Vroeg in de woensdagochtend van 13 juni is de slag om Hodeidah begonnen. Hieronder omgekeerd chronologisch de laatste ontwikkelingen, uitleg, achtergronden, verwijzingen en kaartjes. Wordt regelmatig ververst.
Oorlogsblog stopgezet, zie voor laatste nws over Jemen het reguliere Jemenblog
Vrijdag 27 juni – De slag om Hodeidah lijkt voorlopig afgewend
We zijn twee weken, twee dagen, honderden doden, duizenden gewonden, tienduizenden vluchtelingen en op dit blog bijna vijfduizend woorden verder en gisteravond kwam de verlossende woorden: ‘Coalitie’ en ‘Houthi-rebellen’ gaan onderhandelen over Hodeidah en daarna over vrede.
VN-afgevaardigde Martin Griffiths lijkt beide partijen op het laatste moment toch aan de onderhandelingstafel te hebben gekregen. Daar zullen zij overleggen hoe de Houthi-rebellen het bestuur over havenstad Hodeidah overdragen aan de VN. Ook moet blijken of en hoever de houthi’s zowel als coalitietroepen zich zullen terugtrekken van de slagvelden rondom de stad.
Achteraf bekeken -wisdom with hindsight- is de Slag om Hodeidah nooit op volle kracht losgebarsten, maar waren het twee weken prelude op de slag, die wel degelijk op losbarsten stond. De luchtaanvallen de laatste dagen waren zwaarder, met de nodige missers en burgerdoden. De rebellen groeven zich dieper in en riepen een landelijke mobilisatie af, alsof nog niet alle jongens -ook kinderen- gemobiliseerd waren.
Hodeidah is van enorm belang voor de Houthi’s, die sinds eind 2014 heersen over de dichtbevolkte noordelijke provincies. Zonder de levensader met de Rode zee via havenstad Hodeidah zouden die landlocked en navenant geisoleerd raken.
Feitelijk was dat de voornaamste reden dat de Houthi’s in 2014 niet akkoord gingen met een vorig VN-verdelingsplan van Jemen, de regering van Hadi verjoegen en een groot deel van het land bezetten. Waarop de Saoedies hun coalitie smeedden en de oorlog van start kon.
VN-envoy Martin Griffiths reist al twintig dagen onvermoeibaar heen en weer tussen Aden (de zuidelijke separatisten), Ryadh (de verjaagde regering en de Saoedies), Abu Dhabi (de Emirati’s), Muscat (de neutrale Omani’s) en Sana’a (de Houthi’s of: rebellen).
Griffiths vindt zijn reizen zelf succesvol: ‘The fact there has been so far no major attack on the port or the city of the Hodeidah is something that has been attributed to the talks we have been having with the parties,’ aldus Griffiths in The Guardian.
Griffiths wil de directe besprekingen over de machtsoverdracht van de haven van Hodeidah laten overlopen in bredere vredesbesprekingen over Jemen. ‘The other challenge is to make sure that the totality of Yemen is brought back into a state of civil government. It is estimated that there are one million combatants fighting in Yemen in various militia.’
Met het luwen van de strijd en het uitzicht op een staakt het vuren sluit ik voorlopig dit semi-liveblog. Tot nader order, omdat er veel vragen bestaan over de VN-oplossing en de kans dat strijd weer zal oplaaien groot is.
Je kunt behalve hier de strijd ook nalezen op de Wikipagina Battle of Hodeidah, die onlangs in het leven is geroepen.
Donderdag 28 juni
Maleisie kondigt aan dat het de Saoedische coalitie wil verlaten. Het zat er slechts met een been in, toch is hun vertrek van belang nu de Slag om Hodeidah de stad op meters nadert en in hevigheid -vooral vanuit de lucht-lijkt toe te nemen.
Ophef over Saoedische jachtvliegtuigen of bommenwerpers die een bus met vluchtelingen op weg van Hodeidah naar Sana’a raken. Dat de Saoedies (en hun coaches de Amerikanen) wel vaker misschieten blijkt ook uit een aanval op een kippenboerderij in de buitenwijken van Hodeidah.
Waarnemers van de anti-imperialistische school zien dat als een vooropgezet plan Jemen te ontvolken en wijzen daarbij op de systematische manier waarop boerderijen en andere centra gericht op voedselproductie de afgelopen jaren zijn vernietigd.
Dinsdag 26 juni
Geen direct nieuws over belangrijke strategische verschuivingen aan het front. Ze – de noordelijke rebellen zowel als de Saoedische coalitie- zijn allebei aan de winnende hand en claimen beiden de luchthaven in handen te hebben.
