Stromende Radio

Radio luisteren kan op veel manieren, de een nog leuker en simpeler dan de andere. Met een kabeltje van vijf euro luister je met je laptopje al surround de hele wereld rond naar stromende radiostations. ”Cool. We’ll try to play similar songs.” (1219 woorden)

Stromende radio

Radiostations laten hun programma’s steeds vaker als datapakketjes door de kabels van het internet stromen. Met een snelle internetverbinding tover je ze zo op pc of laptop: het zogenaamde streaming audio. Streaming is geen downloaden, de data stromen eenvoudig de pc binnen, die ze wel even buffert in het tijdelijk geheugen om haperingen in de datastroom op te kunnen vangen. Een stuk software –de mediaspeler- zet die data terug om in geluid.

Lastig bij het beluisteren van radio via pc of laptop is dat voorgeinstalleerde mediaspelers als Windows Media Player en Real Player vaak het commando overnemen, ongevraagd dingen doen en zo log zijn dat ze lichtere pc’s soms helemaal lam leggen. Gratis downloadbare mediaspelers als winamp en quintessential zijn een stuk makkelijker en bescheidener.

Met een simpel (AV) kabeltje van rond de vijf euro’s kan je pc of laptop vervolgens met je hifi-installatie verbinden, om ook gewoon in de huiskamer naar de favoriete radiozenders te luisteren. Nog handiger zijn streaming audio players, apparaten die tussen pc en hifi gaan zitten. De squeezebox (€299) bijvoorbeeld is een nog onovertroffen, ingenieus doosje dat de hifi-installatie draadloos verbindt met het (draadloze) internet en de eigen muziekverzameling op pc of laptop. Vanaf de luie bank laat je met een afstandsbediening de squeezebox de hele wereld afzoeken naar illustere, exotische en geheimzinnige radiostations als encuentros magicos, IIIstreetlounge, islahradio of bluegrasscountry, zonder dat de computer hoeft aan te staan.

De wifiradio (€299) doet hetzelfde, alleen wat minder goed en zonder afstandsbediening verpakt in een losse transistorradio, wat ook wel weer makkelijk is. De wifiradio kan je ook doorkabelen naar de hifi-installatie. Mocht je gelijktijdig willen surfen, dan gaat dat met stromende radio aan wel een stukje trager. Kijk voor meer streaming audio players op www.wifisound.nl of www.wifi-radio.nl.
Thumbs up, thumbs down

Vanwege het overweldigende aanbod aan streaming radio, is het handig gebruik te maken van websites die het aanbod rubriceren in categorieën en genres, zoals shoutcast.com. Er komen elke dag nieuwe ‘portals’ en ‘communities’ bij. Een voorbeeld van de laatste is live365.com, een zogenaamd social radio station, waarvan de deelnemers naar elkaars zelfgemaakte radiostations luisteren.

Een aparte vermelding waard is Pandora, een webprogramma dat muziek zoekt waar je van houdt. Je tikt de naam van een artiest of track in op de website van pandora.com. die daar vervolgens een radiostation van maakt door verwante muziek op te duikelen uit hun database. De afgespeelde muziek mag je via een thumbs-up-thumbs-down-menuutje goed- of afkeuren, waarmee het programma de verwantschappen verder verfijnt (”cool, we’ll try to play similar songs”). Pandora onthoudt je keuzes en integreert die in hun music genome project, waar Pandora naar eigen zeggen muziek op wel vierhonderd indicatoren ‘genetisch’ indexeert. Je mag meerdere stations instellen, waarnaar je altijd en overal kan terugkeren. Omdat een enkel Pandora station vrij snel saai wordt –je hoort immers de hele tijd dezelfde soort muziek- is de quickmixfunctie waarop je meerdere stations door elkaar kan shuffelen- een uitkomst. Pandora kan je ook bedienen via de squeezebox (zie boven), drie maanden gratis en daarna via betaald abonnement. Naast Pandora bieden last.fm, launchcast.com en audiobaba.com soortgelijke diensten, maar die gaan met minder succes en meer ongevraagde spam en prut gepaard.

