aden of Seyun, dat zijn Jemenitische steden in handen van de coalitie. (De spaarzame vliegtuigen die de afgelopen drieenhalf jaar landden in Sana’a moesten eerst landen in Saoedie Arabie (dat het luchtruim beheerst), voor controle.)


Daarop lieten de Houthi’s weten Aden en Seyun niet als controlestations voor inkomende vliegtuigen te accepteren, wel Amman, of een andere luchthaven in neutraal Jordanië, dat niet in de coalitie zit. Waarop de verjaagde regering liet weten dat ze Aden zien als primaire luchthaven van toekomstige Jemen. Update maandag: Ook Cairo als mogelijke controleluchthaven wordt door de coalitie afgewezen.


Hodeidah

Over Hodeidah geen nieuws over toenadering, integendeel. De coalitie eist dat de Houthi’s zich terugtrekken en dat de verjaagde regering de haven in handen krijgt, met eventueel een neutrale supervisor-dat zou de VN moeten zijn. De Houthi’s zeggen niet tot een terugtrekking onder die voorwaarden bereid te zijn: ‘We zijn niet naar Zweden gekomen voor een overgave, maar voor vredesbesprekingen.’


Breaking: Om 17:00 uur een persconferentie van Griffiths over Hodeidah. Ik zit gekluisterd.  Je kunt hier terugkijken.


Al Jazeera meldt dat de verjaagde regering vasthoudt aan het standpunt dat de Houthi’s moeten vertrekken en zij het management van de haven in handen krijgen.


Nog meer breaking: twee hoogste interessante kopieen (je vraagt je af waarom die uitlekken, vooral dat geel) van de documenten over Hodeidah die voorliggen in Zweden. In het voorstel trekken beide legers zich terug tot relatief ver voor hun huidige postities; eerst de Houthi’s uit de haven, daags erna de coalitie tot voor Sana’a highway, waardoor een fysieke corridor ontstaat waarover  humanitaire hulp Jemen kan bereiken.


De VN neemt het bestuur van de haven over, legers moeten tot op 500 meter van de corridor wegblijven, het luchtruim erboven mag niet worden betreed.



Overigens meldt Griffiths op de persconferentie dat boven- en onderstaande documenten niet meer op tafel liggen: ‘About the documents that were so unfortunately leaked today, they were merely drafts, as there are so many drafts circulating.’



Taiz

Over onderwerp 4- het beleg van Taiz-  geen nieuws. Taiz ligt al sinds 2005 precies op de belangrijkste frontlijn en is inmiddels kapotgeschoten als Aleppo. Taiz wordt belegerd door de Houthi’s, maar geldt grotendeels als ‘bevrijd gebied’. Sinds de bevrijding zijn het echter vooral salafistische groepen die in Taiz de dienst uitmaken, wat opnieuw de verdeeldheid in de coalitie aantoont en hun onderhandelinsgpositie niet ten goede komt.


Voor een helikopterview over Jemen en de oorlog lees even deze analyse van Peter Salisbury, Jemen-deskundige en adviseur van CrisisGroup- die een adviserende rol speelt bij de Zweedse onderhandelingen. Een citaat: ‘Moreover, the main milling facility east of Hodeida is held by UAE-backed forces who have not permitted the UN to enter it, preventing the processing of grain.’


ICRC -het overkoepelende Rode Kruis/ Rode Halve maan – liet een verklaring uitgaan dat de hongersnood formeel is uitgebroken. Het gaat vooralsnog om een kwart miljoen mensen. Nog eens twee miljoen kinderen -met name in Houthi gebied- zijn  volgens ICRC ‘ondervoed’.


Een bron in Sana’a stuurde me een hoopvol plaatje, maar liet desgevraagd weten dat de stemming in Sana’a beneden peil is. ‘Minder dan 50% kans,’is zijn korte antwoord op de vraag of er inderdaad hoop is dat de onderhandelingen positief uitpakken.