Het gaat nog wel even duren in Hodeidah, maar dat was van begin af de algemene verwachting. Wel het gerucht dat een gevechtspauze zou zijn ingelast om VN-special envoy Martin Griffiths onderhandelingstijd te geven.
Dat betekent dat rebellen en coalitie wel degelijk (kunnen) onderhandelen, een ook nog met resultaat. Datzelfde zagen we gisteren al in de gevangenenruil.
Intussen vliegt de Saoedische bommencampagne gewoon door. Gisteren was er veel ophef en woede in de noordelijke pers over een nachtelijke bom op een familiehuis in de buurt van Amran, Noord-Jemen. Nare beelden, pas op.
In totaal zijn er volgens de Noord-Jemenieten de afgelopen etmaal 24 mensen -burgers- omgekomen in 22 luchtaanvallen. In de internationale headlines daarover weinig, wel dikke letters over een nieuwe -mislukte- rakettenregen op Saoedie-Arabie, vanuit Jemen.
Daarom ook deze link naar een tweet van Al Houthi, over de westerse pers die aan de leiband loopt van de Saoedies en Amerikanen. Daar heeft Al Houthi gelijk in, er verschijnt te weinig gebalanceerd nieuws.
Voor meer balans zou Al Houthi ook de honderden door hemzelf in en rond Sana’a gevangen genomen journalisten kunnen vrijlaten en buitenlandse pers verwelkomen, opdat ook het nieuws in het noorden weer verslagen kan worden.
Voor een evenwichtig en contrastrijk beeld van Jemen verwijs ik graag naar de fotoreportage die Alex Potter -een echte Jemenveteraan- maakte voor The Intercept. Potter fotografeerde zowel in Noord- als Zuid-Jemen, en dat is een knap staaltje.
Op dezelfde reis maakte Potter ook deze fotoreportage, over de gevolgen van een Saoedisch bombardement op een volstrekt onschuldig dorpje hoog in de noordelijke bergen.
Maandag 25 juni
Later meer, maar vanochtend vast een intrigerende foto. Het tafereel zou gaan om een (krijgs)gevangenenruil ergens in Jemen, tussen 40 tribale strijders, gevangen genomen in recente gevechten aan het westerse front. Ze worden geruild tegen 74 houthistrijders die in het verleden verspreid over Jemen gevangen zijn genomen.
De ruil zou te danken zijn aan ‘de tribale samenwerking tussen Jemenieten’, waarmee de verzender -journalist Nasser Arabiyee- een alternatief voor militaire strijd suggereert. De foto van een checkpoint -waarmee heel Jemen is bezaaid- is er een die Hans Aarsman zou mogen analyseren.
Zondag 24 juni.
Een verrassing: de Yemeni Resistance Watch -een Deens-Belgisch anti-imperialistisch collectiefje- meldt de overwinning van het noordelijke rebbelenleger van Ansar Allah, de alliantie van Houthi’s met, ja met wie eigenlijk, dat is me nog steeds niet helemaal duidelijk.
De noordelijke troepen zouden de luchthaven van Hodeidah opnieuw in handen hebben en de troepen van de coalitie hebben geisoleerd. Woordvoerder Luqman roept de afgesneden ’troepen van de Saoedische coalitie’ op zich over te geven. Geen bevestiging nog van deze verrassende melding.
Dat de strijd helemaal nog niet gestreden is maken we op uit berichten over terugtrekkende troepen houthi’s, vaak met achterlating van mijnenvelden. Ook verschijnen foto’s van geschutsgreppels en opgeworpen asfaltwegen, om zowel verschansing als barriere te dienen. Zie ook deze melding van protest tegen de installatie van een granaatwerper ergens in een woonwijk in Hodeidah.
Buurtbewoners -zie foto hierboven- zouden zich beklaagd hebben bij de rebellen, omdat hun buurt hiermee een mikpunt wordt van de Saoedische bommenwerpers. Volgens de krant Aden Al Gad is de installatie daarop weggehaald.
Daartegenover dan weer de melding van de gevangenneming van een groep ‘Saoedische huurlingen’ verkleed als vrouw, een vermomming die in het MO overigens wel vaker gebruikt wordt.
Kortom, we worden gebombardeerd met nieuws, suggestief nieuws en vals nieuws. Het werpt niet altijd meer licht op de militair strategische verhoudingen aan het oorlogsfront. Wel weten we dat veel gewone mensen het loodje leggen. Daarvan ook erg veel akelige foto’s, maar liever niet hier.
Wel nog de foto –verzonden door de Houthi’s– van een mausoleum of tombe van een sufi-imam langs de kust nabij Hodeidah. De tombe en aangelegen moskee zouden zijn opgericht zeven eeuwen geleden door -of in herinnering van Al-Tuami ‘Ahmed Al Fasz’, een belangrijke sufigeleerde.
