Yemenlog 2023; Verzameld nieuws uit Jemen, met soms wat duiding (Yemen explanatory weblog for Dutch Readers)

Hieronder verzameld nieuws uit Jemen in het jaar 2023, kort en bondig, soms langer en met duiding en verwijzing.  Doorklikken via de links en plaatjes. Work in progress! (Yemen explanatory weblog for Dutch Readers)

volg kort nieuws over Jemen nog eerder via @abumelle op twitter
Het onlangs afgesloten Yemenlog 2022 vind je trouwens hier

Een ander Amerikaans geluid

Augustus 31-2023. Jonas Ecke is een antropoloog die vorig jaar acht maanden in Aden doorbracht als hulpmedewerker.  Volgens hem moeten degenen die Jemen vernielden het land nu ook snel weer opbouwen. 

Dat zijn in eerste instantie de golfstaten, maar ook de westerse landen die wapens stuurden moeten er volgens Ecke aan geloven. De Houthi’s en andere interne warlords laat Ecke gek genoeg buiten beschouwing in zijn verder toch best interessant stuk, waarin hij Aden helaas niet verlaat voor een kijkje elders in Jemen.  

De Saoedische grens en de medeplichtigheid der Houthi’s

Augustus 30-2023. Veel berichten afgelopen week over hoe Saoedische grenspatrouilles honderden, zo niet duizenden Afrikaanse migranten die de grens tussen Jemen en Saoedi Arabie trachten over te steken koelbloeding neerschieten. Het zijn terugkerende berichten, al worden ze door de Saoedische autoriteiten weersproken.

Minder prominent in de berichten is het Jemenitische aandeel in de tragedie, daar wijzen diverse Jemenitische tegenstanders van de Houthi’s op.  ‘In het rapport worden de Saoedies 273 maal genoemd en de Houthi’s slechts 37 maal.’ 

Dat is een vorm van tellen, ik las het rapport ook en daarin figureert het Noordjemenitische regime wel degelijk prominent, maar niet altijd onder de naam Houthi. Overigens typisch dat de media daar weinig van weergeven als ze het rapport samenvatten. In hun kolommen figureren slechts de Saoedies.

Want volgens de Jemenitische oppositie zouden de Houthi’s migratie op grote schaal faciliteren en organiseren, in kampen in het Noorden van Jemen. Daar leren de migranten hoe ze qat en contraband de grens over moeten smokkelen, en worden zij zelfs voorzien van wapens. Lees zelf verder, door hieronder te klikken en te vertalen.

Hoe deze zomer de Houthi’s steviger in hun zetel kwamen te zitten

Augustus 25-2023. Lange stilte op dit blog sinds half april, excuus. Ook niet geheel conform de waarheid, want er verscheen vanaf halverwege juli drie weken lang een bijna dagelijks Engelstalig blog ten tijde van de het leegpompen van FSO Safer, de roestig lekke tanker voor de kust van Noord-West Jemen.

Die operatie lijkt voltooid, althans het leegpompen is gelukt, met dank aan de Rotterdamse bergers van Smit salvage. Helaas resten nog best veel losse ontvlambare eindjes, zoals de tweedehands tanker waarin de olie nu zit en die zonder onderhoud opnieuw tot een tikkende tijdbom verroest. Maar daarover dus meer in FSOSafer-blog.

Lezenswaardig ook -al zegt de auteur dat zelf- was begin juli een terugblik van wel honderd jaar, op de verhouding tussen Jemen en Saoedi Arabie. Die heeft vele wortels, maar in dit geval bedoel ik het bloedbad van Tanomah.  Ook available in het Engels overigens, al is Dunglish helaas een betere benaming.

Maar hoe nu verder met Jemen

Kort voor de start van de operatie Redt de Rode Zee schreef ik een analyse over hoe het Jemenitische Houthi-bewind (aka Ansar Allah, De facto Authority, Sana’a authorities) gek genoeg door cooperatief aan de operatie mee te werken kan transformeren van pariah op het internationale toneel tot aspirant land.

Het is nog te vroeg om daar definitief over te concluderen, maar de tekenen voor het Houthibewind zijn inderdaad niet ongunstig. Dat lees je ook gisteren in dit artikel in Newsweek, waaruit ik wat hoogtepunten pluk wat betreft Jemen. 

We bouwen op met Sanam Vakil, director of London-based Chatham House’s Middle East and North Africa program:  ‘Yemen will always be a long-term escalation risk for Saudi Arabia that will require continuous management and patronage, not only with Sanaa and Tehran but also with tribes across Yemen.’

