Dwars door Mesopotamië

In Zuidoost-Anatolië -voorheen Noord-Mesopotamië- ligt de wieg van wat de menselijke beschaving heet. Je kunt er gewoon dwars doorheen lopen en onderweg logeren bij Koerdische families thuis. Die van jouw rekening hun kinderen naar school kunnen sturen, of een afwasmachine kopen. ‘Je kunt wel roepen om vrouwenrechten, maar een afwasmachine levert meer vrijheid op.’ (716 woorden, vijftien beelden)

Yuvacili (18)

Fatih (17) heeft nog krap driekwartier om ons rond te leiden door Yuvacali, zijn dorp. Honderd huizen, schapen, koeien en wat bendes kippen en kalkoenen. Allemaal aan de voet van een tepe, een manmade heuvel waarin een geschiedenis begraven ligt, zo rijk dat je er een museum mee kan vullen. Al twaalfduizend jaar bouwt de ene beschaving bovenop de resten van de vorige.

Yuvacili (9)

Fathi wijst op een rechthoek, afgebakend met funderingsstenen. ‘De contouren van de Armeense kerk. Dat weten we van de overlevering, van de vaders van onze vaders. Die woonden zij aan zij met Armenen, en joden.’ Fatih grijpt in de grond, losgewoeld vanwege de aanleg van de langverwachte riolering. ‘Hier, aardewerk. Romeins. Overblijfselen van een waterleiding. En hier, mozaiëkstenen. Ook Romeins.’ Dieper dan de Romeinse tijd komen we vandaag niet, Fatih moet nu echt naar de schoolbus.

Yuvacili (19)

Fatih’s moeder Pera Salva heeft ondertussen brood gebakken in haar houtoven. Vrouwelijke bezoekers mogen meekneden, rollen en bakken, mannen mogen fotograferen. Sinds een jaar of twee ontvangen Pera, haar man Halil en hun kinderen vrijwel dagelijks een handvol bezoekers, onder de noemer homestay.

Yuvacili (11)

Ze eten mee met wat de pot schaft, worden doorlopend van thee voorzien en gaan net als de rest van het dorp op tijd op stok, in de huiskamer. Of op het dak. Pera tuurt ’s avonds bezorgd naar de hemel, waar zich donkere wolken samenpakken.

yuvacili

Een uurtje later zijn de wolken opgelost, zet Pera het licht op groen en hijsen Halil en zijn gasten matrasjes en dikke dekbedden naar het dak. De avond is bitterkoud, maar helder en voorzien van tientallen vallende sterren, de een nog mooier dan de ander. Geluid is er amper, op de oproep voor het gebed na, en tot ook de haan de morgenstond afroept.

Yuvacili (17)

Bedenker voor de homestay is Alison Tanik, een energieke Engelse. Alison leefde lang een rijkeluisleventje in Istanbul, samen met haar Koerdische man. ‘Nu en dan reisden we voor familiebezoek af naar zijn dorp, beladen met cadeaus en geld. We vertrokken altijd weer met schuldgevoelens, want geld geven, daar los je uiteindelijk niets mee op.’

Yuvacili (16)

Uiteindelijk verhuisden Alison en haar man naar het nietige Yuvacali. Hun onderwijs- en handwerkprojecten sloegen stukje bij beetje aan, een echte hit had Tanik pas met de homestays. ‘We ontvangen nu tweehonderd bezoekers per maand. Twee gastgezinnen, verscheidene chauffeurs en gidsen hebben werk. Acht gezinnen eten er brood van.’

Yuvacili (10)

Iets meer dan brood in het geval van de familie Salva. Zoon Faruk kan volgend jaar naar de universiteit voor een studie rechten. Zoon Fatih krijgt extra Engelse les. Moeder Pera zelf heeft een afwasmachine aan kunnen schaffen. Tanik: ‘Er is hier nog erg veel mis. Maar je kunt wel roepen om vrouwenrechten, een afwasmachine levert meer vrijheid op.’

Yuvacili (8)

De organisatie Arbrahampath -die een Middenoosterse pelgrimsroute nastreeft- kreeg vorig jaar lucht van het succes en vroeg Tanik voor hen een langeafstandwandelroute uit tekenen; tien korte of vijf lange dagmarsen door Noord-Mesopotamië.

Yuvacili (12)

Overnachten doen de wandelaars bij Koerdische families, en verder naar het zuiden bij Arabische families. We lopen vast wat delen van de nieuwe route. Het is eind oktober, met aangename temperaturen, mooie wolkenluchten en verre horizons.

Yuvacili (5)

Als je goed kijkt zie je overal in het landschap tepe’s verrijzen, als historische landmarks. Als je beter kijkt, luistert en je vooraf wat inleest, zie je dat de mens zich precies hier begon te beschaven.

Yuvacili (13)

In Gobeklitepe, halverwege de route, transformeerde de mens twaalfduizend jaar geleden van holenmens tot stadsmens. In eindpunt Harran ligt de wieg van Abraham, en daarmee van de drie monotheïstische godsdiensten.

Yuvacili (7)

Het land barst werkelijk van de geschiedenis, maar gelukkig ook van het heden. Herders loodsen hun kuddes om ons heen. Links en rechts van de route telen boeren pepertjes, graan, hooi. Katoen wordt geplukt. ‘Tahala, kom’ roepen de plukkers, en we strijken even neer voor een kopje thee. In de verte tekent de oude stad Harran zich tegen de horizon af. Nog twee uurtjes lopen. Lekker.

Yuvacili (3)

(artikel verscheen eerder ook in tijdschrift One World)

Klik voor meer info door naar abrahampath.org of www.nomadtoursturkey.com

______________

Waardeer dit artikel!!

Bovenstaand stukje werd je gratis aangeboden. Als je dat waardeert en dat wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

NB: Zonder kosten, elke cent komt in het journalistenbeursje
Naar doneren, veilig en in twee kliks. Thnx!

Geef een reactie