Het complex zou zijn opgeblazen door de coalitie. De tombe staat ten zuiden van Hodeidah, in de streek Al Faiz, of Al Fazah. De precieze locatie en herkomst heb ik nog niet kunnen achterhalen, tips welkom.
Ook hier: nog niet bevestigd, bericht is afkomstig van de noordelijke pers, die heel goed is in propaganda. Al is het opblazen van het oude cultuurgoed van Jemen -door Al Qaeda of door de Saoedische bommenwerpers- helaas geen uitzondering in deze oorlog, ver daarbuiten overigens ook.
Volgens de westerse anti-imperialisten -die zich en bloc achter de Houthi’s opstellen- dient dat een duidelijk en al decennia geleden vastgesteld doel: de Jemenitische identiteit van de kaart vegen.
UPDATE: Halve bevestiging middels beeld van de opgeblazen tombe. We weten alleen niet of dat onlangs is gebeurd of al jaren geleden het gebouw gewoon is ingestort.
Aan Bellingcat is gevraagd of er daar iemand is die de locatie van de tombe kan opzoeken en/of wanneer die zou kunnen zijn opgeblazen.
Vrijdag 22 juni.
Weinig nieuws vanaf het slagveld zelf, wel deze reportage van Al Jazeera, vanuit Sana’a, van inwoners van Hodeidah die de stad ontvluchten.
Even nog een opmerking van een van de Jemenieten, gisteren in de wandelgangen van de koffiebeurs: ‘De meeste soldaten zijn niet ideologisch gemotiveerd. Ze vechten omdat de geen eten hebben, ze vechten voor geld. Omgerekend ontvangen ze duizend dollar per maand.’
Al Jazeera komt ook met het verhaal dat de VS de coalitie -waar ze zelf in zitten- hebben opgeroepen tot een staakt het vuren. Ook kwam de VN met het eigen persbericht dat envoy Martin Griffiths vertrouwen heeft in een vredesdeal, om verdere escalatie van het conflict te voorkomen. Mede vanwege ‘constructive engagement of the Ansar Allah leadership’.
Het verhaal over de door Nederland geweigerde koffieboeren is niet uniek. Nergens in de wereld zijn Jemenieten welkom. Een verhaal in de Washington Post over een laatste maas in het visumnet dat Jemenieten ontdekten in een Zuid-Koreaans eilandje is daarom een verrassing. Maar ook die maas is intussen gedicht.
Wat overblijft voor gewone Jemenieten met een beetje geld is Maleisie, het enige land ter wereld dat hen bij aankomst niet terugstuurt, maar een visum verstrekt. Daarom wonen er intussen duizenden Jemenieten in Maleisië.
Maleisië zit met een been in de Saoedische coalitie, maar dat been vertoont tekenen van terugtrekking, lezen we in een betoog van Maleisische juristen en ook in een een follow up van dat nieuws.
Het bekijken waard is ten slotte de volgende video, met de gerespecteerde Jemen-deskundige Elisabeth Kendall op France24. In schrift vast enkele citaten:
‘This war has not operated according to military logic. There are other matters at stake here.’
‘The Houthis need a reason other than a military one to negotiate.’
‘What needs to happen is: concessions must be made on both sides. You cannot ask them (Houthi’s; red) to retreat into the pulverised northern highlands.’
‘There really was no future for them in that (de verdeling van Jemen voorgesteld in 2012). Im just trying to be realistic.’
Donderdag 21 juni.
Koffieboeren (volgt nog)
Woensdag 20 juni
23:00 uur. Het bericht van gisteren dat de luchthaven is ingenomen klopt -letterlijk- slechts gedeeltelijk. Delen van de luchthaven zijn nog in handen van de Houthi’s, hoewel ik maandag leerde dat ik de noordelijke troepen absolut niet over een kam mag scheren als alleen Houthi’s. Ik denk nog na over een betere benaming. Noordelijke rebellen?
Hieronder een filmpje van de woordvoerder van de Houthi’s, naar verluidt vandaag op (een onbekend deel van) de luchthaven, die tot deze week fungeerde als een grote kazerne voor de noordelijke rebellen. De luchthaven is uitgestrekt en er huizen behalve strijders ook kraaien, horen we.
Het taalgebruik reflecteert enigszins de archaische levenshouding en structuur van de Houthi’s, toch is het interessant om in dit persberichtje dit persberichtje te lezen hoe de leider van de revolutie Abdalmalik Al Houthi het verloop van de oorlog ziet. In het artikeltje staat Sayed voor zijn naam, wat duidt op afstamming van de profeet Mohammed.