Zulke zinnen liggen voor de hand. Iets spannender wordt het wanneer Vakil stelt dat de Saoedies Jemen uit Irans invloedssfeer zullen moeten lokken: ‘Riyadh’s medium- and long-term goal is to split the Houthis from Tehran, but to get there it needs to secure a ceasefire and build sustainable relationships with the Houthis and around the country.’

Een volgende spreker -Yasmine Farouk,van Carnegie-is al een fase verder, namelijk kun je de Houthi’s wel laten wegkomen met hun overwinning en hun vrij exorbitante eisen daarbij?  ‘Riyadh doesn’t hide that its current goal is to find a sustainable exit. Riyadh would definitely settle for less, but it cannot allow the Houthis to proclaim a clearcut victory or satisfy the entirety of financial and political demands.’

En dan slaat Mohammad Ali Shabani van Amwaj.media -volgens Newsweek een ingewijde in Riyaad- de spijker op zijn kop: ‘Since the Saudi-Iran breakthrough there has been no Houthi-launched missile or drone attack on Saudi Arabia, and that is key from the Saudi perspective: that the conflict in Yemen remains in Yemen.

En tot slot parafraseert Newsweek Shabani aldus: ‘To alleviate the risk of further conflagration, he (Shabani; red) envisions a potential path forward that would entail a power-sharing agreement in which Ansar Allah would remain dominant, especially in northern Yemen, but Saudi allies retain influence.’

Sarhang Hamasaeed van het U.S. Institute of Peace Middle East Programs zegt het nog iets plastischer: ‘(it would be positive) If on the Yemeni side, the Houthis do not fully dominate and they succeed in creating a space for the other Yemeni forces to be part of the government.’

Kortom: Als de Houthi’s andere Jemenieten wat plekjes gunnen mogen ze wat betreft de Saoedies Jemen gaan besturen. 

De vraag is of de andere Jemenieten dat wel zien zitten. Het Zuiden in elk geval niet, lees bijvoorbeeld maar eens door na deze tweet (of deze X):  

 

De Jemenitische vrede werd vandaag een stukje minder ondiep

April 14-2023.Een stortvloed aan oprechte vreugde vandaag in Jemen, en op de Jemenitische socials. Hoeveel precies is me nog niet duidelijk, maar er vlogen vliegtuigen vol krijgsgevangenen tussen Aden -de officiele zetel van de IRG- en Sana’a – de zetel van tegenpartij DFA.

We zagen foto’s van glunderende mannen in de betreffende vliegtuigen en even later op de luchthavens van huilende en elkaar omhelsende mannen, in juichende menigtes.

DFA staat voor De facto Authority en betreft de Houthi-regering van Noord-Jemen, die zichzelf liever Ansarallah noemt en door de wereldpers nog altijd rebellen genoemd wordt, ofschoon het een hogere kaste betreft die in 2014 via een contra-revolutie na veertig weer terug aan de macht kwam in het Noordelijke deel van Jemen dat het de duizend jaar ervoor ook bestierde.

IRG staat voor International Recognised Goverment en betreft de in 2014 uit hoofdstad Sana’a verjaagde tijdelijke regering van Jemen. Die moest destijds na vrije verkiezingen vervangen worden door een echte regering, maar de Houthis staken daar een stokje voor door hen naar het Zuiden te verjagen. Onder de banier van IRG verzamelen zich bijna alle tegenstanders van de Houthi’s, onderling nogal eens ruziend en soms ook vechtend.

Maar vandaag geen ruzie en vechten, vandaag dus honderden Jemenieten die na jaren hun families terug zagen. Maar wel al weer meteen met steekjes onder water, zoals de mededeling van de IRG: ‘We welcome the prisoners exchange with the Houthi militias. Those the government released are Houthi militants; whereas many of those the Houthis released are activists and journalists kidnapped and persecuted by the Houthis.’

De Houthi’s op hun beurt lieten niet na hun vrijgelaten dierbaren meteen weer strijdvaardig of ronduit wraaklustig op de socials te zetten.  

Voorlopig overheerst blijdschap. Morgen en overmorgen nog Rode Kruis-vluchten tussen Mokha en Sana’a en Aden en Abha en Riyadh om elkaars gevangen uit te wisselen, in totaal zou het om bijna veertienhonderd mensen gaan, maar naar verluidt zit nog een veelvoud daarvan in kampen, gevangenissen en donkere kerkers.