Nog wat losse berichten: De Amerikaanse senaat wil anders maar de  Amerikaanse onderminister beloofde in de antihouthi coalitie te blijven, want alles is beter dan Iran.


Er wordt kennelijk ook onderhandeld over het stoffelijk overschot van gewezen president Ali Abdallah Saleh.


Jemendeskundige -vooral tribaal deskundig- Nadwa Dawsari betoogt in een serie tweets dat de claim dat de veiligheid in Houthi-gebied zoveel beter is berust op verkeerde analyses.


Luister hier even – of eigenlijk ruim een uur- naar een podcast van/over ISA Blumi, die een boek schreef over het vooropgezette plan Jemen weg te vagen. Het is een onder anti-imperialisten populair narratief.


In reactie op de martelverhalen waarmee twitter vrijdag en zaterdag ondersneeuwde beloofde Mohammed al Houthi  een onderzoek. En kregen we ook beelden van Emiraatse martelingen te zien.


In Aden kwamen troepenversterkingen vanuit Saoedie Arabie aan. En in Ghaydah -de hoofdstad van de oostelijke provincie Al Mahra- bouwt Saoedie Arabie een elektriciteitscentrale.

Week 49/5 in Jemen; Hard nieuws/Al Houthi is niet te vertrouwen, nooit niet/Hirak demonstreert en Iran is ook afwezig


Hard nieuws

Het hardste nieuws kwam zonet binnen via een persco van de Houthi’s, in het Arabisch, dat ik helaas te weinig beheers om betrouwbaar te kunnen verslaan. Komt later. Je kunt wel vast kijken hoe dik de jassen zijn die de Houthi’s dragen, daar in Zweden.


Tussendoor even een positief citaat van de Zweedse onderhandelaar Somneby: ‘It was a success to bring warring parties to Sweden, have them sit face to face & later queuing for the buffet lunch.’ Waaruit we mogen concluderen dat de delegaties met elkaar spreken en niet alleen via een tussen afgezonderde ruimtes shuttle-ende diplomaat. Hoewel?


Verder niet al te veel schokkend nieuws vanuit Zweden. Er zou voortgang zijn in de details aangaande de gevangenenruil tussen Houthi’s en coalitie, maar nog geen algehele overeenstemming.


Over dat onderwerp snel even een link naar een thread van Rasha Jarhum, over dat vrijgelaten kindsoldaten niet opnieuw gerecruteerd moeten kunnen worden en dat journalisten antihaatles moeten krijgen. Ook boeiend is thread van dezelfde Jarhum over de diverse ceasefires.


De geblokkeerde luchthaven van Sana’a

Er is nog geen overeenstemming over de heropening van luchthaven Sana’a. Eigenlijk is die luchthaven niet dicht, maar onbereikbaar, omdat Saoedie-Arabië het luchtruim boven Jemen bestiert. De Saoedies laten spaarzaam VN-vliegtuigen landen, maar alleen als die eerst in een militaire luchthaven in het zuiden van Saoedie Arabie geinspecteerd zijn.


Het voorstel van de coalitie was nu dat er ook andere vliegtuigen in Sana’a zouden mogen landen, maar alleen na inspecties in Aden of Seyun (de luchthaven van de Hadramawt, Oost-Jemen, de beide luchthavens zijn in coalitiehanden).


Dat voorstel is door de Houthi’s verworpen, zij willen een volwaardige, autonome internationale luchthaven zijn, waarschijnlijk omdat ze een volwaardig land willen zijn.


Maar dat is weer niet acceptabel voor de coalitie, waarschijnlijk uit angst voor hordes Hezbollastrijders en Iraniers, alsmede vers wapentuig voor de Houthi’s.


Het derde doel van de besprekingen is de overdracht van de haven van Hodeidah aan een VN-bestuur, daarover ook nog geen overeenstemming.  De Houthi’s zeggen er wel toe bereid te zijn, maar onder voorwaarde dat er eerst een ‘nationale regering’ wordt gevormd, die ook de haven gaat managen, samen met de VN.