Verder vandaag weinig nieuws vanuit Hodeidah. Nog wel even melding van een artikel over schrikbarende toestanden in de gevangenissen van Aden, onder jurisdictie van de VAE. Het is geen nieuw nieuws, maar soms handig om nog eens met de neus op de feiten gedrukt te worden. De VAE ontkent overigens het gezag over de gevangenissen te dragen.
Overigens nummer twee hoort bovenstaande eigenlijk thuis in het andere, algemene blog over Jemen. Dat is vandaag ook ververst, klik daarvoor naar Yemenblog
Dinsdag 19 juni
13:00 uur. De coalitie heeft de luchthaven van Hodeidah in handen, bevestigen nu ook onafhankelijke bronnen. Het kostte de coalitie zes dagen vechten, het verzet is taai. Dat taaie verzet heeft zich nu teruggetrokken in de buitenwijken van Hodeidah zelf, met achterlating van mijnen.
Hierboven een foto van de kapotgeschoten vekeerstoren van de luchthaven, geplukt van twitter. Gisteravond sprak de VN-veiligheidsraad weer ns over Jemen, achter gesloten deuren. Wel lekte (een deel van) het vredesplan van VN-envoy Martin Griffiths uit. Het plan telt 25 punten.
Nasser Arrabiyee -een Noord-Jemenitische pro-Houthi journalist- post vanochtend een oproep die de moeite van het bekijken waard is:
Message from Yemen to leaders of US, Uk and France pic.twitter.com/4ErXOzLVOK
— Nasser Arrabyee (@narrabyee) June 18, 2018
Bovenstaande video brengt me op een voordracht van Isa Blumi, die ik gisteren mocht bijwonen. Het werd een indrukwekkend en compact verhaal, afdoende voorzien van historie en geografie en ook nog gelardeerd met sappige details.
De these van Blumi komt hierop neer: (volgt)
Maandag 18 juni
Aden als voorland van Hodeidah
In de zuidelijke havenplaats Aden lanceerde president Hadi vanochtend een nieuw 4G netwerk, dat onafhankelijk moet functioneren van de bestaande (Noord-)Jemenitische leveranciers en dat internetsnelheden in Aden fors moet verhogen.
De zakelijke achtergrond van het nieuwe Adennet is onduidelijk, wie zoekt vindt als adres de Jemenitische ambassade in Abu Dhabi. Emiraatse contracters rolden de afgelopen maanden in Zuid-Jemen een mobiel netwerk uit, mogelijk hetzelfde.
(Het Emiraatse netwerk draait ook al op Socotra, waar gisteren overigens een nieuw dieptepunt werd opgetekend: het allereerste geval van moord in de eilandgeschiedenis.)
Aden -tot 1968 hoofdstad van het Britse protectoraat, daarna van Zuid-Jemen- werd in 2015 kortstondig bezet door de Houthi’s, die vrijwel direct na hun aankomst werden verjaagd door een coalitie van zuidelijke separatisten, lokale milities en Emiraatse troepen. Jemenreporter Iona Craig schreef er destijds dit verslag over.
Iona vraagt zich op twitter af of de westelijke havenplaats Hodeidah hetzelfde lot te wachten staat. Sinds die ‘bevrijding’ is het chaos troef in Aden en overigens Zuid-Jemen, dat opgedeeld is in elkaar soms overlappende Saoedische en Emiraatse invloedsferen , gelardeerd met eilandjes Aqap en IS.
Back to the western front
Terug naar het front in Hodeidah, waar weinig eensluidend nieuws vandaan komt. De coalitietroepen kruipen dichterbij Hodeidah en de haven, maar het blijft kruipen. Lees hier het Reutersverslag van vanochtend en lees ook de oorlogsdag van gisteren even na in dit beeldend geschreven verslag op MEE.
Het is nog altijd niet duidelijk wie de luchthaven van Hodeidah onder controle heeft. Er zijn duizendeneen berichten dat de coalitie de Houthi’s heeft verjaagd, maar ook duizend berichten dat de Houthi’s er nog steeds de scepter zwaaien.
Terugkerende wel eensluidende cijfers: coalitetroepen (naar schatting 21.000) zijn de Houthitroepen (2-3.000) getalsmatig tienmaal de baas. Dat is nog afgezien van steun vanuit de lucht en vanaf zee.
Opmerkelijk in het offensief is de rol van de Emiraatse minister van buitenlandse zaken Gargash, die steeds vaker als de facto woordvoerder van de coalitie fungeert. Vanochtend verwelkomde hij de Fransen in de coalitie en kondigde nogmaals de aanstaande val van de Houthi’s aan.
De Fransen zijn volgens Gargash (en ook volgens zichzelf) slechts aanwezig als mijnenopruimers, geen overbodige dienst gezien het enorme aantal landmijnen dat Houthi’s doorgaans verstoppen wanneer ze zich terugtrekken.
