De dagen van Sjaitan; herpublicatie van een recensie van een heruitgave

Over veertien dagen een heruitgave van dit goeie boek uit 2000, bij Uitgeverij Jurgen Maas. Ter gelegenheid daarom ook een herpublicatie van de recensie die een jonge abumelle destijds schreef voor het gratis dagblad -voor in de trein- News.nl.  Over een jonge migrant, diens worsteling met de vader, een schaap en het geloof. ‘Denken en geloven zijn moeilijk te verenigen, jongen.’

De dagen van Sjaitan

Uit News.nl, 15/11/00

We horen wel eens van de worsteling die veel immigrantenzonen en-dochters doormaken in de wereld tussen twee werelden. De jonge Marokkaanse Nederlander Said El Haji maakt die strijd tastbaar in zijn literaire debuut; de Dagen van Sjaitan.

Het is het verhaal van de kleine Marokkaanse jongen Hamid en diens strijd met zijn vader, verweven in het verhaal van de jonge volwassen Hamid in zijn strijd met de islam.

El Haji, van een lichting Marokkanen die de Nederlandse taal een stuk beter beheerst dan veel autochtone generatiegenoten, vertelt het verhaal met een lach en een traan. Veel tranen, want de kleine Hamid lijdt zwaar onder de tucht van zijn tirannieke vader, die het maar niet kan verkroppen dat zijn zoontje hem ontglipt.

Hamid heeft een hekel aan de zondag, net als veel Hollandse jongens vroeger de stijve kerkse zondag verfoeiden. Hamid moet op zondag naar de Koranschool, gehuisvest in een tot moskee omgebouwde schuur. Hij moet daar zijn soera’s, zijn Koranverzen reciteren, terwijl hij de woorden helemaal niet begrijpt.

Hamid moet altijd op tijd binnen zijn, om niet te laat te zijn voor het gebed. Hamid haat zijn vader, omdat die hem letterlijk in een ouderwets islamitisch keurslijf probeert te slaan. ”Waarom ging vaders religieus fanatisme verder dan de liefde voor zijn vrouw en kinderen,” vraagt Hamid’s broer Omar zich niet begrijpend af.

Het is onbegrip alom, in de Marokkaanse gemeenschap van vaders en zonen. Gelukkig is er ook een lach, om de jongetjeswereld van Hamid en zijn vriendjes, en hun vaders. El Haji maakt zijn karakters levend en om van te houden. Zo is daar Amar, die nietsontziend op Jehova’s jaagt en schapen uit weilanden steelt.

Oorspronkelijke cover van De dagen van Sjaitan

Of de imam, door de vaders voor een grijpstuiver uit het vaderlandse Rifgebergte geplukt omdat er in een gemeenschap van gelovigen nu eenmaal een imam hoort te zijn. Toch, de imam ziet beter dan de vaders dat ze vijanden maken van hun eigen kinderen.

Ergens doet dan Sjaitan zijn intrede in het verhaal. Sjaitan voert theologische debatten met de vaders, maar stuit daarbij -heb je het weer- alleen maar op onbegrip. De vaders zullen blijven geloven dat Jonas zwom in de maag van een walvis en dat de berg naar Mohammed toekwam, want het geloof is hun laatste strohalm.

Met Sjaitan slaat El Haji een brug van het verhaal van de kleine Hamid naar het andere verhaal, van de jonge volwassene Hamid en zijn inhoudelijke strijd met de islam. Die strijd eindigt in het voordeel van Sjaitan, de duivel.

Kan niet anders, concludeert ook de imam, die de grote Hamid na jaren opeens weer tegenkomt in de trein: ”Denken en geloven zijn moeilijk te verenigen, jongen.”


Boek komt uit op 11 juni, bij Uitgeverij Jurgen Maas. Met een extra voorwoord van Benali plus een nawoord van El-Haji.  Bestellen kan alvast hier

News.nl was een kortstondige uitgave van de Telegraaf, schrijft Wikipedia:

As opposed to Metro and Sp!ts (also released by De Telegraaf) it was an evening paper aimed at a more adult public than Sp!ts.[1]
Next to the articles there was a code which could be entered on the website of News.nl, where one could find links with more information about the article.[1]
On 4 April 2001 News.nl was terminated.

Dat was ongeveer een halfjaar na de lancering. De jongere abumelle leerde destijds postacademisch de journalistiek, elke dinsdagmiddag en -avond in Utrecht. Een van de medestudenten werkte bij News.nl, vandaar. Ja, zo ging dat wel eens.

______________

Waardeer dit artikel!!

Bovenstaand stukje werd je gratis aangeboden. Als je dat waardeert en dat wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

NB: Zonder kosten, elke cent komt in het journalistenbeursje
Naar doneren, veilig en in twee kliks. Thnx!

Geef een reactie