Wandelen zonder kaart

Het heeft even geduurd, maar de digitale topografische kaart van Nederland ligt in de buitensportwinkel. Wandelaars, ballonvaarders, fietsers en watersporters met een gps of pda van het merk Garmin kunnen voortaan zonder papieren kaart op stap. 
(verscheen 19/5/06 in NRC Handelsblad)

Wat de buitensporter op zijn scherm te zien krijgt, benadert het dichtst de 1:50.000 topografische kaart. Eerst is dat het scherm van de pc of laptop, want die fungeert als bron van het kaartmateriaal dat vervolgens naar believen naar de gps kan worden geupload.

We zien op dat scherm doorgetrokken wegen en gestippelde wandelpaadjes, blauwe sloten en rivieren, groene bossen en grienden, zwarte bruggetjes en gestreepte fietspaden. We zien perceelsgrenzen en in het buitengebied ook de zwarte contouren van alle gebouwen. We sturen de kaart naar de gps en zien alles vervolgens nu op het kleine schermpje, waarmee we kaartloos kunnen navigeren, want we zien de kaart en onszelf erop.

Op deze fusie van gps en topokaart –geboren uit en samenwekingsverband tussen gps-fabrikant Garmin en de Topografische Dienst te Emmen- zien we helaas geen straatnamen, wat wel gewend zijn van de gps. Vergeleken met een papieren kaart zien we ook veel minder details en nuances in groen en roze, ter onderscheiding van bos, wei en hei. Reden voor de versoberingen zijn de beperkingen van de meeste gps-apparaten. Die kunnen niet alle kleurnuances aan en hebben maar een beperkt geheugen.

De totale kaart van Nederland beslaat 117 megabyte en past alleen in de allernieuwste gps-sen. Bovendien, zeggen de makers, zouden teveel details het schermpje van de gps onleesbaar maken. Dat is niet helemaal waar, een gps is in te stellen op de gewenste detaillering. De keuzes van de kaartmakers zijn ook niet overal even logisch. Nederland wemelt op deze kaart van de ‘opslagtanks’ en ‘populierenopstanden’, terwijl een wandelaar vaak meer heeft aan straatnamen of preciezere gebouwaanduidingen.

Andere nadeel is dat vanwege een kopieerbeveiliging de kaart maar op één pc of laptop geladen kan worden. Dat is lastig, de meeste huishoudens hebben meer dan één pc en bovendien zouden ze de cd – €135 – ook legaal op hun eigen laptop moeten mogen laden, die is tenslotte het handigst als mobiele bron op reis. Volgend nadeel is dat de kaart niet geschikt is voor een navigatiesysteem zoals velen tegenwoordig in de auto hebben. Een laatste nadeel is de beperking van de kaart tot Garmin-apparaten.

Concurrent Magellan zegt ook bezig te zijn met een dergleijk product, maar gezien de aanlooptijd –vijf jaar- van de Garminkaart zou dat nog wel even kunnen duren. Dan de voordelen, want die wegen zeker op tegen de nadelen. Op de pc kunnen we voortaan door heel Nederland scrollen en zoomen dat het een lieve lust is. We zien nog lang niet alle, maar wel veel meer wandel- en fietspaadjes, waar we ons totnogtoe vooral met autowegen moesten behelpen.

En mocht het zicht op het schermpje toch te beperkt zijn: met de Toponederland, een kleurenprinter en een lamineerapparaat kan je voortaan zelf kaarten drukken. Met een prijs van rond de €7 per papieren kaart heeft een beetje wandelaar de cd (200 afzonderlijke kaarten) er dan al snel uit. Overigens komt de Topografische Dienst op korte termijn met de top25 to move (€199), een eigen digitale kaart geschikt voor het kaartprogramma Ozi-explorer. De kaart is gebaseerd op 1:25.000 kaarten, dus een stuk gedetailleerder. Alleen is de kaart technisch gezien anders opgebouwd dan de hierboven besproken kaart van Garmin. Afzonderlijke coordinaten en routes kunnen wel naar de gps gestuurd worden, de kaart zelf niet.