Maar aan de lezing van Gargash wordt getwijfeld. Er circuleren al foto’s van Franse mariniers op Jemenitische grond en er zouden al twee Franse Special Force-soldaten gevangen genomen zijn door Houthitroepen. Onbevestigd.
Sana’a based twitteraar en belangrijke bron Haykal Bafana merkt op dat de zich maar voortslepende strijd Jemen nog dieper de ellende insleurt, seriously beyond control. Nu na VS en UK ook Frankrijk deelneemt aan de strijd is het wachten op de Russen en Chinezen.
Zaterdag 16 juni
Een kaartje van de jongste militair-strategische stand van zaken. Volgens twitteraar @ammar82. trekken coalitietroepen niet door maar rond Hodeidah om de haven te bevrijden en tegelijk de aanvoerroute van de Houthi’s af te dammen. Hiermee zouden gevechten in de stad voorkomen kunnen worden. Onbevestigd.
12:00 uur. Local news reporting 250 Houthis killed n Hodeida since military operation to retake city launched few days ago.Houthis r no match for coalition formable military force. I hope they consider leaving city n peace to spare themselves & civilians unnecessary loss & destruction.#Yemen Dawsari
Bericht dat villagers gewonden naar Hodeidah moeten vervoeren op brommers omdat auto’s worden beschoten door coalitie. Onbevestigd.
Een notie over het belang van de Bab al Mandab, de Rodezeestraat voor de kust van Hodeidah, van cruciaal belang voor de wereldeconomie maar gesloten voor de Jemenieten.
Twee berichten over de deelname aan coalitiezijde van Franse troepen https://www.reuters.com/article/us-yemen-security-france/french-special-forces-on-the-ground-in-yemen-le-figaro-idUSKBN1JC099
https://twitter.com/Malbrunot/status/1007891247007191042?s=19
Maybe that’s why the French ambassador visited Marib city a few days ago: Marib gas fields feed the Total-owned Yemen LNG plant in Shabwah
https://t.co/MNNNL817nq
UN-Envoy voor Jemen Martin Griffiths komt oponieuw aan in Sana’a voor overleg met Houthi’s.
Ook de Houthiś melden overwinningen: A battalion of the Southern Resistance Forces is besieged by Houthis near #Hodeidah. #Yemen #Aden #SouthYemen #UAE #Golden_victory
In Shibam, Hadramawt -helemaal in het oosten van Jemen zetten de VS hun dronestrijd tegen Al Qaeda voort http://adengad.net/news/323007/
Een serie aanbevelingen van een deskundige. Hij oogst ermee het nodige cynische commentaar; zijn voorstellen zijn oud nieuws en staan ver van de realiteit https://www.carnegiecouncil.org/publications/articles_papers_reports/yemen-an-economic-strategy-to-ease-humanitarian-crisis
Een stuk over de rol van Oman https://www.wsj.com/articles/omans-dangerous-double-game-1528652102?redirect=amp#click=https://t.co/L8fdeLi5Z4
Een artikel over het Saoedische perspectief op de dreiging van Iran http://blogs.lse.ac.uk/mec/2018/06/15/the-iranian-threat-the-saudi-perspective/
En dan het Jemenitisch perspectief op de rol van Saoedie Arabie in Jemen: Een oogetuigeverslag van de Saoedische bom op een bruiloft in een bergdorp https://theintercept.com/2018/06/16/yemen-wedding-airstrike/
Vrijdag 15 juni
16:00 uur. De coalitietroepen rukken gestaag op. Berichten dat de luchthaven van Hodeidah op vallen staat druppelen door. De toegangswegen zou de coalitie al in handen hebben. Nog enkele kilometers scheiden de luchthaven vervolgens van de stad Hodeidah zelf, die alleen ingenomen kan worden in een stads- of guerillaoorlog.
Jongste kaartje hieronder:
In een opinieartikel in het Emiraatse dagblad The National schetst – en propageert- Michael Knights de hoofdrol van de opkomende regionale macht VAE in de slag om Hodeidah. Tikje vooringenomen, maar om je te verdiepen in de Emiraatse zienswijze toch lezenswaardig.
De belangrijkste tegenvraag op zo’n stukje luidt: als de VAE het zo goed voor hebben met het ontwikkelen van Jemen en Hodeidah, waarom brengen ze de haven van Aden en overigens het gehele zuiden van Jemen niet eerst op orde? Ze zitten al drie jaar in Zuid-Jemen en bestieren de haven van Aden al ruim tien jaar.
Jemenexpert Brian Whitaker -een echte oudgediende- geeft op Al Bab zijn visie op de slag om Hodeidah.