Maandag eerst een midweekje rust en vervolgens Eid, het Suikerfeest aan het einde van vastenmaand Ramadan.  Daarna kunnen de vredesbesprekingen weer voort, dankzij deze gevangenenruil onder een goed gesternte. Al waarschuwen de analytici voor overhaaste conclusies: de vrede is tot zover heel erg breekbaar en geldt alleen tussen Houthi’s en Saoedies.   

Afgelopen week was de Saoedische ambassadeur voor Jemen te gast bij de Houthi’s in Sana’a, voor besprekingen waar verwarrend verslag van werd gedaan. Op de foto’s zagen we oudere heren op voet van gelijkheid handen schudden of met elkaar praten in ruime fauteuils, voor de Houthi’s de bevestiging dat ze als gelijkwaardige partij eindelijk meedoen op het wereldtoneel.

Onder- en bijschriften repten van voortgang en vrede, maar andere woordvoerders hoonden de Saoedies, die zij niet zozeer als intermediar maar als regelrechte vijand, militair tegenstader, bezetter, macht van aggressie zien. In de Houthidoctrine staan zij als Hashemieten -familie van profeet Mohammed- ver boven het Saoedische koningshuis, dat volgens hen niet veel dan omhoog gevallen bedoeienen zijn.

Aan de andere kant van het spectrum liet de IRG af en toe zachtjes doch duidelijk weten dat ze de Saoedische detente aanmoedigen, maar dat bij echte onderhandelingen zij zelf aan tafel willen zitten.  Of de Houthi’s ooit aan diezelfde tafel gaan zitten is de vraag.

De tekenen daarvoor zijn niet gunstig, want ondertussen werd er gewoon doorgevochten aan de fronten en bleven de trollenlegers allerlei donkers naar elkaar roepen.  

Nog een update over de Nautica, het schip dat een olieramp in de Rode Zee moet voorkomen (zie onder): de VLCC vaart driemaal trager dan verwacht. Het zou morgen in Singapore moeten dokken voor nog wat aanpassingen maar is pas ter hoogte van Taiwan.  

De vredesduiven landen in Sana’a en de Nautica is ook al onderweg

April 5-2023. Het is nog twee maanden voor Eid, maar er druppelt vast door wat de Saoedies in de backchannels -zeg maar: wandelgangen- met de Houthi’s overeen zijn gekomen: een bestand van opnieuw een half jaar, waarbij de blokkade van havens en vliegvelden verder afneemt, de Jemenitische olie-export kan worden hervat, waarmee vervolgens de ambtenaren aan beide zijdes kunnen worden betaald onderwijl partijen een start kunnen maken met echte vrede.

De wandelganggesprekken begonnen vorig jaar april, nadat de Houthi’s na twee jaar intensief vechten -met vele tienduizenden slachtoffers aan beide zijden-op de drempel van oliestad Marib stonden. De geschrokken Saoedies en Emiraties herbewapenden hun Jemenitische vazallen, die de Houthi’s in krap twee weken terugwierpen. Uit wraak stuurden de Houthi’s rake rakketen naar Jeddah en Abu Dhabi. 

De Saoedies waren al bezig met terugtrekking uit het moeras Jemen, dat ze eind maart 2015 betraden, met bommenwerpers, jachtvliegtuigen en financiele, politieke en militaire steun aan de verjaagde regering. De Houthi’s kregen zij er vanuit de lucht nooit onder, integendeel kwamen de Noord-Jemenieten steeds steviger in het zadel te zitten. 

Everybody is desperate for the Saudis to exit Yemen. They tend to confuse Saudi exiting the Yemen war with peace’, citeert Ibrahim Jallal vanmiddag in MEI de zijn collega Nadwa Dawsari. Om er zelf aan toe te voegen: Implementing any agreement that might come out of the talks is an entirely different story, however, given the Houthis’ history of non-compliance with peace agreements, truces, and cease-fires.’

Kopstukken uit zowel de Noordelijke verjaagde regering als uit de Zuidelijke onafhankelijkheidsregering vlogen vandaag naar Riyadh om daar uitkomsten te horen van de onderhandelaars. Verwacht wordt ook een herschikking van de PLC, de tijdelijke regering die op bevel van de Saoedies een jaar geleden de taken van de kwakkelende verjaagde regering overnam.  

De Houthi’s zelf tonen in deze vredestijd niet hun vriendelijkste gezicht. Behalve hernieuwde offensieven bij Marib en Taiz dreigen er vijfhonderd woningen onteigend te worden in Sana’a, omdat ze op grond staan die zevenhonderd jaar geleden aan de Imam -voorvader van de Houthi’s- toebehoorde.  In de opgraving van de pre-islamitische stad Serwah werd er geknoeid met oudheden.