DAB
Digital Audio Broadcasting of digitale radio, via de ether (de lucht). Bij digitale radio worden de geluidsgolven voor verzending omgerekend tot plusjes en minnetjes die het ontvangende apparaat terugrekent tot geluidsgolven, net als bij CD en Cd-speler. Tijdens het transport komt geen ruis, piep en kraak tussen de geluidsgolven terecht, wat de zuiverheid van het signaal ten goede komt. DAB-tuners zijn tamelijk duur. Ze zijn verkrijgbaar in vele formaten: als walkman, als autoradio, als ouderwetse radio’s (die je aan de Hifi-installatie kan kabelen) of als professionele hifituners. Een DAB-tuner is vooral mooi en makkelijk, afstemproblemen horen bij DAB tot het verleden: je kiest een station en hoort de zuiverste radio, op altijd op dezelfde golflengte, wat DAB vooral geschikt maakt voor in de auto.

Probleem is dat DAB in Nederland traag op gang komt; vooralsnog zend alleen de publieke omroep in DAB uit en vooralsnog alleen in Randstad en wijde omgeving. Dit in tegenstelling tot Engeland, waar DAB inmiddels een grote vlucht genomen heeft en iedereen overal in DAB uitzendt. Critici vinden DAB een verouderde techniek, aanhangers denken dat de techniek zo kan verbeteren dat je met DAB zelfs door de lucht kunt gaan downloaden. Kijk voor ontvangers en info op www.dabtuners.nl

Kortegolf, PAL, transistor, doucheradio en buisradio. Een buizenradio spreekt tot de verbeelding vanwege het schimmige licht van de buizen en het hypnotiserende groene oog waarop de gezinsblik vroeger gericht was, wanneer vader de afstemknop micrometer voor micrometer naar de verzetsradio draaide, zo leren we van nostalgische films. Oude –soms gerestaureerde- buizenradioos zijn op allerlei marktplaatsen verkrijgbaar en doen het met hun Jugendstilachtige vormgeving goed als object in het interieur.

De transistorradio verving de buizenradio in de jaren vijftig en masse, omdat de kleinere transistoren (die net als buizen radiosignalen ontvangen en versterken) veel minder plaats en stroom nodig hadden, waarna de radio draagbaar werd. Transistors zijn er ook overigens ook in waterdichte varianten, voor onder de douche (showerradio). In de populaire PAL-radio is de transistorradio technisch en qua vormgeving geperfectioneerd.

Kortegolfradio’s zijn erg populair in de perifere en minder bedeelde gebieden, waar bevolking en reizigers zijn aangewezen op de kortegolf omdat er in geen velden of wegen DAB, FM of internet te vinden is. Freeplay (freeplay.net) maakt mooie (kortegolf) radio’s die met hun aanslingersysteem ook nog eens autarkisch onafhankelijk van netstroom of batterijen zijn. Via hun freeplay foundation kan je lifeline radio’s doneren aan mensen die van informatie verstoken zijn. Kortegolf is inmiddels ook digitaal beschikbaar als DRM, alleen zijn de ontvangers daarvoor nog duur en zeldzaam. Sangean komt vanaf februari met de eerste DRM-ontvanger op de Europese markt, een radio (€299) die ook DAB ontvangt en de programma’s als mp3 ’s kan opslaan.

Kwaliteit
Over smaak valt niet te twisten, over kwaliteit wel. Een proefopstelling van de Aanschaf met een DAB-radio, een Squeezebox, een laptop, een Wifiradio en een ouderwetse tuner/versterker combinatie leverde mooie resultaten op. Afgesteld op een celloconcert bleek het kwaliteitsverschil tussen kabel, ether, DAB en streaming vrijwel niet te horen. Slechts de Wifiradio blijft in kwaliteit iets bij de anderen achter.

Liefhebbers van klassieke en akoestische muziek moeten meer op kwaliteit letten dan liefhebbers van lounge en technopop. De kwaliteit van DAB is onomstotelijk, van streaming is die afhankelijk van het inpakken en het compresseren door de radiozender en van de bandbreedte en geluidskaart van de ontvanger. Op het eerste heb je als luisteraar geen invloed, er zijn stations die in 12kbps uitzenden en dat hoor je. Wat betreft het ontvangen heb je met kabel of adsl voldoende bandbreedte.

Kritische luisteraars moeten misschien een nieuwe geluidskaart (rond €50) aanschaffen. Streaming ontvang je in kilobytes per seconde. Voor een setje computerboxjes is een bitsnelheid van 64kbps genoeg. Mensen die hun computer of squeezebox aansluiten op hun hifi-installatie zouden moeten uitgaan van 192kbps, terwijl een surroundsysteem het dubbele nodig heeft, al zijn er nog maar enkele zenders die surround uitzenden (zie concertzender.nl).

(Eerder ook in Volkskrant/aanschaf)