10.00 uur. Na een wat aarzelend begin lijkt De Slag om Hodeidah begonnen. Diverse bronnen melden een intensivering van gevechten ten zuiden van Hodeidah en meer jachtvliegtuigen, bommenwerpers en Apachehelikopters over de stad zelf.
De coalitietroepen zouden op het punt staan het vliegveld -even ten zuiden van Hodeidah- in handen te krijgen. Dan staan ze zo goed als aan de rand van de stad. Mensen uit de gebieden ten zuiden van Hodeidah vluchten massaal de stad in, waaruit inwoners die het zich kunnen veroorloven juist wegvluchten, richting Sana’a en het veilige hoogland.
Dat de strijd nu losbarst -cynisch genoeg op de eerste dag van Eid al Fitr, het grote feest waarmee vastenmaand Ramadan eindigt- is mogelijk gevolg van een zitting gistermiddag van de VN-veiligheidsraad. Een Zweedse motie alle vijandelijkheden te staken haalde het niet, wel een oproep de haven ongemoeid en open en alle hulplijnen met rust te laten.
Die uitkomst is de bevestiging van de maandagse zitting, die waarnemers interpreteerden als ‘yellow light for the coalition‘. De Saoedisch-Emiraatse coalitie krijgt groen noch rood licht van de internationale gemeenschap, wel wat in het Nederlands een oranje licht heet: ze mogen zelf interpreteren of ze kunnen groen halen of toch op de rem trappen. Daarop lijkt de coalitie kleur groen te kiezen.
Een postuum filmpje van Ali Abdallah Saleh
Qua timing opvallend is de verspreiding van een filmpje waarin een toespraak van de in december vermoorde oud-president Saleh. In het filmpje zit Saleh spreekt vanaf een zetel in zijn huis het volk toe. Geweervuur klinkt op de achtergrond, Saleh zou kort erna sterven.
Het filmpje is vanochtend vrijgegeven door de familie Saleh en wordt verspreid via Jemen Vandaag (Yemen al Yawm), een station in handen van Afash, de clan rond de Salehs. Een vertaling van de belangrijkste quotes vind je hier.
Neem ook de commentaren eronder even tot je, Saleh is hier verre van geloofwaardig. Een speech die hij eerder gaf en wel werd uitgezonden leidde niet tot het door hem gehoopte verzet onder de bevolking. Kennelijk bestaat die hoop nog wel bij Afash, gezien het moment van verspreiding van dit filmpje.
Een grondiger -en ontnuchterende- analyse van de Jemenitische situatie geeft (oa) Farea al Muslimi hieronder. Duurt anderhalfuur, maar is meer dan de moeite waard. Met Basma Alloush van de Noorse hulporganisatie NRC en Gerald Feierstein, voormalig ambassadeur van de VS in Sana’a.
Donderdag 14 juni
16:00 uur. Het beleg van de coalitie op Hodeidah verliest momentum. Weinig concrete verschuivingen aan de militaire fronten en diplomatieke twijfel bij de belangrijkste bondgenoot. ‘The United States does not command, accompany, or participate in counter-Houthi operations’, aldus het Pentagon zonet.
Dat er wel degelijk fors gevochten wordt lezen we in een verslag op MEE, met veel bronnen vanuit de stad zelf. Meest opmerkelijke citaat: ‘I am an illiterate man but I am aware that this is stupid behaviour by warring sides.’
Vanmiddag een lezing van Farea al Muslimi, mogelijk de best ingevoerde Jemendeskundige. Uit een verslag door de Amerikaanse Jemendeskundige Gregory Johnson een citaat met evenveel hindsight als voorspellende waarde: ‘The Houthi’s lost Hodeidah when they killed Saleh.’
11:00 uur. Op verzoek van het Verenigd Koninkrijk komt vanmiddag de veiligheidsraad weer bijeen in New York. Afgelopen maandag boog de raad zich ook over Jemen, toen met het dringende verzoek aan de coalitie af te zien van een aanval. Kennelijk kan dat nog steeds, zie hieronder, om 10 uur.
In Aden landde vanochtend een vliegtuig met Ben Daghr, premier van de verjaagde regering.
Aden -de tweede stad van Jemen- was decennialnag hoofdstad van Zuid-Jemen, tot de Jemenitische hereniging in 1990. Nadat de Houthi’s en Ali Abdallah Saleh president Hadi en zijn kabinet afzetten en verjaagden uit Sana’a in september 2014, werd Aden de alternatieve regeringszetel van Hadi.
Maar ook uit Aden werd de regering verjaagd, ditmaal door zuidelijke separatisten, met financiele en militaire Emiraatse steun. Sindsdien zetelt de verjaagde regering in Ryadh, met een filiaal in Marib en lege kantoren in Aden.