Vrouwelijke Houthileiders beschuldigden de VN en andere humanitaire organisaties intussen van het corrumperen van de Jemenitische samenleving, via allerhande vrouwenorganisaties, die de rechten van vrouwen nastreven.

Ongeveer tegelijkertijd vertrok gisterochtend de in Liberia geregistreerde Very Large Crude Carrier Nautica, vanuit Zhoushan, China.  De VN kocht de VLCC vorige maand van Euronav, om olie vanuit de barstende FSO Safer in over te pompen. Dat karwei is uitbesteed aan de bergers van Smit salvage, dochter van Boskalis.

Olietanker Nautica is nu hier, vaart via Singapore (14 april) naar Ras Isa, waar het begin mei verwacht wordt. De VN moet binnen die maand nog wel 34 miljoen dollar bijenharken bij de verschillende donoren. Overigens is het contract met Smit en Houthi’s naar verluidt nog niet getekend. De twee eerdere pogingen het schip te repareren in 2019 en 2018 bliezen de Houthi’s ter elfder ure af.  

De vredesduiven vliegen over Jemen

Maart 20-2023.  In tegenstelling tot wat de vorige update suggereerde -groeiende kans op oorlog-  vliegen de laatste weken juist berichten vol vrede door de ether. Toch zijn die vredesberichten broos en prematuur.

NB!!! De betere versie van de episode hieronder lees je hier

In Geneve zijn de DFA (De facto Authority, het Noordjemenitische bewind van Houthi/Ansarallah) en de IRG (International Recognised Government, de verjaagde regering, in ballingschap in Zuid-Jemen, Riyadh en Abu Dhabi) al een week in gesprek over een gevangenruil. 

Het gesprek had nog een valse start, nadat de Houthi-delegatie op de heenvlucht op hun bosjes qat begon te kauwen, wat in Jemen gebruikelijk is voordat men een lange reis, uitputtend gesprek of lange dienst aanvangt. Maar de piloot van het chartervliegtuig verbood de qatsessie en gooide de delegatie in Amman uit zijn vliegtuig, nadat de Jemenieten onverstoorbaar  doorkauwden.

Het schijnt dat de VN-die het charteltoestel had besteld- voor de overtreding een boete van 200.000 dollar kan verwachten. Dat zal de VN het wel waard vinden, want na zeven dagen overleg kwamen de delegaties vandaag definitief overeen bijna negenhonderd gevangen te ruilen, over drie weken.

Het betreft feitelijk de voortzetting van een overeenkomst uit december 2019 -de zogenaamde Stockholmakkoorden-die begin 2020 na een lange vredesconferentie in de gelijknamige stad maar ten dele uitgevoerd werden, voordat de partijen opnieuw de strijdbijlen om Jemen opgroeven.

In de vernieuwde overeenkomst van 2023 verhuizen laat de IRG ruim zevenhonderd Houthi’s vrij.  Dat zijn voornamelijk krijgsgevangenen die gaande de oorlog in het territorium van de IRG terecht zijn gekomen, maar ook mensen die elders, tot in Saoedi-Arabie, zijn opgepakt wegens hun banden met de DFA.

In ruil krijgen 181 mensen die in hoofdstad Sana’a de afgelopen acht jaar door de DFA van hun bed zijn gelicht, spoorloos verdwenen en meestal in geheime detentie over drie weken zitten hun vrijheid terug, zij het voorlopig in ballingschap. Waaronder drie Soedanezen en vijftien Saoedies, waarschijnlijk de enige echte krijgsgevangenen onder de 181.

Verder de zonen en nauwe verwanten van een aantal generaals, zoals generaal Tariq Saleh, neef van voormalig president Ali Abdallah Saleh en daardoor ooit medestander, maar nu een van de prominentste tegenstanders van de Houthi’s. Meerdere zonen van Mohsen al-Ahmar, ook generaal onder Saleh en een leider van Islah, de Moslimbroeders van Jemen.

Dat machthebbers zonen van tegenstanders opsluiten om loyaliteit af te dwingen kent in Jemen overigens een lange traditie. Ook de Imams die duizend jaar over (grote delen van) van Jemen regeerden en de letterlijke voorvaderen van de Houthi’s zijn, sloten zonen van lastige tribale leiders soms decennialang op. 

Onder de door de Houthi’s vrij te laten gevangenen verder veel activisten, zoals Mohammed Qahtan, professor en moslimbroeder, van wie  onduidelijk is of hij nog leeft. En vier ter dood veroordeelde journalisten, waarover ik tweeënhalf jaar geleden nog schreef in NRC Handelsblad. Opmerkelijk verdwenen tijdens de Geneefse onderhandelingen vier brutale youtubers juist weer achter de tralies in Sana’a. 

