Mister Sonbul

Wie
Abdullah Sonbul, als onderburgemeester verantwoordelijk voor de stadsreiniging in Sana’ a, hoofdstad van Jemen.

Wat
‘Mister Sonbul’ staat sinds 1999 aan het hoofd van een organisatie die het schier onmogelijke voor elkaar kreeg: een schone Jemenitische stad. Waar iedereen voorheen zijn vuilnis gewoon op straat smeet rond strategisch geplaatste containers met daaromheen bendes grommende straathonden en plastic zakken etende kuddes geiten, daar genieten de Sana’ani vandaag de dag van een spectaculair sprookjesachtige stad die in schoon– en netheid scherp afsteekt bij de rest van Jemen. 

Waarom
Begin jaren ’90 werd de stadsreiniging ineens ‘geoutsourced’. Sonbul zag het met lede ogen aan: ‘’Op zich was het een goed idee. Maar het project liep stuk op corruptie en werd een enorm fiasco. Het gecontracteerde bedrijf ging er gewoon met het geld vandoor, het vuil lieten ze liggen.‘’

Hoe
Betaald vanuit een aparte omzetbelasting op zesentwintig consumentenproducten als gas, sigaretten en huishoudelektronica is een pilot gestart in de oude stad, met zijn eeuwenoude huizen rond smalle steegjes. ‘’We hebben gekozen voor simpele middelen. Geen dure veegmachines waarvan je de reserveonderdelen hier toch niet kunt krijgen. Gewoon vegen met bezem en blik en dat blik legen in een kiepwagentje.’’ Tegelijkertijd startte Sonbul en consorten met een bewustwordingscampagne gekoppeld aan nieuwe strakke regels. Eenmaal daags passeert in geheel Sana’a de vuilnisman, toeterend en op vaste tijden. Tot dan moet het huisvuil binnenshuis blijven, op straffe van een boete van duizend riyaal (€5). Sonbul: ‘’Aanvankelijk vonden de mensen het helemaal niks, gewend als ze waren hun vuil op straat te gooien. Door te laten zien dat we echt kwamen is het vertrouwen gegroeid. Nu doet zeker driekwart mee. Voor de rest zorgt de milieupolitie.’’

Oranje/zwart
Mister Sonbul doet het natuurlijk niet alleen. Vierduizend mannen en ook vrouwen hijsen zich dagelijks in hun oranje overall en op hun oranje bakfietsen om huisvuil op te halen of in via vaste veegroutes de klok rond alle straten te vegen. Dat doen ze tegen een meer dan redelijk loon van tussen de vijftien en twinigduizend riyaal, één nieuwe bezem per veertien dagen en tweemaal per jaar een nieuwe overall, alles zonder subsidie van buitenaf. Het meeste veegwerk wordt opgeknapt door de Akhdam, donkere afstammelingen van een mislukte Ethiopische invasie in de zesde eeuw. Maar tegenwoordig doen steeds meer ‘gewone’ Sana’ani mee, constateert Sonbul tevreden. ‘’De schaamte voor dit beroep is voorbij. Tegenwoordig werken er zelfs qabili (trotse stammmensen) bij ons.’’

Toekomst
Dromen en ambities zegt de sobere Sonbul niet te hebben. Zolang zijn mensen de richtlijnen maar naleven en alles gewoon werkt, zolang is Sonbul tevreden. Hoewel, misschien kan er iets meer gebeuren op het gebied van afvalscheiding. ‘’We dumpen nu alles op een berg buiten de stad. Plastic, papier en blik wordt er uitgevist en verscheept naar China, waar ze er weer speelgoed van maken. Maar we zouden nog veel meer kunnen doen.’ Goed nieuws voor Sunbol, binnenkort start een project waarbij met hulp van het Nederlandse bedrijf Ecofys gas uit de afvalberg gaat worden gewonnen.

NB. Artikel is gratis, want is al voor betaald. Maar het zou helpen als je af en toe ook een artikel leest waarvoor je wel moet betalen. Of als je voor €10 lid/donateur/supporter wordt, om meer en betere verslaggeving mogelijk te maken. Dan lees je bovendien verder alles gratis.