De terugkeer van Bin Daghr naar Aden vanmiddag -naar verluidt komt ook president Hadi ingevlogen- betekent dat men de strijdbijl daar weer begraaft om alle neuzen in dezelfde richting te laten wijzen, naar Hodeidah.
10.00 uur. Weinig concreet en onafhankelijk nieuws vanaf de frontlijnen. Beide partijen melden heroïsche overwinningen en vluchtende tegenstanders. De coalitie meldt consequent ‘rapid progress’, maar erg rapid lijkt het nog niet te gaan.
De aangekondigde veldslag lijkt nog niet begonnen, slechts neemt men posities in en deelt speldenprikjes uit. Op de achtergrond spoedt de VN-envoy Martin Griffiths zich van de ene naar de andere locatie om alsnog een vredesovereenkomst op tafel te toveren.
Wel verhalen over vluchtende inwoners van Hodeidah, die niet het slachtoffer willen worden van collateral damage van de Saoediesche bommenwerpers, die men verdenkt moeite te hebben de zich verspreidende Houthi’s in Hodeidah te ontwaren tussen de gewone mensen.
Voor een blik op de opstomende troepen ten zuiden van de stad hier een filmpje van de overigens gerespecteerde Jemenitische journalist Mohammed al Qadhi (en collega’s), die lang vanuit Taiz rapporteerde, maar nu embedded is in de coalitietroepen. Bedenk wel dat het een filmpje is voor Sky Arabia, een station betaald door de VAE.
مراسلونا في #الحديدة يرصدون لنا كل تطورات التقدم السريع باتجاه المدينة#معركة_تحرير_الحديدة pic.twitter.com/XJzm7PBQRO
— سكاي نيوز عربية (@skynewsarabia) June 13, 2018
The Gaurdian voert medische bronnen op die vier doden tellen aan de zijde van de coalitie en zeventien aan Houthizijde, maar deze cjfers lijken verre van compleet. Hier en daar verschijnen er via twitter fotootjes van ‘martelaren’, van beide zijden.
Woensdag 13 juni
20:00 uur. Het is nog een beetje gissen naar het verloop van de strijd. Washington Post meldt dat 2000 man vanuit Emiraatse bases in Eritrea -aan de overkant van de Rode zee- per schip naar Hodeidah zijn gestuurd.
Melding ook van het opstomen van coalitietroepen ter land langs de kustweg noordwaarts naar Hodeidah. Ze zouden de luchthaven -die ligt ten zuiden van de stad- tot op zeven kilometer genaderd zijn. Via twitter meldt de VAE dat vier Emiraatse soldaten de martelaarsstatus hebben bereikt.
Volgens diverse bronnen draait de haven van Hodeidah -die ligt iets ten noorden van de stad- gewone diensten, schepen meren aan en worden ontscheept volgens het bestaande schema.
14:00 uur. Hamid Rezq -een woordvoerder voor de Houthi’s- meldt dat de aanval van de huurlingen en vijanden van Jemen in de knop is gebroken. Andere, meer betrouwbare bronnen melden eveneens nog maar weinig voortgang van de coalitie, op weg naar Hodeidah.
Haykal Bafana wijst zijn volgers op de geschiedenis, namelijk die van 1934, toen veldheer Ibn Saud himself Sana’a uithongerde, de Jemenitische imams op de knieën dwong en vervolgens de provincies Najran, Asir en Jizan inlijfde. ‘Whether the starvation of Yemen & Yemenis proceeds depends entirely on what the Houthis decide – fight & starve, or surrender & eat.’
Hieronder het kranteknipsel, let vooral ook op het kaartje dat de krant erbij tekende.
13:00 uur. Alle Jemendeskundigen komen met een hun thoughts, verpakt in tweets. Hier de tweetstring van de Britse Jemendeskundige Peter Salisbury. Vannacht hadden we al de thoughts van de Amerikaanse Jemendeskundige Gregory Johnsons en vanochtend die van
12:00 uur. De slag on Hodeidah bereikt inmiddels buitenlandse media. The Guardian citeert informatieminister Iryani, van de in 2015 verjaagde Jemenitische regering, die de inwoners van Hodeidah waarschuwt: ‘Laat geen scherpschutters toe op je daken, blijf weg van kazernes, sla geen brandstoffen op.’
Dat de half miljoen inwoners van Hodeidah bang zijn lees je ook in een serie tweets van Baraa Shiban, voormalig activist in de Arabische lente van 2011.
11:00 uur. Even een kaartje ter duiding van de situatie. Eerst heel Jemen. De stippen duiden op bevolkingsconcentraties, hun kleur zegt in welke handen de desbetreffende stad is. Groen is Houthi, rood is de voormalige regering (gesteund door de Saoedische coalitie) en geel gebied is in handen van de zuidelijke separatisten (gesteund door VAE).