Correctie 22 maart: de gevangenendeal is gisteren nog uitgebreid, bijna verdubbeld naar bijna 1400, enerzijds en grotendeels krijgsgevangenen, anderzijds van hun bed gelichte, verdwenen personen. Zie meer hier 

De akkoorden worden veelvuldig gedeel op de sociale media, waar een positieve toon heerst onder activisten en diplomaten die verwachten dat er nog veel meer vrede aan komt. Aan die vrede wordt al sinds augustus achter de formele diplomatieke schermen geboetseerd, met name door Saoedi- Arabie, met hulp van Oman.

Vooruitlopend op die vrede zijn verschillende Houthis al aan het rekenen geslagen met hoeveel de Saoedies over de brug moeten komen aan herstelbetalingen. Dat zal een fors bedrag zijn.  Zo wist alleen de toerismeminister al uit te komen op een inkomstenderving van ruim acht miljard dollar over de laatste acht jaar.

Herstelbetalingen zullen nog het makkelijkste onderdeel van een eventuele vrede zijn. Een stuk moeilijker wordt het feitelijk delen van de macht, waartoe de Houthi’s zich op enig moment bereid zullen moeten tonen en nog moeilijker: zich op vast zullen moeten leggen.

Moeilijk vanwege de fundamentele onverenigbaarheid van personen en ideologieën, die elkaar ten vuur en te zwaard acht jaar hebben bestreden.

Dan hebben we het nog niet over de woede die heerst over gruwelijkheden die over en weer zijn begaan, familieleden die zijn vermoord of economische belangen die in de nieuwe Houthistaat volkomen anders verdeeld zijn.

Lees vooral even deze analyse over hoe de Saoedies in Jemen altijd op het verkeerde paard wedden, en dat jongste Saoedische gok hierop misschien geen uitzondering is.

Aanvulling 22 maart: Hoewel aan de vooravond van Ramadan wapens doorgaans zwijgen en vredesboodschappen prevaleren, geeft het Noord-Jemenitische regime blijk van een andere stemming. Aan het zuidoostelijke front -bij Marib -waar DFA en de IRG al acht jaar recht tegenover elkaar staan- is de laatste dagen sprake van intensieve beschietingen als gevolg van een DFA-offensief. 

Om Marib wordt al sinds 2015 gevochten tussen de twee partijen. Achter Marib liggen olie- en gasvelden en exporthavens, waarmee DFA zich ook van een economisch draagvlak kan voorzien. Achter Marib ligt daarmee de politiek militaire alleenheerschappij over Jemen voor het DFA te wachten. Na een escalatie van de strijd begin 2021 intervenieerden strijdheren gesteund door Saoedi-Arabie en de Emiraten begin 2022, waarna een bestand van kracht werd.

Hassan Bukhaiti -zeldzame Engelstalige spreekbuis van DFA- zond bovendien nog een niet mis te verstane boodschap uit: als de UAE niet snel ophoudt Jemen te bezetten zal de volgende 'strike' raak zijn. Dat is geen loos dreigement: vorig jaar maart raakte een DFA-raket niet alleen in Jeddah maar ook in Abu Dhabi een olieopslagplaats.

Een van de eerste testcases voor de ontspanning wordt de berging van de drijvende olieopslagplaats FSO Safer. Over anderhalve maand brengt rederij Euronav de door de VN aangekochte VLCV vanuit China naar Ras Isa om er de hondervijftig miljoen liter ruwe olie uit de barstende tanker Safer in over te pompen.

Een contract voor de klus heeft bergingsmaatschappij Smit salvage nog niet gezien. Noch is vastgelegd wat er met de olie en de oude tanker gebeurt, meerdere partijen claimen de opbrengst. Maar over al die hangijzers een volgende keer meer. 

Jemen vreest voor hervatting strijd

Feb 21-2023. De Omaanse vredesvliegtuigen blijven al even aan de grond en militaire stellingen worden opnieuw betrokken. Oorlogstaal neemt toe.

De VN verlengde vorige week resolutie 2216, waar acht jaar geleden de strijd tegen de Houthi’s mee begon. Die Houthi’s hadden een half jaar daarvoor hoofdstad Sana’a ingenomen en de wettige regering van Jemen vervangen door een eigen regime. De resolutie veroordeelde en sanctioneerde het Houthibewind en biedt sindsdien juridische bodem onder een land-, zee en luchtboycot van Noord-Jemen.

