Een week na orkaan Megh en twee weken na orkaan Chapala is de schade toegebracht aan wondereiland Socotra nog altijd niet helemaal duidelijk. Wel dat die enorm is. En dat er behoefte is aan gegalvaniseerd ijzerdraad.
Zojuist (zondag 15 nov 2015) rolde een vrij nuchter eerste rapport binnen van Abdalgamid Abdallah, natuurbeschermer op Socotra; Achttien mensen dood, tweehonderd gewond, vierduizend ontheemd, drieenhalfduizend huizen geheel of gedeeltelijk verwoest, vijftienduizend palmen ontworteld, vijftienhonderd vissersbootjes kapot.
Dat laatste hakt erin, de circa vijftigduizend Socotri zijn afhankelijk van hun bootjes. Zonder bootjes geen vis, zonder vis: geen eten. Zij die niet vissen hebben niets meer aan hun verwoeste groentetuintjes. Van de geiten zijn er overigens ook duizend gestorven. De helft van alle drieduizend palmen is omgewaaid.
Socotra is een eiland van grofweg honderdveertig bij vijftig kilometer, een kleine vierhonderd kilometer onder de zuidkust van het Arabisch schiereiland en tweehonderd van het puntje van Puntland, Somalië.
Het eiland is zo onbelangrijk en ligt zo geisoleerd dat oorlogen in verre buurlanden Jemen en Somalië aan het eiland voorbijgaan. Het is -zoals friend of Socotra Kay van Damme zegt:’Een baken van rust in regio die al jaren in brand staat.’
Juist vanwege dat isolement is Socotra ontwikkeling gespaard gebleven, juist daarom nu een paradijs voor botanici en marine biologen. Op Socotra vinden botanici een flora zonder evenknie. In de wateren rondom Socotra en buureilanden -formeel is het Socotra-archipelago– vinden marine biologen een ongeëvenaard zeeleven.
Veertig procent van de Socotraanse flora leeft nergens anders dan op Socotra, de percentages voor reptielen en slakken stijgen zelfs tot over de negentig. Socotra wordt daarom wel het Galapagos van de Indische oceaan genoemd. Alles bij elkaar resulteert dat ook nog in een spectaculair landschap, dat doorgaat voor het meest buitenaardse op aarde.
Precies daar raasden de orkanen Chapala en Megh in de eerste week van november 2015 respectievelijk langs en over. Chapala -orkaan categorie 4- zweepte de zee rond de eilanden op, met golven van zes meter die koraalriffen losbeukten en op de stranden wierpen.
De wind aan land haalde gemiddelde snelheden van 72km/u. Een week later passeerde orkaan Megh -categorie 3, maar wel met het oog precies boven Socotra. De golfhoogte bleef beperkt tot twee meter hoger dan normaal, maar de wind haalde snelheden van 120km/u.
De gevolgen lieten zich raden, en kregen gisteren bovenstaande getallen. Nog altijd is het plaatje niet compleet, zegt Kay van Damme, bioloog te Gent en voorzitter van de Friends of Socotra, vereniging van op Socotra verliefde wetenschappers.
Van Damme heeft nog dagelijks contact met Socotra, waarmee communicatie ondanks de stormen mogelijk bleef. Maar veel is nog onbekend: ‘Telkens wanneer iemand zich waagt over de vernietigde wegen, blijken er hele dorpen weggeveegd te zijn en meer mensen gestorven.’
Het kleine haventje van hoofdstad Hadibu is dusdanig gehavend dat grote boten niet kunnen aanmeren. Delen van de spaarzame wegen op Socotra zijn dusdanig beschadigd ‘dat zelfs geiten ze niet meer willen betreden’, aldus een veldwerker.
Alle huizen op het kleinere eiland Abd al Kuri blijken te zijn weggevaagd. De totale bevolking van dat eiland -650 zielen- is inmiddels geëvacueerd naar het vasteland. Over Samhah -een nog kleiner bewoond eilandje- is nog niets bekend.