We zien dat Jemen vooral bevolkt is in het westen en dat groen de overhand heeft, met rood eromheen. Als we dit kaartje driedimensionaal zouden maken zijn we het groene gebied opstijgen naar een steil, hoekig bergland in hoogte varierend tussen de duizend en drieduizend meter. Rood zijn de kustvlaktes in het oosten en westen en richting Marib, waar de bergen naar het oosten toe langzaam afvlakken.
Nu zoemen we even in op de veldslag om Hodeidah. We zien daar vooralsnog veel groen, maar oprukkend rood. Het kustgebied hier heet Tihama en verschilt zowel cultureel als geografisch van het groene Jemenitische hoogland. Het is het laatste stukje laagland en de laatste haven nog onder controle van de Houthi’s.
De zwarte lijnen zijn provinciegrenzen. De provinciegrens van de Tihama markeert ook de grens tussen laag- en hoogland. Het hoogland is redelijk eenvoudig te verdedigen door de Houthi’s, maar het laagland niet. Strategisch-militair niet, maar ook omdat de bevolking niet per se aan de zijde van de Houthi’s staat.
Ook niet per se aan de zijde van de coalitie overigens, want net als nu was onder vorige regeringen marginalisatie troef in de Tihama. Wel vecht er een lokale Tihamese militie mee aan de zijde van de coalitie.
Wat je verder nog moet onthouden zijn de kleinere steden Bait al Faqih -een belangrijke markt en handelsstad- en Zabid. Met name Zabid is van grote symbolische waarde; het was ooit de hoofdstad van Jemen en is voor de Houthi’s van belang omdat het de zetel was van de zaydi-imams en schriftgeleerden. Zie voor meer over zaydi’s en houthi’s dit artikel.
10:00 uur. Melding van de landing van special forces getraind om in stadse omgevingen te strijden tegen guerilleros. De speciale troepen zouden bestaan uit Jemenieten alsook Saoediërs, wat in de Jemenitisch oorlog een novum is; de Saoediërs vechten totnogtoe alleen mee op afstand, vanuit de lucht.
Dat laatste even afgezien van de gevechten in het hoge noorden, aan de grens tussen Jemen en Saoedie-Arabië. Dat is een grens die vierentachtig jaar geleden getrokken werd, maar niet wordt erkend door de huidige machthebbers in Jemen; de Houthi’s willen de provincies Asir, Jizan en Najran terug en vechten er met de Saoediërs, die daar vooral Soedanezen huurlingen voor inzetten.
09.00 uur. Aanval op Hodeidah officieel gemeld door (de in 2014 verjaagde) Jementische regering. De operatie draagt de naam Gouden Overwinning, Al Nasr Al Dahabi, النصر الذهبي.
Er zouden behalve regeringstroepen ook Emiraatse troepen meestrijden, plus Soedanezen en een lokale Tihamese verzetsgroepen. En het Republikeinse Leger van Tareq Saleh, plus de Emiraatse helicopters en de Saoedische jachtvliegtuigen en bommenwerpers natuurlijk. In totaal zou het gaan om 21.000 man.
08:30 uur. Houthies melden het tot zinken brengen van een schip van de coalitie, nadat ze er twee raketten op afschoten. Het schip zou ook Amerikaanse soldaten als opvarenden hebben en zou een poging geweest zijn coalitietroepen aan land te brengen. Geen bevestiging van het incident bij andere bronnen. Maar dat gebeurt zelden, dat zegt op zich weinig.
Later in de ochtend volgt een vaag fotootje en zelfs een filmpje van een zinkend schip, dat anderen later op de middag herkennen als uit januari 2017. Nog later druppelen toch ook bevestigingen binnen.
Ergens in de dinsdagnacht wordt de eerder aangekondigde aanval op Hodeidah inderdaad ingezet.
De maritieme blokkade -de marines van VAE en Saoedie-Arabie, VS en Egypte laten sinds 2015 weinig schepen meer door – heeft beloofd humanitaire zendingen te laten passeren.
Achter de eerste ring van de blokkade, patrouilleren oorlogsschepen van alle grote en kleinere wereldmachten, ter bescherming van de scheepvaart op de Rode zee.
Aanloop, zie analyse van vorige week waarin de slag om Hodeidah staat voorspeld en uitgelegd, of het vorige liveblog, waarin en vele episodes de achtergrond van het huidige conflict staat beschreven.
Waardeer dit artikel!!
Bovenstaand stukje werd je gratis aangeboden. Als je dat waardeert en dat wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.
NB: Zonder kosten, elke cent komt in het journalistenbeursje
Naar doneren, veilig en in twee kliks. Thnx!