De resolutie wordt jaarlijks verlengd. Ditmaal met slechts negen maanden, om ruimte te bieden aan geheime, directe onderhandelingen tussen Saoedies en Houthi’s, onder begeleiding van neutrale Omaanse diplomaten. Er kwam sinds oktober inhoudelijk niet veel over naar buiten, behalve dat er gewerkt werd aan een roadmap, waarin de Saoedies met veel geld over de brug kwamen als de Houthi’s de wapens definitief zouden neerleggen en de Saoedische grenzen zouden erkennen.

De roadmap bood maandenlang hoop op meer, maar onderhandelingen liggen ineens stil en oorlogstaal op de socials neemt weer toe.  Men vreest hervatting van de gewapende strijd, al is onduidelijk welke vorm die zal aannemen. Meest waarschijnlijk is een diffuse strijd -verspreide oorlogjes- tussen de DFA (De Facto Authority, zoals het noordelijk Houthibewind intussen genoemd wordt) en de verschillende onderdelen van de IRG (de Internationaal Recognised Government).

Die IRG werd bijna een jaar geleden door de Saoedies vervangen en gereconstrueerd in de vorm PLC, een coalitie van zuidelijke strijdheren (warlords) aangevuld met door de Houthi’s uit het noorden verjaagde noordelijke strijdheren.  Die PLC ligt intussen ook grotendeels aan scherven, de onderlinge strijd in Zuid-Jemen -tussen zuidelijke onafhankelijkheidstrijders gesteund door VAE en conservatieve noordelijke ballingen gesteund door Saoedi-Arabie neemt zorgwekkende vormen aan. 

Lees daarover vooral deze analyse van SanaaCenter (gemaakt met Hollandse donaties).

Vandaag maakt Saoedi-Arabie wel het langverwachte miljard dollar over om de IRG/verjaagde regering in leven te houden.  Sinds de DFA/Houthi’s raketten en drones stuurden naar faciliteiten die de Jemenitische olie-export mogelijk maken is die export tot stilstand gekomen, waardoor de staatskas is leeggeraakt. Het budget van de IRG regering bedraagt jaarlijks twee miljard dollar. Een  daarvan is nodig om het regerings- en staatsapparaat draaiende te houden, naar verluidt met veel corruptie, omdat alle aanliggende families er ook van moeten profiteren.

Het andere miljard is nodig om Zuid-Jemen van elektriciteit te blijven voorzien. Om de bevolking minimaal tevreden te houden hoeft het daar nauwelijks voor te betalen. Het miljard gaat voornamelijk op aan diesel nodig voor het maken van de stroom, waarvan de leveranciers langzamerhand schatrijk worden. 

Vredesangst voedt oorlogsdreiging 

Feb 13-2023. Al wekenlang vliegen Omaanse vredesdiplomaten heen en weer tussen de Jemenitische hoofdstad Sana’a, hun eigen hoofdstad Muscat en de Saoedische hoofdstad Riyadh, als gezanten in geheimzinnige onderhandelingen tussen Saoedies en Houthi’s. De rest van Jemen wacht gespannen af, tussen hoop, leven en beven.

Buurland Oman is in dossier Jemen van begin af neutraal. Oman zit niet in de coalitie van buurlanden (Saoedi-Arabie, Emiraten, etc) die het Noordjemenitische Houthibewind sinds september 2014 met geweld en economische boycots bestrijdt. Dat bewind gaat nu de Houthi’s hun rebellenstatus zijn ontgroeid overigens door het leven als DFA: De Facto Authority.

Omans neutraliteit verschafte dat DFA al die oorlogsjaren een uitweg naar de rest van de wereld. Hun territorium in Noord-Jemen -het hoogland waar driekwart van de bevolking woont- zit al acht jaar door een land-, zee- en luchtblokkade van de coalitie op slot. 

Via Oman kon het DFA soms toch het een en ander het land in en uit krijgen. Diplomaten, zieken, krijgsgevangenen vonden via smokkelroutes en uiteindelijk Oman een uitweg.  Anderszijds vonden Iraanse wapens en raketonderdelen via ventiel Oman en vervolgens weer die smokkelroutes overland een ingang naar de Houthi’s.

Die in Jemen in elkaar gesjanste raketten raakten sinds die acht jaar steeds geavanceerder, zo geavanceerd zelfs dat vorig voorjaar de Grand Prix van Jeddah verreden moest worden tegen een decor van een brandende olieopslag.