De verjaagde regering reageerde direct door te waarschuwen dat ze de Slag om Hoedeidah zullen intensiveren als er geen overeenstemming komt.


Overigens stelden de Houthi’s voor sowieso op korte termijn verkiezingen te houden. Interessant. Hoe en wat preceis met die verkiezingen stond er niet bij, maar logisch is het wel; de Houthi’s doen alles om los te raken van resolutie 2216, waarin de verjaagde regering het bestuur terugkrijgt en zijzelf nergens geen rol meer spelen. Maar vooralsnog rules 2216.


Tegen de Houthi’s

De Houthi’s krijgen er sowieso flink van langs in de social media de laatste dagen. De Egyptische journaliste (voor AP) Maggie Michael somt een flink aantal horrorverhalen op van ontvoerde, verdwenen en gemartelde Jemenieten, meerendeels =maar niet exclusief- onder Houthi-bewind. Zo ook ervaringsdeskundige Hisham Omeisy, die Sana’a wist te ontvluchten en in Zweden aanwezig is om Jemen vooruit te helpen.


De felle antihouthi activiste Alasrar schrijft waarschuwt dat de Houthi’s uiteindelijk niet -nooit niet- te vertrouwen zijn, want louter uit op terreinwinst -ook al zeggen ze wat anders en met alle mogelijke middelen. ‘In their desire to maintain a peace process, the UN and the international community have allowed the Houthis to undercut the chances for a negotiated peace.’


Tot slot van dit anti-Houthiblokje nog de vermelding van dokter Abdul Kader al Guneid uit Taiz, die al aan het begin van de oorlog werd opgepakt en gemarteld, maar later weer vrijgelaten. Al Guneid voert nu vanuit Canada een verbeten twitterstrijd tegen de Houthi’s. O, en luister ook nog even naar Hollands eigen Jemenexpert Marina de Regt, te gast bij Bureau Buitenland.


De afwezigen

Treurig bericht uit Aden over de verdwijning van de krant. Akhbar al Yawm (Nieuws van de dag), waarvan begin dit jaar de drukpersen al vernield werden, waarschijnlijk door zuidelijke separatisten. Akhbar al Yawm -gelieerd aan de verjaagde regering- verhuisde in 2015 naar Aden, toen de Houthi’s in Sana’a aan het bewind kwamen.


In Stockholm is gelukkig veel Jemenitische pers, aldus Nederlands ambassadeur voor Jemen, Irma van Dueren, die er ook is en zelf ook de Jemenitische pers te woord stond en ook de Emiraatse pers. Nederlandse pers zelf is afwezig, trouwens, vooralsnog. Te onbelangrijk, Jemen.


Klachten waren er aanvankelijk wel degelijk over het grote aantal persvertegenwoordigers dat de Houthi’s tegen de afspraken in meenam uit Sana’a. ‘Houthis are making up the rules as they go, they allways do.’ Anderszijds begrijpelijk, als je weet dat de Saoedies niemand Jemen uitlaten die hen niet zint, waardoor de Houthi’s zonder pers zouden zitten.


In de groep ambassadeurs zijn ook de Emiraatse en Saoedische diplomaten aanwezig, maar afwezig is Iran, lezen we in Al Monitor. ‘Iran is asked to be a constructive actor. When it offers to be one, sit at the table and talk it gets barred from attending. These signals/moves will have lasting effects,’ zegt Adnan Tadatabai.


Vanochtend veel protest van zuidelijke Jemenieten in hun hoofdstad Aden omdat hun leiders niet (mogen) deelnemen aan de besprekingen in Zweden. Er was ook de cynische oproep van zuidelijk leider Huda al Attas aan haar volgers: zullen we ook geweld gaan gebruiken, zodat we net als de Houthi’s nu straks ook aan de onderhandelingstafel mogen komen zitten.