Goed nieuws is er wel over de damwand die met Nederlands geld is gebouwd langs de wadi dwars door het dorpje Qadhab, nabij de luchthaven Hadibo. Dankzij de damwand is de wadi niet van koers veranderd of buiten de oevers getreden. Huizen die voorheen zouden zijn meegesleurd zijn ditmaal gespaard gebleven.
Met zijn Friends of Socotra is Van Damme intussen een hulpactie begonnen. De eerste duizenden dollars zijn al aangekomen op Socotra en omgezet in dekens, voedsel en reparatiemiddelen. ‘With a mere $100 a Socotran family can restart their lives,’ werft Van Damme via facebook en andere kanalen additioneel geld voor de Socotri.
Wat de ecologische schade betreft is veel ongewis. De botanische tuin van de familie Adeeb net buiten hoofdstad Hadibo heeft grote schade geleden. Het aan de Hortus verbonden openluchthotel -een aantal hutjes rond een centrale hut met keuken op het strand verderop, populair bij buitenlandse onderzoekers- is geheel door de golven verzwolgen.
Vrij zeker is ook schade aan de kwetsbare koraalriffen, hoe groot precies moet nog onderzocht. Zeker is een groot aantal ontwortelde boswelia’s (wierrookbomen) en drakenbloedbomen, de laatste aanwezig op alle plaatjes van Socotra. Vooral voor de boswelia’s rond Homhil en de eeuwenoude drakenbloedbomen op het plateau van Dikmah en rond de pieken van de Hagghierbergen wordt gevreesd.
Anderszijds hoeft dat niet direct het einde van de bomen te betekenen, zegt UNDP-vertegenwoordiger Omar al-Saghier, vanuit de Jemenitische hoofdstad Sana’a. De bomen op Socotra hebben het de laatste jaren sowieso al zwaar. Vanwege de oorlog op het vasteland van Jemen is de aanvoer van brandstof gedaald en zoeken de Socotri een alternatief: brandhout. Op sommige plaatsen is het aantal bomen intussen gehalveerd, aldus Hortuseigenaar Adeeb in een interview.
Groter boosdoener nog is de geit, zegt Al Saghier vanuit Sana’a, dat hij wegens de oorlog al erg lang niet heeft kunnen verlaten. Tot zijn grote spijt, want hij houdt van Socotra. ‘Je kunt zelfs ontwortelde bomen herplanten. Je moet ze dan wel snoeien, maar dat snoeisel kun je ook weer planten. Als je dat goed doet wortelt het vrij snel en gemakkelijk.’
Dat herbebossen gebeurt ook al jaren, zegt Al Saghier. ‘Alleen, op een gegeven moment komt de geit langs en is het gedaan met de nieuwe aanplant.’ Daarom is bescherming nodig. Een rond, hoog hekje van stevig, fijnmazig gaas. ‘Geiten zijn wat dat betreft net ratten, hun hoofd moet er echt niet doorheen kunnen. En hoog genoeg, geiten springen tot twee meter hoog.’
Een hekje van gewoon gaas volstaat niet, heeft Al Saghier gaande de jaren ondervonden. Het moet gegalvaniseerd gaas zijn en daar is maar moeilijk aan te komen. ‘Anders roest zoiets snel weg op Socotra. Gegalvaniseerd ijzer roest niet. Ik heb zo’n hekje en dat staat al twintig jaar ongedeerd in mijn tuin. Dus als u of andere Nederlanders daar aan kunnen komen, wij horen het graag.’
Voor meer info en helpen, surf naar Friends of Socotra
Waardeer dit artikel!!
Bovenstaand stukje werd je gratis aangeboden. Als je dat waardeert en dat wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.
NB: Zonder kosten, elke cent komt in het journalistenbeursje
Naar doneren, veilig en in twee kliks. Thnx!