Het hele F1 circus en verscheidene individuele coureurs konden maar met moeite overtuigd worden de race te verrijden. Tegelijkertijd landde er aan de andere kant van het Arabisch schiereiland ook een Houthiraket op Abu Dhabi, waarbij drie mensen het leven lieten.

Dat waren vooralsnog de laatste raketten. Een paar dagen later sloten de geschrokken Saoedies en Emiratis een nietaanvalsbestand met het DFA dat tweemaal met twee maanden werd verlengd. Sinds 1 oktober is dat bestand verlopen, maar de partijen houden zich altijd nog aan het belangrijkste onderdeel: geen raketten uit Jemen, geen luchtaanvallen vanuit Saoedi-Arabie en de Emiraten.

Sindsdien vliegen dus de Omaanse diplomaten heen en weer. Op enig moment zou er zelfs een Saoedische delegatie zijn geland in Sana’a, voor directe gesprekken. Er zou in alle drie hoofdsteden getekend worden aan een roadmap die alle betrokken partijen enig zicht moet geven op een aanvaardbare oplossing aan het einde van die weg. 

Wat de Saoedies betreft is dat een oplossing waarbij Iran niet betrokken is en de huidige grenzen gerespecteerd worden. Die huidige grenzen zijn van 1935, toen koning Abdul Aziz de Jemenieten op de knieen dwong en voorheen Jemenitische delen inlijfde. Die grenzen zijn eind vorige eeuw bekrachtigd door de toenmalige Jemenitsiche president Saleh, maar worden door zijn opvolgers hevig betwist.

De Houthi’s zijn niet zuinig in strijdkreten waarbij alle verloren delen, en voorts de heilige plaatsen Mekka en Medina worden heroverd op de bedoeienen, wat dat zijn de Saoedies voor het Jemenitisch koningshuis van de Houthi’s, directe afstammelingen van profeet Mohammed en dus aangewezen als hoeders van de Islam. Na Mekka en Medina zijn overigens Jerusalem en zelfs al-Andalus (Spanje) aan de beurt. 

Iran is sinds eind in toenemende mate betrokken bij het conflict. Aanvankelijk als inspiratiebron voor de Houthi-beweging, waarvan de leiders hun leerschool vonden in Qum, het theologisch centrum van Irans opperste leiders. Later via de militaire poot van het Iraanse bewind – de Revolutionaire Garde- ook startegisch: veel Iraanse adviseurs en vooral materieel: wapens en raketonderdelen.  

Later meer……………………..work in progress…………………….

Wisselende stemmingen uit Jemen

Jan 16-2023.

 

Iraq-Yemen 0-5

Jan 13-2023. De Gulf Cup vindt dezer dagen plaats in Iraq. Dat is een verhaal op zich, maar omdat ik zelf nooit een voet heb gezet in Iraq laat ik dat liever aan Irakspecialisten.

Over de (laatste) drie maanden stilte op dit Yemenlog: ik was op reis in Zuid-Amerika, dus ook met hoofd elders. Voor een allesomvattende samenvatting van Jemen eind 2022 lees je best dit stuk van Afrah Nasser

In het kort: de Gulfcup is een voetbaltoernooi onder Arabische landen die aan de Golf grenzen en lid zijn van de Arab Gulf Cup Association. Behalve dus Iran -dat wel  aan de Golf grenst maar geen Arabisch land is. Maar wel weer met Jemen, dat niet aan de Golf ligt maar wel Arabisch is. 

Er is overigens ook een grotere Arab Nation Cup onder FiFa-vlag. Dat toernooi heeft negentien Arabische deelnemers, tot Soedan en Mauritanie aan toe.

Hoewel de Golf formeel door het leven gaat als de Perzische Golf prefereren de Arabische staatjes langs de zuidkust de naam Arabische Golf voor deze ondiepe uitloper van de Indische oceaan. Het gebruik van die benaming leidde bij de opening van de Gulfcup al tot een ruzietje tussen Iraq en buurman Iran, voorheen Perzië immers.

Anderszijds: als je de Golf Arabisch noemt, dan is het logisch dat Jemen mee mag doen. Jemen is de bakermat van Arabië. Vanuit pre-Jemenitische staten koloniseerden de Arabieren het schiereiland. Een aanzienlijk deel van de emirs (VAE, Qatar, Kuweit en Bahrein) kunnen hun afkomst herleiden naar Jemen, van waaruit hun stamvaders ooit vertrokken.

Je hebt ook noordelijke Arabieren -Syriërs, Palestijnen- maar die zijn voor sommigen te vermengd met de Phoeniciërs. En hun landen liggen sowieso al helemaal niet aan de Golf.