De Southern Transitional Council -daarin heeft een deel van de separatisten zich verenigd waarschuwde dat elke overeenstemming zonder hen  een historische fout zou zijn. Er zijn overigens wel zogenaamde side events, zoals hier eentje over womenpeaceandsceurity in Stockholm


In ander nieuws: elders in Jemen bedankte de gouverneur van Hadramawt in Mukalla de Saoediers voor hun financiele hulp, waarmee een nieuwe elektravoorziening geregeld is.

Week 49/4 in Jemen; Iedereen is er/Het kan beginnen/Verwachtingen laaggespannen

Gisteravond laat landde het toestel van de verjaagde regering, vanochtend zijn de beraadslagingen begonnen. Vanuit de hogedrukpan nabij Stockholm  kwam zonet deze persconferentie, met vooral veel behoedzaamheid.


Het is alle deelnemers -en zelfs luisterende journalisten- op het hart gedrukt: wees spaarzaam en voorzichtig, anders breekt het weer! Van de Jemenitische Reuters-correspondent begrijpen we echter al wel dat de ochtend begon met onenigheid over het aantal deelnemers in de verschillende delegaties. Maar we zagen op de persco wel alle Jemenieten samen in een gemeenschappelijke ruimte.



Oppermediator Martin Griffiths verscheen vooraf met een bericht aan de buitenwereld in de New York Times; eerste doel is -schrijft Griffiths- de beëindiging van de vijandelijkheden, echte vrede wordt naar een later stadium doorgeschoven.  Wel noemt Griffiths nog de NDC als geslaagd voorbeeld van hoe het vredesproces uiteindelijk zou moeten verlopen.


NDC is de afkorting van de National Dialogue Conference, waarin heel veel Jemenieten tussen 2012 en 2014 uitgebreid beraadslaagden over de architectuur van het toekomstige Jemen. De NDC eindigde aanvankelijk in euforie, maar later ook met twee even wrokkige als belangrijke partijen: de zuidelijke separatisten en de Houthi’s; waarna het land zich in een oorlog stortte.


Ander probleem is dat de NDC zich afspeelde onder auspiciën van de GCC – dat is de EU van de Golfstaten-  en dat de GCC daarna hun hand in Jemen overspeelden door heel veel olie op het oorlogsvuur te gooien.


Uit een tweet van Nederlands ambassadeur voor Jemen Irma van Dueren blijkt -zoals verwacht gezien de historische relatie- ook Nederland zitting te hebben in de groep van 23 toehorende ambassadeurs. Verder -nogmaals- louter stilte en bemoedigende woorden, zelfs van ongeduldige analisten.


Nog wel even de link naar een discussie tussen drie van hen: Afrah Nasser, Elisabeth Kendall en Husain Al Bukhaiti. De laatste hamert erin op twee dingen: de hervatting van salarisbetaling en het sparen van Hodeidah als levensader. Nasser noemt de hete aardappel: resolutie 2216, in de zin van gepasseerd station, ‘it is out of date and not expressing the reality on the ground.’


Kendall vindt een staakt-het-vuren de hoogste prioriteit, waarna de focus kan naar economisch herstel, zodat Jemen weer voor zichzelf kan gaan zorgen. Illustratief voor de staat van de economie is de koers van de riyaal, die de laatste dagen als een jojo heen weer fluctueert.


Laten we niet vergeten dat de oorlog aan de verschillende fronten in Jemen intussen gewoon doorwoedt. In dat opzicht niet onbelangrijk is de Amerikaanse senaat, die een resolutie voorbereidt als een straf voor MBS en Saoedie Arabie.


Eerdere episodes van dit blog vind je hier (nov17-nov18) of hier (2017) of zelfs hier (2016, in het Engels). Steunen en daarmee zorgen voor voortzetting van het blog kun je hieronder.

______________

Waardeer dit artikel!!

Bovenstaand stukje werd je gratis aangeboden. Als je dat waardeert en dat wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

NB: Zonder kosten, elke cent komt in het journalistenbeursje
Naar doneren, veilig en in twee kliks. Thnx!

Geef een reactie