Week 37; Over shia en sunni en de op en neer jojoende spanningen in Sana’a, Jemen

Vandaag weer op. Volgens het doorgaans betrouwbare dagblad Aden Al Gad zouden extra Houthi-troepen zijn neergestreken in Sanhan, een voorstadje van Jemenitisch hoofdstad Sana’a waar Ali Abdallah Saleh en zijn familie/stam vandaan komen.

Houthi’s en Saleh cum suis delen sinds 2015 de macht in (Noord-)Jemen, maar de laatste weken staan de verhoudingen binnen deze coalitie onder grote spanning. De extra Houthitroepen zouden nodig zijn om een mogelijke contra-coup of staatsgreep van Saleh en de zijnen in de kiem te smoren.

Voorts lopen de spanningen op naar de viering van Eid al Ghadeer, een shi’ietisch feest dat het moment markeert dat de profeet Mohammed zijn neef en schoonzoon Ali benoemt tot opvolger en toekomstige kalief van de Umma – de islamitische gemeenschap. Mohammed werd na zijn overlijden eerst opgevolgd door wijze naasten rond Mohammed: Abu Bakr, Omar en tenslotte Uthman.

Toen Ali aan de beurt was en aspiraties toonde werden hij en zijn volgers in Battle of Karbala gedood door concurerende machten. Daar ligt ook de oorsprong in het schisma shia en sunni. Al zijn er die de oorsprong zoeken al direct na het overlijden van Mohammed, die toen al opgevolgd had kunnen worden door Ali.

Het ‘feest’ wordt altijd al gevierd in Jemen, met name door de wat conservatieve zaydi-shi’ieten. De zaydi’ s zijn een grote minderheid in Jemen, een kleine meerderheid in Noord-Jemen. De manier waarop de Houthi’s het volk dit jaar de herdenking opleggen -met nogal uitbundige slogans op alle straten en volledig in lijn met Iraanse waarden- zou menig Jemeniet tegen de borst stuiten, aldus Al Arabiyya, een niet geheel onbevooroordeeld Saoedisch dagblad.

Volgens een geraadpleegde bron is er echter weinig nieuws onder de zon wordt Eid al Ghadeer elk jaar gevierd en geeft het elk jaar aanleiding tot religieuze debatten die soms uitmonden in felle ruzies en lokaal geweld.

Omdat spanningen toch al zo oplopen bestaat de vrees dat Eid al Ghadeer ditmaal aanleiding geeft tot conflict op grotere schaal. In een tweet waarschuwt een Houthi-leider alvast dat Saleh en de zijnen zich koest moeten houden, en dat hij anders incriminerende informatie over vroegere praktijken rond Saleh openbaar maakt.

Toevoeging 10 sept- De voorzitter van de Supreme Political Council (SPC) al-Samad heeft verscheidene leden van zijn raad vervangen door Houthi-getrouwen, schrijft Aden Alghad vandaag. De SPC functioneert als een de facto kabinet van Noord-Jemen, met al-Samad als premier.

Boven de raad zweefde tweeënhalf jaar lang een alliantie van Houthi-leiders en een netwerkje rond ex-president Saleh. De laatste is sinds vorige maand -Saleh zou het op een akkoordje hebben gegooid met Emiraatse leiders- persona non grata in de alliantie. Langzamerhand worden ook zijn getrouwen weggewerkt, waarvan deze kabinetsreshuffle een uiting is.

Volgens de de inmiddels al drie jaar geleden verjaagde regering van president Hadi zouden de Houthi’s door de reshuffle in staat zijn staatsbronnen te plunderen. Hadi woonde na zijn vlucht kortstondig in Aden- hoofdstad van Zuid-Jemen- maar bestuurt zijn regering al twee jaar vanuit Ryadh, Saoedie-Arabië.

De diplomatieke wereld erkent en steunt Hadi nog altijd als legitieme president, ondanks dat hij door de meeste partijen in Jemen ongewenst is. Achter de schermen wordt gezocht naar een alternatief. Even leek Ahmed Saleh -zoon van voormalig president Ali Abdallah Saleh- gevonden zijn als tussenpaus, maar dat heeft tot weerstand van de Houthi’s, die in Noord-Jemen sinds augustus 2014 de militaire macht in handen hebben.

Voor lezers die het duizelt: luister hier naar een begrijpelijke analyse van Elisabeth Kendall, een van de deskundigste Jemen deskundigen op de Australische radio.

Dit is een los deel uit een continu logboek over ontwikkelingen in Jemen. Vorige episodes en meer nieuws lees je op Yemenshortlog. Ben je onbekend met Jemen lees dan eerst Wie zijn dan toch die Houthi’s?