Terug naar het voetbal; Jemen verloor de eerste partij tegen Saoedi-Arabië met 0-2. Ook de tweede partij -tegen Oman- ging na een korte, hoopgevende voorsprong  verloren, met 3-2. Jemen verloor gisteren tenslotte ook de laatste partij, tegen gastland Iraq, met vijf tegen nul.  Jemen won nog nooit een wedstrijd op de Gulf Cup.

Het inmiddels ontketende Iraq versloeg in de tweede ronde Saoedi-Arabië. Volgens de aan het Saoedische regime gelieerde krant Arabnews was die overwinning  te danken aan het onbespeelbare veld, wegens de overvloedige regen die na Saoedi-Arabië ook Irak deze winter teistert. Maar Saoedi-Arabië verloor gisteren, in de derde ronde, ook van Oman en ligt er nu uit.

Na de spectaculaire overwinning op Argentinië in november hebben de Saoediërs veel lof en cadeaus gekregen, maar sindsdien alleen roemloos verloren. Behalve dus van Jemen, maar dat mag geen verrassing heten: op twitter circuleert een filmpje van een van de spelers van Jemen, die vertelt dat spelers zich thuis afzonderlijk moeten voorbereiden in een land dat het al zes jaar zonder competitievoetbal doet.

Ergens werd ook het honorarium genoemd dat de Jemenitische internationals krijgen voor dit toernooi: 270 dollar. Jemenieten over de gehele wereld toonden zich op de sociale media met name beschaamd over een wissel tegen het einde van de wedstrijd tegen Saoediërs, waarbij niet alleen de spelers maar tegelijk ook een setje scheenbeschermers van spelers moesten wisselen. Het zou allemaal te wijten zijn aan de corruptie die als een kankergezwel door Jemen blijft waren. Want waarom hebben spelers van een nationaal team niet de beschikking over eigen scheenbeschermers? 

De voorzitter van de Jemenitische voetballers is Ahmed Saleh al-Issa, een schatrijke zakenman die Jemen al jaren in zijn greep houdt, omdat hij in alles in Jemen een zakelijk aandeel en daarmee een politieke vinger heeft. Met die vingers overal in heeft al-Essi zijn vermogen en imperium zodanig uitgebreid dat niemand in Jemen nog om hem heen kan.

De dominantie van al-Issi (de naam أحمد صالح العيسي kent verschillende transcripties) heeft nog niet tot veel voorspoed voor het arme Jemen geleid. Je zou kunnen zeggen dat  al-Issi’s voorzitterschap van het Jemenitische voetbal symbool staat voor al-Issa’s leiding van Jemen: alleen maar verliezen, chagrijn en voor velen nog veel ergere ellende.

Nota Bene:  ik heb al-Issi ontmoet noch heb ik diepgaand onderzoek naar hem gedaan, dus dit alles is van horen zeggen. Komende twee weken dompel ik me onder in een tiental zoomcolleges over Jemenitische zaken, na afloop hoop ik hierover meer te vertellen.

Inclusief de opmerkelijke aanschaf van een aantal olievelden in Midden-Jemen door een Nederlands filiaal van een Canadees oliebedrijf en de Jemenitische reactie daarop. En inclusief nieuws over een aantal brandende, zinkende en anderszins vervuilende schepen uit het imperium van voornoemde zakenman, in de zuidelijke Jemenitische wateren, met name rond havenstad Aden.

Boenstaande gaat nadrukkelijk het niet over FSO Safer, het buitengaatste olieopslagschip dat zijn laatste onderhoud acht jaar geleden zag en ondanks alle waarschuwende woorden nog steeds ligt door te roesten in de Rode Zee.

Om je bij te laten praten over het noordelijke regime dat daar de scepter zwaait lees je best even dit verhaal. Al zal je dat waarschijnlijk eerst door translate  moeten slepen, het is meer dan de moeite waard.


Voor 2022 surf je hierheen
Voor 2021 klik je hierheen
Voor 2020 logboek klik je hierheen.

Voor het logboek daarvoor klik je hierheen
Voor een nog ouder logboek in het Engels klik je hierheen.
Voor relatief korte contekst over Jemen lees je het beste het artikel
 
 Wie zijn nou toch die houthi's
Voor veel contekst in alle vorige artikelen over Jemen klik je om te beginnen hierheen 
 

 

 

______________

Waardeer dit artikel!!

Bovenstaand stukje werd je gratis aangeboden. Als je dat waardeert en dat wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

NB: Zonder kosten, elke cent komt in het journalistenbeursje
Naar doneren, veilig en in twee kliks. Thnx!

Geef een reactie